Na czym polega żylna choroba zakrzepowo‑zatorowa?

4 minuty

Ostatnia aktualizacja: 25 maja, 2021

Żylna choroba zakrzepowo‑zatorowa polega na tworzeniu się skrzepu krwi w danej części ciała. Później następuje oderwanie skrzepu. To choroba, która stanowi zagrożenie dla życia pacjenta. Dowiedz się więcej na jej temat czytając dzisiejszy artykuł.

Żylna choroba zakrzepowo‑zatorowa to niewydolność naczyń krwionośnych wywołana przez zakrzep. Oba te terminy odnoszą się do podobnych sytuacji, które mają cechy wspólne.

Ta choroba wiąże się z:

Zakrzepicą żył głębokich.
Zatorowością tętnicy płucnej.
Zespołem pozakrzepowym.

Zakrzepica żył głębokich, w skrócie DVT, polega na tworzeniu się skrzepu krwi w jednej z żył w ciele. Najczęściej pojawia się w obszarze kończyn dolnych. Może również dotykać inne obszary ciała, jednak zdarza się to rzadziej.

Jeśli zakrzepica żył głębokich nie jest leczona, z czasem pojawia się zatorowość tętnicy płucnej. Dochodzi do niej, gdy zakrzep obecny w głębokich żyłach odrywa się i zaczyna przemieszczać się w układzie krążenia. Zakrzep staje się czopem zatorowym, który w końcu utyka w żyle płucnej.

Zmiany pojawiają się po tej stronie ciała, która była objęta zakrzepicą żył głębokich. Prowadzą one do rozwoju zespołu pozakrzepowego. Nogi, w których znajdował się zakrzep, zaczynają puchnąć, przybierają niebieskawy odcień i mogą nawet pojawiać się na nich owrzodzenia.

Żylna choroba zakrzepowo‑zatorowa: czynniki ryzyka

Aby rozwinęła się niedrożność naczyń krwionośnych wywołana przez zakrzep, musi przede wszystkim dojść do powstania skrzepu. A aby w żyłach powstały skrzypy, muszą zostać spełnione określone warunki.

Istnieją osoby u których występują określone czynniki ryzyka zwiększające ryzyko wystąpienia żylnej choroby zatorow0-zakrzepowej. Muszą one zawczasu zacząć stosować określone środki ostrożności, aby uniknąć komplikacji.

Jeden z czynników ryzyka to uszkodzenia żył. Kiedy pojawiają się duże złamania uszkadzające ściany żył lub urazy mięśni, w których mieści się zewnętrzna siatka żył, na kontuzjowanym obszarze może rozwinąć się zakrzepica.

Ryzyko wiąże się również z długotrwałym unieruchomieniem. Może pojawić się ono u pacjentów, którzy musieli poddać się skomplikowanej operacji i muszą przez długi czas leżeć, aby wydobrzeć. Na rozwój żylnej choroby zatorowo-zakrzepowej narażone są również osoby, które noszą gips z powodu złamań, zwłaszcza kończyn dolnych.

W przypadku kobiet prawdopodobieństwo wystąpienia zakrzepicy żył głębokich wzrasta w każdym okresie życia, w którym występuje wyższy poziom estrogenu. Stan kobiet w okresie menopauzy, które stosują hormonalną terapię zastępczą, powinien być uważnie monitorowany, ponieważ taka terapia polega na przyjmowaniu sztucznych estrogenów.

Ryzyko wzrasta również u osób, które:

Cierpiały już wcześniej z powodu zakrzepicy żył głębokich.
Są otyłe, zwłaszcza chorobliwie.
Zmagają się z zaburzeniami krzepliwości krwi.

Przeczytaj również: Krzepnięcie krwi – rośliny i żywność, które mu zapobiegają

Objawy

Trzy formy żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej, czyli niedrożności naczyń krwionośnych wywołanej przez zakrzep, mają własne, typowe dla siebie objawy. W przypadku zakrzepicy żył głębokich (DVT) pacjent może nie być świadomy, że cierpi na tą chorobę.

To schorzenie, które czasami pojawia się w sposób bezobjawowy, póki w końcu nie zacznie się manifestować w postaci dużych i niebezpiecznych symptomów. Jeśli DVT daje objawy, zaliczamy do nich opuchliznę strony, po której znajduje się zakrzep, zmiany koloru skóry oraz ból. Zakrzep pojawia się najczęściej w nogach.

Kiedy problem pogłębia się i pojawia się zatorowość tętnicy płucnej, objawy są ostre i zagrażają życiu. Świadczą o tym, że zakrzep przedostał się do płuc, blokując tam przepływ krwi.

Osoba z zatorem tętnicy płucnej odczuwa bezdech, czyli krótki oddech, oraz ból w klatce piersiowej, który pogarsza się wraz z oddychaniem. Czasami czop zatorowy sprawia, że podczas kaszlu pojawia się krew. Takie zjawisko nazywa się krwiopluciem.

Dowiedz się również: Ból w klatce piersiowej – co dla nas oznacza?

Ochrona przed niedrożnością naczyń krwionośnych wywołaną przez zakrzep

Niedrożność naczyń krwionośnych wywołana przez zakrzep pojawia się dość często. Ocenia się, że na każde sto tysięcy mieszkańców występuje średnio sto pięćdziesiąt tysięcy przypadków rocznie. Co więcej, liczba przypadków wzrasta wraz z wiekiem.

Jednocześnie żylna choroba zakrzepowo-zatorowa cechuje się dość wysoką śmiertelnością. Szacuje się, że do około 10% zgonów w szpitalach dochodzi z powodu epizodów zakrzepowych. W całej populacji stanowi trzecią przyczynę zgonów związanych z chorobami układu krążenia.

Właśnie dlatego kluczową rolę odgrywa prewencja. Należy podjąć niezbędne środki zapobiegawcze, aby uniknąć tworzenia się zakrzepów, skrzepów i zatorów, zwłaszcza u osób, które są nie nie podatne.

W tym celu należy podjąć następujące kroki:

Jak najszybsze uruchamianie pacjentów, którzy zostali unieruchomieni przez operację lub uraz.
Używanie kontrolowanych leków przeciwzakrzepowych u osób z czynnikami ryzyka.
Używanie pończoch uciskowych u osób z żylakami kończyn dolnych.
Kontrola masy ciała.
Aktywność fizyczna związana z poruszaniem nogami u osób z tendencją do prowadzenia siedzącego trybu życia.

I w końcu, w przypadku zaobserwowania jakichkolwiek objawów sugerujących niedrożność naczyń krwionośnych wywołaną przez zakrzep, trzeba koniecznie jak najszybciej skonsultować się z lekarzem pierwszego kontaktu lub specjalistą.

To schorzenie, które nie pozwala na jakąkolwiek zwłokę. Szybkie wprowadzenie leczenia żylnej choroby zakrzepowo‑zatorowej może nawet uratować Ci życie.