Indukcja porodu - charakterystyka i wskazania
Indukcja porodu, to metoda podejmowana w celu sztucznego wywołania czynności skurczowej u ciężarnej kobiety. Doprowadza to do kontrolowanego rozpoczęcia porodu. Dopuszczenie do procedury musi być oparte o konkretne wskazania.
W tym artykule poznasz charakterystykę zabiegu, wskazania, oraz niezbędne warunki określone przez lekarzy specjalistów.
Indukcja porodu – najważniejsze informacje
W odróżnieniu od standardowego porodu, kiedy skurcze zaczynają się same – w tym przypadku, są sztucznie indukowane, poprzez podanie pewnych środków farmakologicznych.
Można więc uznać, że jest to poród wywołany czy prowokowany. U większości ciężarnych kobiet poród następuje samoistnie między 37. a 42. tygodniem ciąży.
Zawsze ma się nadzieję, że poród nastąpi naturalnie. W niektórych jednak przypadkach zaleca się jego sztuczne wywołanie. Indukcja porodu proponowana jest w różnych sytuacjach, a każdy przypadek jest indywidualny.
Nigdy nie należy traktować jej, jako rozwiązania ‘dla wygody’. Indukcja powinna być rozważana jedynie w sytuacji, gdy poród nie może się odbyć drogami i siłami natury.
Indukcja porodu – kiedy jest zalecana?
- Przedwczesne odpływanie płynu owodniowego. W niektórych przypadkach wody odchodzą przedwcześnie, zanim rozpoczną się skurcze. Aby uniknąć powikłań, w sytuacji, w której skurcze nie pojawiły się w przeciągu 12 do 24 godzin – lekarz może przeprowadzić indukcję porodu.
- Ciąża z oznakami przenoszenia. Tj. indukcja porodu po terminie ciąży trwającej dłużej niż 42 tygodnie.
- Choroba matki. W niektórych przypadkach matka może cierpieć na cukrzycę czy nadciśnienie (nadciśnienie indukowane ciążą, bądź stan przedrzucawkowy). Aby uniknąć dekompensacji, najlepiej jest wywołać poród.
- Wystąpienie smółki. Może ona wskazywać na potencjalne komplikacje wobec płodu. Jeśli nie jest zbyt wcześnie, można więc przeprowadzić indukcję.
- Makrosomia płodu. Oznacza to, iż płód osiągnął wagę większą niż 4,5 kg. Pociąga to za sobą pewne ryzyko zarówno dla ciężarnej jak i dla dziecka. Lekarz w takiej sytuacji może zalecić wywołanie porodu.
- Obumarcie wewnątrzmaciczne donoszonego płodu. Niestety, należy wtedy wywołać poród zmarłego dziecka.
Należy pamiętać, że po wyczerpującej ocenie przypadku, uznaniu szczególnych warunków i wskazań dla matki i płodu, to specjalista decyduje czy indukcja powinna zostać przeprowadzona.
Przeczytaj również: W łonie matki – szczęśliwe dziecko przed porodem
Indukcja porodu – jak przebiega?
Wzniecenie porodu jest farmakologicznym lub niefarmakologicznym działaniem. Kiedy lekarz zadecyduje o słuszności sztucznego wywołania porodu – przeprowadzany jest on w 2 fazach.
Faza pierwsza: dojrzewanie szyjki macicy
Aby wywołać poród, szyjka macicy musi osiągnąć dojrzałość, tj. rozwarcie powinno mieć co najmniej 2 lub 3 centymetry. Z tego powodu, lekarz podaje prostaglandyny (hormony odpowiedzialne za stymulowanie macicy), aby dopuścić do rozszerzenia.
Od początku podawania prostaglandyn, do odpowiedniego rozwarcia – może upłynąć od 12 do 24 godzin. W wielu przypadkach podaje się więc leki w nocy, tak aby kobieta zaznała odpoczynku i była gotowa do indukcji i porodu.
Druga faza: amniotomia lub oksytocyna
Po osiągnięciu odpowiedniego rozwarcia, ginekolog dokonuje przerwania błony pęcherza płodowego, co wywołuje skurcze. Jeśli samo przerwanie worka płynu owodniowego nie wywołało porodu, lekarz może podać oksytocynę.
Oksytocyna jest hormonem, który powoduje skurcz mięśni macicy. Podaje się ją dożylnie (poprzez kroplówkę). Jednocześnie oprócz skurczów, monitoruje się tętno dziecka i matki.
Zwykle pierwsza dawka oksytocyny jest mała, z tendencją wzrostową. Po podaniu oksytocyny skurcze mogą pojawić się nagle i boleśnie. Stanowi to szczególnie niekomfortową sytuację zarówno dla matki, jak i dla dziecka.
Dlatego ginekolog ostrożnie kontroluje cały proces indukcji. Od momentu wywołania czynności skurczowej, poród następuje naturalnie. Cięcie cesarskie wykonuje się w przypadku występowania komplikacji.
Ryzyko towarzyszące indukcji porodu
Czy istnieją przeciwwskazania wobec przeprowadzenia indukcji porodu? Owszem.
- Do najważniejszych należą: regularna czynność skurczowa, przedwczesne oddzielenie łożyska, łożysko przodujące czy poprzeczne położenie płodu.
- Istnieje też szereg zagrożeń dla ciężarnej, wynikających z wywołania porodu. W efekcie może dojść do silnego zmęczenia, a nawet gorączki, wywołanej podawanymi lekami.
Po podaniu prostaglandyny macica rozszerza się, jednak rozszerzenie o 3 cm może trwać nawet do 24 godzin. Jeśli dodatkowo dodamy godziny niezbędne do podania oksytocyny i sam poród – procedura staje się bezsprzecznie długotrwała i męcząca.
Także płód odczuwa dyskomfort podczas owego procesu. Lekarz może więc zadecydować o przeprowadzeniu cesarskiego cięcia. W rzeczywistości jednak większość wywołanych sztucznie porodów nie wykazuje żadnych powikłań. Nie jest to proceder skomplikowany, zagrażający życiu.
Jeśli więc wskazano na potrzebę wywołania porodu w Twoim przypadku – nie ma powodu do zmartwień. Personel medyczny będzie cały czas przy Tobie, pozostawiając Ciebie i dziecko pod stałą kontrolą. A już za kilka godzin weźmiesz w ramiona swoje ukochane dziecko.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Tenore J (2003). «Methods for cervical ripening and induction of labor». Am Fam Physician 67 (10): 2123-8
- Järvelin, M. R., Hartikainen‐Sorri, A. and Rantakallio, P. (1993), Labour induction policy in hospitals of different levels of specialisation. BJOG: An International Journal of Obstetrics & Gynaecology, 100: 310-315. doi:10.1111/j.1471-0528.1993.tb12971.x
- A Metin Gülmezoglu et al. “Induction of labour for improving birth outcomes for women at or beyond term”, Cochrane Database Syst Rev. 2012; 6: CD004945.
- Ekaterina Mishanina et al. “Use of labour induction and risk of cesarean delivery: a systematic review and meta-analysis”, CMAJ. 2014 Jun 10; 186(9): 665–673.