Histamina: synteza, uwalnianie i funkcje

Histamina to endogenna substancja przechowywana w komórkach zwanych mastocytami. Bierze ona udział w wielu procesach fizjologicznych, które wyjaśnimy poniżej.
Histamina: synteza, uwalnianie i funkcje
Alejandro Duarte

Przejrzane i zatwierdzone przez: biotechnolog Alejandro Duarte.

Napisany przez Equipo Editorial

Ostatnia aktualizacja: 12 lipca, 2023

Histamina to amina biogenna, która bierze udział w procesach odpornościowych organizmu. Substancja ta reguluje również normalne funkcje żołądka i działa jako neuroprzekaźnik w ośrodkowym układzie nerwowym (OUN). Poza OUN działa jako mediator wielu procesów fizjologicznych.

Od lat pięćdziesiątych XX wieku naukowcy wiedzieli, że substancja ta znajduje się w mózgu, ale do niedawna nie wiadomo było za co odpowiada. W dalszej części artykułu wyjaśnimy jaką rolę pełni ona w mózgu.

W organizmie histamina jest magazynowana głównie w mastocytach (komórkach tucznych) tkanki łącznej oraz w granulocytach zasadochłonnych (bazofilach). Są to komórki wydzielnicze i stanowią system, który reaguje na szeroką gamę bodźców endogennych i egzogennych poprzez wiele mechanizmów komórkowych.

W normalnych warunkach histamina z komórek tucznych jest przechowywana w bazofilach zawierających macierz heparyny oraz różne rodzaje białek. Wraz z hydrolazami jest ona w większości połączona z matrycą wiązaniami jonowymi, ale niewielka jej ilość może być wolna.

Mechanizmy uwalniające

Neurony
Histamina bierze udział w kilku procesach fizjologicznych. Między innymi jest ważnym regulatorem neuroprzekaźników.

Zanim histamina zostanie uwolniona, musi przejść przez błony ziarniste i komórkowe. Uwalnianie może być cytotoksyczne i odbywa się poprzez pęknięcie obu błon lub egzocytotyczne, poprzez połączenie błon bez degradacji komórek.

Organizm uwalnia histaminę w trakcie procesów fizjologicznych, takich jak wydzielanie soku żołądkowego. Jednak jest ona znacznie lepiej znana ze swojego udziału w procesach patologicznych, podczas których jest uwalniana w sposób mniej lub bardziej gwałtowny jak ma to miejsce w reakcjach zapalnych i ostrych stanach alergicznych.

W takich przypadkach histamina jest często jedną z kilku substancji, które organizm uwalnia jednocześnie. Istnieje wiele czynników fizycznych i chemicznych, które powodują uwalnianie histaminy. Czynniki fizyczne to:

  • Ciepło
  • Promieniowanie
  • Zimno
  • Urazy

Jeżeli chodzi o środki chemiczne, jest ich niezwykle dużo i są one bardzo różnorodne. Muszą one znaleźć cząsteczki receptorów w błonach, z którymi wchodzą w interakcje.

W zależności od rodzaju interakcji uruchomione zostają różne serie etapów, które w końcu doprowadzą do podniesienia wewnątrzkomórkowego stężenia wapnia. Wśród tych bodźców możemy znaleźć:

  • Antygeny
  • Środki cytotoksyczne
  • Enzymy

Działanie histaminy w organizmie człowieka

Działanie histaminy w organizmie człowieka
Histamina to substancja uwalniana przez organizm podczas wstrząsu anafilaktycznego. W obliczu alergenów ogromna ich ilość opuszcza komórki.

Zastrzyk histaminy do układu krążenia może powodować zaczerwienienie skóry, tachykardię, pulsujący ból głowy i niskie ciśnienie krwi. Efekty te zależą bezpośrednio od dawki. Oznacza to, że zwiększona ilość histaminy nasila efekty.

Miejscowo powoduje ona obrzęk, świąd, pokrzywkę i skurcz oskrzeli. Dodatkowo histamina, wraz z innymi mediatorami, przyczynia się do wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego. Z drugiej strony, odgrywa ona wyraźną rolę w odpowiedzi immunologicznej,  stanach zapalnych, wydzielaniu kwasu żołądkowego oraz regulacji krążenia oraz innych funkcji, które przedstawiamy poniżej.

Funkcje histaminy w organizmie

W organizmie człowieka histamina pełni wiele funkcji. Poniżej opiszemy 5 z nich.

Procesy alergiczne

Histamina jest modulatorem humoralnej i komórkowej odpowiedzi immunologicznej, a także głównym mediatorem reakcji nadwrażliwości. Stosowana w dużych dawkach lub uwalniana podczas anafilaksji powoduje skrajne obniżenie ciśnienia krwi.

Neurotransmisja

Dodatkowo histamina może działać jako neuromodulator, regulując odpowiedzi na inne neuroprzekaźniki. Oddziałuje podobnie jak acetylocholina, opiaty, GABA, itp. Ponadto zwiększa pobudliwość neuronów OUN, reguluje funkcje podwzgórza, relację czuwanie / sen, apetyt i funkcje wegetatywne.

Regulacja układu sercowo-naczyniowego

histamina reguluje działanie układu sercowo-naczyniowego
Pełniąc ważną funkcję immunologiczną, histamina powoduje rozszerzanie naczyń krwionośnych, aby przyciągnąć więcej komórek odpornościowych.

Histamina działa jako środek rozszerzający naczynia krwionośne poprzez interakcję z receptorami histaminowymi. Uwalnianie histaminy prowadzi do wzrostu przepuszczalności naczyń włosowatych w wyniku wpływu na małe naczynia krwionośne wypływu białek osocza i płynów z komórek.

Wpływ na pozanaczyniowe mięśnie gładkie

Histamina powoduje skurcze mięśni gładkich. Jednak reakcje które powoduje, są bardzo zróżnicowane nawet u tej samej osoby. Małe dawki tej substancji wywołują również skurcze oskrzeli u osób z astmą oskrzelową, jak wspomnieliśmy wcześniej.

Wydzielanie soku żołądkowego

Histamina pobudza również wydzielanie żołądkowe i wyzwala sekrecję kwasu z komórek okładzinowych. Ponadto znacznie zwiększa ona produkcję pepsynogenu i czynników wewnętrznych. Dlatego jest głównym mediatorem wydzielania kwasu z żołądka poprzez stymulację receptorów H2.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.



Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.