Hipertymezja: pozytywne i negatywne strony pamiętania wszystkiego

Osoby, które mają hipertymezję, mogą przywoływać swoje wspomnienia z przeszłości, kiedy tylko chcą, nawet te z dzieciństwa. Ale syndrom ten ma też pewne negatywne aspekty, które należy wziąć pod uwagę.

Przejrzane i zatwierdzone przez: lekarz Leonardo Biolatto.

Napisany przez Aylin Stefany Rodriguez Vinasco

Ostatnia aktualizacja: 01 lipca, 2023

Czy kiedykolwiek żałowałeś, że nie masz pamięci fotograficznej, aby łatwiej uzyskać dostęp do cennych informacji? Chciałbyś doskonale zapamiętywać odpowiedzi na egzamin? Hipertymezja to syndrom, który daje takie możliwości.

Istnieją jednak również negatywne aspekty tego stanu. Czytaj dalej, ponieważ powiemy Ci więcej o zdolności do zapamiętywania wszystkiego!

Czym jest hipertymezja?

Bardziej niż umiejętność, „hipertymezja” lub „pamięć autobiograficzna” to syndrom polegający na zapamiętywaniu wszystkich aspektów życia. Według artykułu naukowego opublikowanego w czasopiśmie Neuropsychology, występuje u bardzo niewielu osób na świecie.

“Wysoce lepsza pamięć autobiograficzna” (HSAM) powoduje, że osoby z zespołem bardzo dokładnie pamiętają szczegóły swojego życia. Na przykład w 2017 roku udokumentowano przypadek kobiety o imieniu Rebecca Sharrock, która pamięta konkretne momenty z pierwszego tygodnia swojego życia.

Koncepcja HSAM zrodziła się z przypadku młodej Jill Price, którą badał neurobiolog Jim McGaugh, po tym, jak wysłała mu list, w którym powiedziała mu, że pamięta każdy dzień swojego życia, odkąd skończyła 12 lat. Po tym, jak sytuacja stała się publiczna, McGaugh nawiązał kontakt z innymi, którzy twierdzili, że mają ten sam typ wspomnień.

Kilka analiz wykazało, że chociaż pamięć tych ludzi była wyjątkowa, jeśli chodzi o zapamiętywanie własnego życia, nie spełniała tych kryteriów, kiedy chodziło o przywoływanie wspomnień bezosobowych. Potwierdza to publikacja naukowa z 2016 roku.

Niektóre cechy charakterystyczne dla osób z HSAM są następujące:

• Zbyt duża koncentracja, aż do odcięcia się od otoczenia.
• Ze względu na bezsenność lub problemy ze snem, brak kontroli wspomnień.
• Posiadanie kompulsywnego zachowania lub współistniejąca diagnoza zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego (OCD).

Hipertymezja – pozytywy i negatywy

Hipertymezja to nie rodzaj supermocy, ale nie można też jej uważać za klątwę. Teraz, gdy już wiesz, czym jest ten syndrom, porozmawiajmy o pozytywach i negatywach.

Zalety: doskonała pamięć autobiograficzna

Osoby z hipertymezją mają wyjątkową pamięć fotograficzną. Pamiętają wiele rzeczy z dzieciństwa, których inni nie mogą sobie nawet wyobrazić.

Jak wyjaśniono w badaniach opublikowanych w Frontiers in Psychology, ludzie z pamięcią autobiograficzną przetwarzają wspomnienia tak samo, jak każdy inny. Różnica polega na tym, że nawet jeśli szczegóły są minimalne, trafiają one bezpośrednio do obwodu pamięci długotrwałej, co znacznie ułatwia ich odzyskanie.

Negatywy: umysł tworzy fałszywe wspomnienia

Według badań ujawnionych w 2013 roku, hipertymezja może mieć wpływ na tworzenie fałszywych epizodów we wspomnieniach autobiograficznych. Mózg często wypełnia puste miejsca lub zniekształcone przestrzenie, aby zapewnić kompletny i spójny epizod.

Aby dojść do tego wniosku, we wspomnianym badaniu porównano pamięć 20 osób z hipertymezją i 38 osób bez tego syndromu. Odkryto, że obie grupy miały taką samą podatność na tworzenie fałszywych wspomnień.

Pozytywne i negatywne aspekty: hipertymezja wpływa na nastrój

Osoby z hipertymezją mają niemal nieograniczony dostęp do swoich wspomnień. To staje się mieczem obosiecznym.

Z jednej strony, jeśli osoba jest dojrzała emocjonalnie, będzie miała dostęp do swoich najlepszych chwil i poprawi swój nastrój. Jednak negatywne lub nieprzyjemne wspomnienia mogą przytłaczać smutkiem i bólem.

Wyraźnym przykładem tego, o czym mówimy, jest Rebecca Sharrock. Powiedziała mediom, że pamięta, jak płakała jako dziecko, ponieważ miała sny, których nie była w stanie odróżnić od rzeczywistości. Teraz, gdy jest dorosła, wykorzystuje tę zdolność do kontrolowania swoich snów i zmniejszania liczby koszmarów.

Skąd mam wiedzieć, czy mam hipertymezję?

Szczegółowe określenie dokładnego pochodzenia hipertymezji jest złożone, biorąc pod uwagę, że brakuje badań. Jednak dostępne do tej pory odkrycia pozwalają zidentyfikować trzy możliwe przyczyny:

• Biologiczne: jedno z badań przeprowadzonych z osobami z HSAM wykazało zwiększoną aktywność mózgu w niektórych obszarach. Wystąpiła również większa łączność między hipokampem a korą przedczołową. Inne badania wykazały, że ciało migdałowate jest również zaangażowane w hiperstymulowany proces poznawczy.
• Psychologiczne: naukowcy przeprowadzili badanie, w którym wysunęli teorię, że osoby z HSAM mają niesamowitą pamięć autobiograficzną, ponieważ obsesyjnie myślą o swoich przeszłych doświadczeniach.
• Genetyczne: w 2012 roku grupa naukowców dokonała niesamowitego odkrycia, które zostało opublikowane w czasopiśmie Neurobiology of Learning & Memory. Doszli do wniosku, że między osobami z hipertymezją a tymi z normalną pamięcią istnieją morfologiczne różnice w dziewięciu strukturach mózgu.

Poza tym oficjalna diagnoza musi być postawiona przez specjalistów.

Na ogół wykonuje się elektroencefalogramy i skany MRI. Dodatkowo proponuje się test pamięci autobiograficznej, w którym analizowane są emocjonalne i kontekstowe reakcje osoby na pytania o wspomnienia z przeszłości.

Chociaż hipertymezję można postrzegać w pozytywnym świetle, zawsze najlepiej jest kierować się opinią lekarza lub psychologa. Pomoże to w uniknięciu  negatywnych aspektów tej niezwykłej zdolności.