Jaki jest prawidłowy poziom cholesterolu?
Prawidłowy poziom cholesterolu w organizmie człowieka to temat dyskutowany w kręgach medycznych. Nie chodzi jedynie o liczby, ale o zdrowie publiczne. Podwyższony poziom cholesterolu stanowi bowiem przyczynę wielu chorób.
Chodzi o woskowatą substancję, która ma wiele wspólnego z tym, co znamy jako tłuszcz. Znajduje się wewnątrz komórek ciała, w ścianach komórkowych i krąży we krwi. Cholesterol jest nam potrzebny.
Bierze on udział w procesach takich jak:
- Wytwarzanie kwasów żółciowych odpowiedzialnych za trawienie żywności.
- Ochrona skóry poprzez udział w metabolizmie witaminy D.
- Produkcja hormonów takich jak hormony tarczycy i płciowe.
Prawidłowy poziom cholesterolu to nie jedynie kwestia ograniczania spożywa produktów, które zawierają duże ilości tej substancji. Gdyby tak było, łatwo byłoby leczyć osoby chore na serce. Problem jest jednak bardziej złożony, gdyż część cholesterolu syntetyzowana jest przez organizm.
Czytaj dalej: Zły cholesterol – dieta kontrolująca cholesterol (LDL)
Typy cholesterolu
Cholesterol krąży w organizmie przyłączony do białek. Białka transportują go do komórek i organów , które go potrzebują. Istnieją dwa typy białek transportujących cholesterol:
- LDL lub lipoproteiny o niskiej gęstości: transportują nowy cholesterol z wątroby do reszty komórek. To tak zwany “zły cholesterol”, który może blokować tętnice.
- HDL lub lipoproteiny o wysokiej gęstości: zbierają niewykorzystany cholesterol i transportują go z powrotem do wątroby. To tak zwany “dobry cholesterol”.
Poza mierzeniem i określaniem poziomu cholesterolu LDL i HDL, możliwe jest także wykonywanie innych pomiarów biochemicznych w celu ustalenia profilu lipidowego organizmu. Należą do nich:
- Całkowity poziom cholesterolu: to suma złego i dobrego cholesterolu. Pomiar ten nie jest wymowny sam w sobie, gdyż nie wiadomo jakie są proporcje pomiędzy dwoma podtypami, więc trudno stwierdzić czy istnieje zagrożenie dla zdrowia.
- Trójglicerydy: to forma przyjmowana przez tłuszcze w organizmie. Pomiar trójglicerydów jest ważny w kontekście dopasowania diety i zapobiegania chorobom takim jak zapalenie trzustki.
- VLDL: to lipoproteina o bardzo niskiej gęstości, którą można uznać za “zły cholesterol”. Trudno zmierzyć jej poziom w laboratorium, więc oblicza się go równaniem opartym na poziomie innych lipidów.
Po co mierzyć poziom cholesterolu?
Nieprawidłowy poziom cholesterolu to główna przyczyna miażdżycy. Polega ona na tworzeniu się złogów w tętnicach, co utrudnia przepływ krwi. Co więcej, złogi mogą odrywać się i formować zatory.
Miażdżyca powoduje problemy z tętnicami wieńcowymi i prowadzi do zawałów i udarów. Dorośli powinni mierzyć poziom cholesterolu we krwi raz na rok. Zbyt wysoki poziom tej substancji może bowiem doprowadzić do ataku serca. Badania są więc metodą profilaktyki.
Szczególną wagę do badań powinno się przywiązywać w następujących przypadkach:
- Przypadki zawałów w rodzinie.
- Cukrzyca typu 1 i 2.
- Nadciśnienie tętnicze.
- Palenie.
- Nadwaga.
Jaki jest prawidłowy poziom cholesterolu?
Poniższe wartości nie odnoszą się do dzieci, gdyż poziom cholesterolu zmienia się wraz z wiekiem. Oto wartości sugerowane dla dorosłych:
- Całkowity cholesterol: nie powinien przekraczać 200 mg/dl.
- LDL: ilość złego cholesterolu nie powinna być wyższa niż 100 mg/dl. Wartość pomiędzy 100 a 140 mg/dl uważa się na umiarkowanie podwyższoną – zdaniem jednych naukowców stanowi zagrożenie, zdaniem innych – nie trzeba interweniować. W przypadku wartości przekraczającej 140 mg/dl trzeba podjąć leczenie. Obecnie najczęściej stosuje się kurację statynami.
- HDL: nie ma minimum ani maksimum dobrego cholesterolu. Wartość przekraczająca 35 mg/dl uważana jest za normalną.
- Trójglicerydy: normalna wartość nie przekracza 150 mg/dl. Poziom powyżej 200 mg/dl uważa się za problematyczny. U osób z poziomem trójglicerydów przekraczającym 500 mg/dl zachodzi poważne ryzyko wystąpienia zapalenia trzustki.
Nie musisz znać tych wartości na pamięć, ale miej na uwadze, że konieczne jest wykonywanie regularnych badań krwi. Lekarz zdecyduje czy potrzebujesz leczenia farmakologicznego, zmiany stylu życia czy jedynie badań kontrolnych.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Prospective Studies C, Lewington S, Whitlock G, et al. Blood cholesterol and vascular mortality by age, sex, and blood pressure: a meta-analysis of individual data from 61 prospective studies with 55,000 vascular deaths. Lancet 2007;370:1829–39.
- Corral, Pablo, H. Blanco Gustavo, and M. Waitz Alejo. “El colesterol y sus valores. Cuando” normal” no es lo” fisiológico.” Rev Fed Arg Cardiol 41.3 (2012): 161-164.
- Legró, Gondres, et al. “Valores de colesterol LDL en una población adulta de referencia.” MediSan 20.5 (2016): 630-637.
- Feingold KR, Grunfeld C. Cholesterol Lowering Drugs. 2018 Dec 13. In: Feingold KR, Anawalt B, Boyce A, et al., editors. Endotext [Internet]. South Dartmouth (MA): MDText.com, Inc.; 2000-.
