Homeostaza - czym jest i co należy o niej wiedzieć

Czy wiesz, czym jest homeostaza? Pozwala nam zachować równowagę między naszym środowiskiem wewnętrznym a środowiskiem zewnętrznym.
Homeostaza - czym jest i co należy o niej wiedzieć

Ostatnia aktualizacja: 17 października, 2021

Homeostaza odnosi się do szeregu procesów zachodzących w naszym ciele. Są to procesy, które pozwalają nam zachować równowagę między naszym środowiskiem wewnętrznym a środowiskiem zewnętrznym.

Słowo homeostaza pochodzi z języka greckiego, gdzie hómoios oznacza równy, a stasis – stabilność. Jest to koncepcja po raz pierwszy opisana w 1926 roku przez naukowca Waltera Cannona.

Stanowi zespół procesów, który jest niezbędny do przetrwania. Pozwala nam dostosować się do wszystkich zmian zachodzących w środowisku, w którym żyjemy. Na przykład zmiany temperatury. W tym artykule wyjaśnimy wszystko, co musisz wiedzieć o homeostazie.

Koncepcja homeostazy — na czym polega?

Jak już wspomnieliśmy, pojęcie homeostazy odnosi się do tendencji do utrzymywania stabilności w naszym ciele. Innymi słowy, jest to zdolność przystosowania się do zmian zachodzących na zewnątrz.

W rzeczywistości termin ten obejmuje wszystkie posiadane przez nas mechanizmy samoregulujące. Mechanizmy te powodują istnienie dynamicznej równowagi, która zmienia się w zależności od warunków środowiska. Wspomnieliśmy wcześniej o homeostazie temperatury, ale innym przykładem jest np. stężenie glukozy.

Homeostaza jest konieczna, ponieważ nasze ciało ma ograniczoną tolerancję. W przypadku temperatury, gdybyśmy nie byli w stanie regulować temperatury naszego ciała, bylibyśmy całkowicie bezbronni. Gdybyśmy byli w miejscu, gdzie jest bardzo gorąco, nasze ciało nie byłoby w stanie tego kontrolować. W związku z tym wzrosłaby również nasza temperatura, co doprowadziłoby do uszkodzenia naszych tkanek.

Kobieta wystawia się na działanie słońca.

Na czym polega homeostaza?

Aby zrozumieć pojęcie homeostazy, wyjaśnimy to na przykładzie temperatury. Większość procesów umożliwiających homeostazę działa dzięki negatywnemu sprzężeniu zwrotnemu. Oznacza to, że działają w odwrotny sposób do sygnału, który je wyzwala.

Innymi słowy, wyobraźmy sobie, że temperatura ciała wzrasta, ponieważ na zewnątrz jest bardzo gorąco. Stałoby się tak, że nasze ciało próbowałoby obniżyć temperaturę. Aby to zrobić, bodziec musi najpierw zostać wykryty.

Istnieje szereg czujników, które pozwalają nam wykryć tego typu zmiany. Odpowiadają za informowanie naszego mózgu o wszelkich zmianach, takich jak ciepło. Następnie uruchamiane są centra kontroli, które kierują reakcją na taką zmianę.

To efektory odpowiadają za przeprowadzenie tej reakcji. W naszym przykładzie byłyby to gruczoły potowe. Pot służy do usuwania nadmiaru ciepła z ciała. W ten sposób cykl jest zamknięty i możliwe jest utrzymanie równowagi.

Homeostaza glukozy, a cukrzyca

Lekarz sprawdzający poziom cukru we krwi pacjenta.

Glukoza to cząsteczka, którą nasze komórki wykorzystują jako paliwo. Oznacza to, że potrzebują jej, aby organizm mógł wykonywać wszystkie swoje funkcje. Insulina natomiast to hormon, który umożliwia uzyskiwanie glukozy z krwi do komórek.

W normalnych warunkach, gdy stężenie glukozy wzrasta, trzustka stymuluje wydzielanie insuliny, aby mogła ona przenikać do komórek. To, co dzieje się w przypadku cukrzycy, polega na tym, że nasz organizm nie wydziela lub nie może wykorzystać insuliny. W rezultacie wzrasta poziom glukozy we krwi.

W takim przypadku pętla ujemnego sprzężenia zwrotnego zostaje przerwana. A jeśli utrzymuje się to z upływem czasu, dochodzi do uszkodzenia tkanki.

Homeostaza – wnioski

Musimy pamiętać, że homeostaza to zespół procesów zachodzących w naszym ciele, które pozwalają nam zachować dynamiczną równowagę w zależności od warunków zewnętrznych. Wszystko to jest niezbędne do życia.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.



Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.