Lekcja życia, której udzielą Ci trzy mądre małpki

Trzy mądre małpki to obraz, który z pewnością nie raz przykuł Twoją uwagę. Dowiedz się, jaką naukę możesz wyciągnąć z tej tradycyjnej japońskiej historii.
Lekcja życia, której udzielą Ci trzy mądre małpki

Ostatnia aktualizacja: 22 czerwca, 2017

Lekcja płynąca z historii o trzech mądrych małpkach, które można spotkać na licznych obrazach czy rzeźbach, jest następująca: uważaj na to, co mówisz, co słyszysz i co widzisz. Małpki pierwotnie wywodzą się z Japonii, gdzie można spotkać je w świątyni Toshogu w Nikko.

Historię o trzech mądrych małpach zakrywających sobie kolejno usta, oczy i uszy datuje się na pierwszą połowę XVII wieku, około roku 1636.

Niewiele obrazów jest tak głęboko zakorzenionych w zbiorowej świadomości tylu pokoleń i kultur, jak ,,Trzy Mądre Małpy”. Stały się one ikoną i symbolem, na bazie których powstały liczne teorie filozoficzne czy etyczne.

W pierwotnym rozumieniu japońskiej tradycji lekcja, której udzielają nam małpki jest następująca: ,,nie patrz na zło, nie słysz zła i nie mów nic złego”. Chcesz dowiedzieć się więcej? Koniecznie czytaj dalej.

Podobna lekcja, jak ta płynąca z historii o trzech mądrych małpach, jest obecna na przykład w pismach Konfucjusza. Inni badacze wskazują za to na powiązanie tej tradycyjnej legendy z opowieścią Sokratesa o trzech sitach, czyli tak zwanych filtrach prawdy.

Jak widzisz zwykły obrazek przedstawiający trzy zwierzątka w nietypowych pozach może nieść ze sobą ogromny ładunek wiedzy i refleksji, warto więc poświęcić chwilę temu zagadnieniu.

Opowieść Sokratesa o trzech sitach

Aby lepiej zrozumieć podobieństwa pomiędzy japońską legendą, a tak zwanym filtrem prawdy Sokratesa, najpierw trzeba zagłębić się w tę drugą opowieść. Jest to jeszcze jedna niezwykle istotna życiowa lekcja, którą obdarzył nas słynny starożytny filozof. Oto ona:

Uczeń Sokratesa przyszedł do swojego mistrza, aby powiedzieć mu, że jest przez kogoś krytykowany. Zanim jednak zdenerwowany uczeń zdążył otworzyć usta. Sokrates zadał mu trzy pytania. Te pytania to właśnie ,,filtry”, które uczeń musiał przemyśleć, zanim przekazałby informację filozofowi. Oto trzy filtry:

  • Filtr prawdy: Czy jesteś pewny, że to, co chcesz powiedzieć, jest rzeczywiście prawdą? Czy upewniłeś się, że informacje te są prawdziwe? Czy dołożyłeś należytej staranności, umiejętności i uwagi, by być pewnym swoich słów?
  • Filtr dobra: Czy to, co chcesz powiedzieć niesie ze sobą dobro?
  • Filtr potrzeby: Czy warto dzielić się tą informacją? Czy jest ona konieczna bądź potrzebna?

Postępując zgodnie z opisanymi powyżej ,,filtrami” stajemy się bardziej uważni, krytyczni i wstrzemięźliwi, jeśli chodzi o to, co widzimy, słyszymy, czy sami mówimy. Nic więc dziwnego, że wiele osób zauważa bezpośredni związek tej przypowieści z obrazem trzech małpek. Bo lekcja przekazywana nam przez nie niesie ze sobą taki sam morał.

Lekcja, której udzielają małpki

Lekcja od małpek

Przyjrzyjmy się bliżej obrazowi ,,Trzy Mądre Małpy” oraz związanej z nim tradycyjnej opowieści.

Małpka zakrywająca usta: Iwazaru

Iwazaru to małpka, którą widzisz po lewej stronie. Według japońskiego filozofa, postać ta reprezentuje konieczność zatrzymywania złych rzeczy dla siebie i nierozprzestrzeniania ich dalej w świat.

Łączy się to zarówno z nieprzekazywaniem złych informacji zasłyszanych od innych, jak i z ograniczeniem dzielenia się własnymi frustracjami czy negatywnymi myślami. Skromność i rozwaga polega również na tym, by nie obnosić się zbytnio ze swoim życiem emocjonalnym. Wstrzemięźliwość i umiar to niezwykle cenne cechy.

Na tym przykładzie widać idealnie, jak historia o małpkach wpisuje się także w filozofię propagowaną przez Sokratesa.

Tak samo jak w przypadku opowieści o filtrach prawdy, tutaj również lekcja jest następująca: nie plotkuj, nie rozpowszechniaj niesprawdzonych czy krzywdzących informacji. Nie każda plotka jest prawdziwa, ale każda może wyrządzić wiele szkód, gdy przekaże się ją na głos.

Małpka zakrywająca uszy: Kikazaru

Kikazaru to małpka siedząca pośrodku. W Japonii bardzo negatywnie postrzega się osoby, które plotkują, obgadują czy krytykują innych za ich plecami, tak samo jak i te przynoszące złe wieści.

Właśnie dlatego Japończycy uważają, że lepiej jest zakryć uszy i nie słuchać tego, co niektórzy mają nam do powiedzenia, aby ograniczyć ,,siłę rażenia” tych słów.

Trzy gejsze

Być może to tradycyjne przekonanie wydaje Ci się szokujące, ale w świecie Dalekiego Wschodu jest to zupełnie normalna reakcja. Kiedy zastanowimy się nie tylko nad japońską tradycją, ale i nad tym, jaka lekcja płynie z opowieści Sokratesa o trzech sitach, okaże się, że można spojrzeć na ten aspekt z zupełnie innej perspektywy:

Czasami musimy usłyszeć jakąś negatywną informację, gdyż jest ona użyteczna. Dajmy na to, warto wysłuchać kogoś, kto dzieli się z Tobą konstruktywną krytyką, gdyż pozwoli Ci to na uniknięcie podobnych błędów w przyszłości.

Z kolei, kiedy dana informacja jest nie tylko zła, ale i nieprzydatna, lekcja, którą daje nam środkowa małpka wydaje się być jak najbardziej na miejscu.

Małpka zakrywająca oczy: Mizaru

Trzy małpki

Według filozoficznego i moralnego kodeksu santai, lepiej jest nie widzieć, nie słyszeć i nie mówić o rzeczach niesprawiedliwych. Oczywiście wszyscy wiemy, że takie zachowanie nie zawsze jest możliwe, ani nawet wskazane, w prawdziwym życiu.

Kiedy jednak przyjrzymy się obrazowi trzech małpek przez filtry prawdy Sokratesa, zdamy sobie sprawę  jednej bardzo ważnej rzeczy. Nie chodzi o to, by odwracać się od pokrzywdzonych, ale o to, by nie dawać złu prawa głosu. 

Zamykając oczy, uszy i usta, by nie propagować złych, nieużytecznych i szkodliwych informacji. Może pozwolić nam na kreowanie lepszego świata i podkreślenie wszystkich jego jasnych stron.

Lekcja, której udzielają nam trzy małpki to przede wszystkim zachowanie rozwagi, umiaru i ostrożności w każdej sytuacji.

Słowa mają ogromną wagę i można nimi ranić jak najostrzejszą bronią, dlatego też ,,uważaj na słowa, zamknij oczy na wszystko, co jest nieużyteczne i niepotrzebne, zamknij oczy na wszystko, co niesie szkodę i zniszczenie, nie tylko Tobie, ale i innym”.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.



Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.