Moczenie nocne u dzieci - jak możemy z tym walczyć?

Moczenie nocne jest szczególnie powszechne w dzieciństwie. Mimo to, dotyczy zarówno dorosłych jak i dzieci. Może charakteryzować się różnym czasem trwania. Dowiedz się więcej na ten temat.
Moczenie nocne u dzieci - jak możemy z tym walczyć?

Ostatnia aktualizacja: 17 lipca, 2020

W dzieciństwie (do 5 roku życia) moczenie nocne jest dość często spotykanym dyskomfortem. Jest to bardzo powszechny problem zarówno w ciągu dnia, jak i w nocy.

Jednakże, jeśli problem utrzymuje się także na późniejszych etapach życia (tzn. staje się przewlekłe) i występuje głównie w nocy – nietrzymanie moczu może być ogromnym dyskomfortem, zarówno u dzieci jak i u dorosłych. W tym artykule dowiesz się jak walczyć z tym wyzwaniem, jakim jest moczenie nocne.

Poniżej przedstawiamy najważniejsze informacje dotyczące nietrzymania moczu (głównie w stosunku do dzieci). Może występować w ciągu dnia, tak jak w przypadku moczenia dziennego, ale głównie zauważymy je w nocy.

Moczenie nocne – z czym się wiąże?

Zaburzenie to występuje bardzo często u małych dzieci, dotyka 12% osób w wieku 6 lat i 7% osób w wieku 10 lat. Bardziej dotyka jednak chłopców i zazwyczaj zanika w okresie dojrzewania.

Jednak w niewielkim odsetku przypadków zaburzenie utrzymuje się i dotyka młodych ludzi powyżej 20 roku życia, powodując u nich różne problemy społeczne i psychologiczne.

Moczenie nocne jest zjawiskiem normalnym, występującym na pewnych etapach rozwoju dziecka. Większość dzieci nie jest w stanie kontrolować swojego pęcherza i zwieracza przed ukończeniem 3 roku życia.

Na tym etapie nietrzymanie moczu nie jest uważane za chorobę, ponieważ jest to normalny stan fizjologiczny, spowodowany niedojrzałością układu moczowego.

Jednak powyżej wskazanego wieku dziecko powinno wykształcić u siebie umiejętność kontrolowania pęcherza, rozpoznawać kiedy jest pełne i kontrolować akt oddawania moczu.

Problem więc czasami pojawia się w nocy, kiedy mamy mniejsza kontrolę nad procesami fizjologicznymi a nasze reakcje są spowolnione. Dlatego też najczęściej mamy do czynienia z epizodami nocnego nietrzymania moczu, najczęściej u dzieci do 6 roku życia. 

Diagnoza a częstotliwość moczenia się

Obecnie nie ma jednomyślności w zakresie kryteriów diagnostycznych tej choroby, opartych na częstości występowania owych epizodów.

  • Tak więc, aby zdiagnozować problem u dziecka, kryteria wahają się od dwóch nocy w tygodniu, w których dziecko nie utrzymuje moczu, do jednej nocy w tygodniu lub nawet 4 nocy w miesiącu.
  • W każdym przypadku, w celu postawienia właściwej diagnozy i powzięcia prawidłowego dalszego leczenia, konieczne jest dokonanie indywidualnej oceny każdego przypadku.

Tak więc leczenie i kryteria częstości występowania epizodów nie będą takie same u dzieci poniżej 5 roku życia, u których zjawisko to uważane jest za normalne, tak jak u młodych nastoletnich, u których pojedynczy epizod może być wystarczający do stwierdzenia istnienia tego problemu.

Moczenie nocne – jakie są tego przyczyny?

Tym terminem określa się mimowolne oddawanie moczu u dziecka w wieku, w którym ta czynność fizjologiczna jest już dojrzała. U dziewczynek występuje to po 5. roku życia, a u chłopców po 6. roku życia.

Najczęściej zaburzenie to wynika wyłącznie z faktu, że dziecko podczas snu nie ma wystarczającej kontroli nad swoim pęcherzem. Nie potrafi więc słusznie oszacować, czy pęcherz jest pełny i oddaje mocz mimowolnie, będąc w stanie ‘uśpienia’.

W niewielkim odsetku przypadków zjawisko to wiąże się z występowaniem innych rodzajów chorób, takich jak cukrzyca lub inne problemy z układem moczowym. W tych przypadkach moczenie nocne występuje również w ciągu dnia (enureza dzienna). Leczenie więc będzie odmienne i musi być spersonalizowane.

Leczenie enurezy nocnej

W wielu przypadkach sytuacja sama w sobie nie wymaga żadnego szczególnego leczenia. Kiedy występuje u dzieci poniżej 5 roku życia, dolegliwość jest uważana za normalną. Traktuje się ją jako tymczasowy problem, który znikać będzie wraz z dorastaniem dziecka.

Moczenie nocne - grafika układu moczowego

Istnieją jednak pewne wytyczne, które możemy przestrzegać, aby pomóc dziecku i zmniejszyć liczbę epizodów. Głównym celem jest znalezienie przyczyny problemu. To pozwoli wybrać strategię leczenia i zminimalizować owe zaburzenie.

Poniżej przedstawiamy kilka wartościowych wskazówek, których należy przestrzegać:

  • Wyjaśnij dziecku, że nie musi się wstydzić i ukrywać tego problemu. Wyjaśnij dziecku, że jest to stan normalny i wynika z dojrzewania układu moczowego.
  • Nie krzycz i nie zawstydzaj dziecka pod żadnym pozorem.
  • Nie należy też budzić dziecka w nocy w celu oddania moczu lub ograniczenia ilości przyjmowanych płynów.
  • Wskazane jest ustalenie harmonogramu oddawania moczu, który pomoże dziecku w kontroli nad swoim pęcherzem.
  • Wyjaśnij dziecku, że powinno pić więcej płynów w ciągu dnia, ale zmniejszaj ich ilość w miarę zbliżania się nocy.
  • Stosowanie pieluch jest przeciwwskazane, ponieważ dezorientuje dziecko i uniemożliwia mu naukę kontroli oddawania moczu.

Być może uznasz także ten artykuł za interesujący: Zapalenie pęcherza moczowego – 6 ważnych zaleceń

Podsumowanie

Tylko w najbardziej ekstremalnych przypadkach można przeprowadzić leczenie farmakologiczne. W tych przypadkach, stosowane leki mają na celu zmniejszenie skłonności do oddawania moczu (leki przeciw moczeniu się) lub kontrolę snu.

Pamiętaj też, że w wieku 3 lat dziecko zazwyczaj wykazuje już pewną świadomość oddawania moczu. Z kolei w wieku czterech lat zdecydowana większość dzieci potrafi świadomie oddać mocz ‘na żądanie’.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Becker, R. E. (2013). Nocturnal enuresis. In Parasomnias: Clinical Characteristics and Treatment. https://doi.org/10.1007/978-1-4614-7627-6_20
  • Ramakrishnan, K. (2008). Evaluation and treatment of enuresis. American Family Physician.
  • Brown, M. L., Pope, A. W., & Brown, E. J. (2011). Treatment of primary nocturnal enuresis in children: A review. Child: Care, Health and Development. https://doi.org/10.1111/j.1365-2214.2010.01146.x
  • Deshpande, A. V., & Caldwell, P. H. Y. (2012). Medical management of nocturnal enuresis. Pediatric Drugs. https://doi.org/10.2165/11594870-000000000-00000
  • Glazener CMA, Evans JHC, Peto RE. Intervenciones conductuales y educativas complejas para la enuresis nocturna en niños (Revisión Cochrane traducida). En: La Biblioteca Cochrane Plus, 2007 Número 3. Oxford: Update Software Ltd. Disponible en: http://www.update-software.com

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.