Mleko matki - w jaki sposób jest produkowane?
Kobiety w ciąży mają tendencję do szybkiego zauważania zmian w wyglądzie i wrażliwości swoich piersi. Jednak wiele z nich nie jest świadomych fizjologicznego procesu, którego efektem jest mleko matki, a konkretniej jego wytwarzanie.
W naszym dzisiejszym artykule postaramy się zapoznać Cię z budową anatomiczną oraz fizjologią kobiecej piersi i transformacją, dzięki której powstaje mleko matki.
Mleko matki – budowa anatomiczna i fizjologia kobiecej piersi
Aby zrozumieć, jak powstaje mleko matki, musisz najpierw poznać dobrze strukturę i funkcje, jakie spełniają kobiece piersi. A wbrew pozorom są to organy o dosyć złożonej budowie. Składają się głównie z tłuszczu i tkanki łącznej. Ich główną funkcją jest ochrona gruczołów mlecznych i stymulowanie wytwarzania mleka.
Mleko matki produkowane jest przez gruczoły mające postać małych grup komórek zwanych pęcherzykami. Po wyprodukowaniu gotowy płyn przemieszcza się do brodawki sutkowej przechodząc przez kanały mleczne. Kanały mleczne znajdują się za brodawką, która otacza sutek i tymczasowo przechowuje mleko matki.
Zobacz także: Ból piersi – 7 możliwych przyczyn
W jaki sposób produkowane jest mleko matki?
Ssanie piersi przez niewolę stymuluje zakończenia nerwowe umiejscowione na brodawce sutkowej i jej otoczce. Powoduje to jednocześnie wysłanie sygnału do mózgu. Jego celem jest uruchomienie wytwarzania dwóch kluczowych dla całego procesu hormonów zwanych prolaktyną i oksytocyną.
- Prolaktyna powoduje, że pęcherzyki wchłaniają białko, cukier i inne składniki odżywcze z krwioobiegu. Ta kombinacja będzie stanowić podstawę, na której opierają się właściwości odżywcze, jakimi cechuje się mleko matki.
- Oksytocyna umożliwia wywieranie nacisku na poszczególne pęcherzyki i wydalanie mleka do kanału mlecznego, a następnie do sutków.
Kiedy niemowlęta zostają przytulone do matczynej piersi, wykonywane przez nie ruchy językiem i szczękami wywierają nacisk na sutek. W rezultacie mleko matki przepływa z wnętrza piersi do brodawki mającej do 20 małych otworów, przez które przechodzi płyn do ust dziecka.
Zmiany w kobiecych piersiach podczas ciąży
W czasie ciąży kobieta bez wątpienia dostrzeże, że jej piersi stają się większe. Ponadto brodawki i same sutki pęcznieją i zauważalnie ciemnieją. Wszystko to pomaga niemowlęciu w procesie ssania i poprawia jego “zdolność do łapania” sutka, zapewniając dziecku spokój i wygodę podczas pobierania pokarmu.
Dodatkowo brodawka sutkowa ma również małe guzki zwane gruczołami Montgomery’ego (z łac. glandulae aberrantes lactiferi), które można wyczuć pod palcami już w czasie ciąży.
Gruczoły te tworzą naturalny olej, którego funkcją jest nieustane czyszczenie, smarowanie i ochrona sutków, podczas gdy kobieta karmi dziecko piersią. Zapobiega to w ten sposób pękaniu, zranieniu i innym urazom spowodowanym przesuszeniem powierzchni skóry i silnym ssaniem przez dziecko.
Na koniec pamiętaj o regularnej higienie swoich piersi. Powinnaś stosować mleczko do kąpieli lub inne produkty przeznaczone dla kobiet karmiących. Konwencjonalne mydła i kosmetyki mogą negatywnie wpływać na strukturę piersi. Mogą również usuwać z powierzchni skóry olejek ochronny i podrażniać błonę śluzową ust dziecka.
Zmiany w produkcji mleka kobiecego: przyczyny i objawy
Wiele kobiet odczuwa różnego rodzaju dolegliwości związane ze zmianami w piersiach podczas produkcji mleka w trakcie ciąży lub w okresie karmienia piersią. Te objawy i dolegliwości mogą być drobne, takie jak bóle podczas karmienia piersią oraz zmiany w strukturze piersi lub smaku mleka.
Mogą być także poważniejsze, na przykład bóle piersi przez cały czas, nie tylko podczas karmienia.
Warto jednak pamiętać o tym, że nie ma żadnego powodu, dla którego zdrowe dziecko odrzuciłoby mleko matki. Nawet jeśli podczas karmienia odczuwasz jakieś dolegliwości bólowe. Dlatego też niezwykle ważne jest to, aby skontaktować się z lekarzem w przypadku jakichkolwiek zmian w zachowaniu dziecka.
W niektórych przypadkach organizm kobiety może przestać wytwarzać mleko matki już w trakcie pierwszych dni po porodzie. Istnieją również pewnego rodzaju zaburzenia metaboliczne, które mogą hamować prawidłowy rozwój przewodów mlecznych.
Zjawiska te stanowią argument przemawiający za koniecznością zasięgania stałych porad lekarskich podczas ciąży i w okresie karmienia piersią.
Przeczytaj również: Matka – dziecko: jak utworzyć silną więź?
Typowe problemy, jakie mogą zakłócić proces karmienia piersią
Najczęściej występujące przyczyny problemów podczas karmienia dziecka piersią są następujące:
- Zmęczenie, wyczerpanie lub zwiększony poziom stresu
- Kiepski nastrój lub jego ciągłe wahania, depresja lub ciągłe uczucie poirytowania.
- Nieustanne zmiany odczuwanych uczuć: strach, wstyd, złość, uraza, irytacja itp.
- Nieprawidłowe techniki lub pozycje podczas karmienia (które utrudniają dziecku ssanie).
- Niedostatecznie skuteczne karmienie piersią (niewystarczający czas, długie okresy bez karmienia itp.).
- Niekorzystne warunki środowiskowe: konflikty domowe, stresująca lokalizacja, napięte harmonogramy itd.
- Obawy lub błędne wyobrażenia na temat karmienia piersią, takie jak lęk przed bólem podczas karmienia lub odrzucenia przez partnera.
- Dostrzegalne obrzmienie piersi (typowe zjawisko w pierwszych dniach karmienia piersią), powodujące niepokój u matki.
Jak widać, większość problemów w karmieniu piersią wynika z różnego rodzaju uwarunkowań emocjonalnych lub psychologicznych. Ważne jest jednak to, aby zarówno dziecko i matka karmiąca przebywały w sprzyjających warunkach dla ich rozwoju fizycznego i emocjonalnego.
Tak więc rodzina musi pracować wspólnie nad tym, by ciąża była zdrowa. Warto w tym celu zapewnić kobiecie ciężarnej w tym okresie co najmniej podstawową opiekę pielęgniarską, aby jej ulżyć w codziennych problemach. To samo tyczy się pierwszych miesięcy po porodzie, kiedy prawidłowy rozwój dziecka jest najbardziej istotną kwestią dla wszystkich.
Porozmawiaj z lekarzem w celu uzyskania dalszych informacji na temat produkcji mleka matki i zaleceń dotyczących zdrowego karmienia piersią.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Stanford Children’s Health. Anatomía de las mamas.
stanfordchildrens.org/es/topic/default?id=anatomadelossenos-85-P03255
- Sutter Health. Cómo se Produce la Leche Materna.
bebes.sutterhealth.org/breastfeeding/bf_production.html
- M. Blázquez. Curso de Medicina Naturista. (2003). Anatomía y Fisiología. Anatomía de la mama durante la lactancia.
unizar.es/med_naturista/lactancia%203/-Anatomia%20y%20Fisiologia.pdf
- J. Martinez, V. Valdés. Problemas en la Lactancia.
.unicef.cl/lactancia/docs/mod03/Mod%203%20Problemas%20de%20lactancia%2018%20feb%2005.pdf