Hałas - poznaj 5 konsekwencji dla zdrowia
Hałas występuje praktycznie wszędzie. Mimo że większość z nas nie zwraca już na to zbytniej uwagi i wydaje się to nieszkodliwe, to dźwięki z głośników i ogólne narażenie na głośne odgłosy i muzykę mogą mieć wpływ na jakość naszego życia.
Dlatego też powinieneś wiedzieć, jak hałas oddziałuje na Twoje ciało i samopoczucie.
Codziennie stykamy się z nadmiarem bodźców dźwiękowych. Gdzie jednak leży granica, za którą zaczyna to mieć negatywny wpływ na nasze zdrowie?
Czym jest hałas?
W większości przypadków hałas jest niepożądanym czynnikiem, który ma negatywny wpływ na nasze zdrowie.
Badanie przeprowadzone przez liczne europejskie organizacje opisuje hałas, jako “emisję energii, pochodzącą ze zjawiska wibracji, odbieraną przez ludzi i zwierzęta za pomocą narządu słuchu; dźwięki zazwyczaj o nadmiernym natężeniu (zbyt głośne) w danym miejscu i czasie, odbierane jako bezcelowe, następnie uciążliwe, przykre, dokuczliwe, wreszcie szkodliwe”.
Przykre uczucie następuje głównie wówczas, kiedy dźwięki brzmią obco, są nienaturalne w danych okolicznościach lub kiedy nie jesteśmy do nich przyzwyczajeni.
Zasadniczo, do narażenia zdrowia dochodzi wtedy, gdy odbieranym przez nas dźwiękom towarzyszy dyskomfort. Ich szkodliwość wynika głównie z tego, że są one po prostu za głośne.
Przeczytaj również: Szum w uszach – co to takiego i skąd się bierze?
Hałas: globalny problem
W obecnych czasach hałas jest globalnym problemem środowiskowym, który stanowi zagrożenie dla zdrowia publicznego.
Jest to na tyle poważna kwestia, że jednym z założeń Unii Europejskiej na rok 2020 jest zmniejszenie hałasu do poziomów zbliżonych do zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia. Są to więc wartości poniżej 85 dB przez 8 godzin w ciągu normalnego dnia pracy.
Według Światowej Organizacji Zdrowia, jedną z przyczyn nabytej głuchoty jest narażenie na hałas w miejscach rozrywki. Wymienia się tu takie miejsca, jak bary, dyskoteki, koncerty i inne wydarzenia muzyczne. Również słuchanie głośnej muzyki w domu przez długi okres czasu odgrywa dość istotną rolę. To jednak leży w ramach naszej własnej kontroli. Dlatego też zaleca się słuchanie muzyki na odpowiednim poziomie głośności.
Należy również pamiętać, że skutki hałasu i głośnych dźwięków sięgają znacznie dalej niż głuchota. Warto zaznaczyć, że wspomniane bodźce wpływają na nasze samopoczucie fizyczne i psychiczne bardziej niż by się to mogło wydawać. Poniżej opiszemy wpływ i konsekwencje hałasu na Twoje zdrowie.
Pięć negatywnych skutków hałasu na zdrowie
1. Utrata słuchu
Jest to być może najbardziej dokuczliwy skutek, mimo że nie jedyny. Narażenie na głośne dźwięki i/lub hałas w pracy przez długie godziny lub okresy czasu jest jedną z głównych przyczyn utraty słuchu. Hałas powoduje bowiem deteriorację receptorów znajdujących się w uchu środkowym.
Z kolei utrata słuchu może przyczynić się do powstania dolegliwości lękowych, rozwinięcia depresji. Może stać się źródłem dyskryminacji, zmniejszonej wydajności w pracy i nauce, a nawet izolacji i wyobcowania. Dlatego też tak ważne jest, aby trzymać się z dala od tych szkodliwych bodźców.
2. Natężenie zaburzeń snu
Hałas otoczenia jest jedną z głównych przyczyn zaburzeń snu. Może to prowadzić do bezsenności, która wiąże się z nieodpowiednim odpoczynkiem, na skutek zaburzonego cyklu snu i czuwania.
Kiedy nieprawidłowy sen staje się stanem przewlekłym, pływa to negatywnie na jakość odpoczynku. Może dojść do wahania nastroju, ucierpi przy tym Twoja zdolność do koncentracji i zmniejszy się Twoja wydajność. Poza tym ma to olbrzymi wpływ na czujność i refleks.
3. Wpływ na układ krążenia
Ciągła ekspozycja na głośne dźwięki zwiększa ryzyko zachorowania na choroby sercowo-naczyniowe. Oznacza to, że osoba narażona na ciągły hałas ma większe prawdopodobieństwo rozwinięcia dusznicy bolesnej lub zawału mięśnia sercowego. Dolegliwością, której nie można tu pominąć jest również nadciśnienie tętnicze.
Natężenie stałego hałasu powyżej 65 dB lub narażenie na nagłe dźwięki o natężeniu większym niż 80-85 dB może prowadzić do rozwinięcia długotrwałych problemów kardiologicznych. Wynika to z naturalnej reakcji organizmu na działanie bodźców stresowych, jakimi zdecydowanie są głośne dźwięki.
Nasze ciało w wyniku reakcji biologicznej wydziela wówczas ‘hormon stresu’, który bezpośrednio wpływa na zwiększenie ciśnienia krwi i przyspieszenie rytmu serca.
4. Hałas indukuje stres i powoduje zdenerwowanie i drażliwość
Odpowiedzią naszego ciała na ekstremalne warunki i wyzwania jest stres. Kiedy trwa od zbyt długo, ma to nieodzowny wpływ na nasze zdrowie. Z kolei stres wywołany przez hałas i głośne dźwięki oddziałuje szczególnie na nasz układ hormonalny i immunologiczny, powodując rozwinięcie nieprawidłowości.
Jako skutek uboczny, hałas wpływa ponadto na proces uczenia i pamięć, zmniejszając naszą zdolność logicznego myślenia i rozwiązywania problemów. Ponadto zwiększa się nasza drażliwość i podnosi poziom agresji.
Przeczytaj również: Zarządzanie stresem – jak robić to prawidłowo?
5. Zmiany w funkcjonowaniu układu odpornościowego
Ludzki układ odpornościowy do prawidłowego funkcjonowania potrzebuje mnóstwa energii. Jednak stres wprawia nas w stan stałej gotowości, co zużywa ogromne pokłady energii. Kiedy ciało narażone jest na chroniczny stres, dochodzi do swojego rodzaju immunologicznej zapaści.
Jak więc widzisz, następuje pewnego rodzaju reakcja łańcuchowa. Jedna rzecz jest konsekwencją poprzedniej, stres osłabia układ odpornościowy. Wówczas Twoje ciało nie broni się przed bakteriami i wirusami tak, jak powinno. Stąd wniosek, że stres, również ten powodowany hałasem, jest pośrednią przyczyną chorób powodowanych infekcją.
Hałas – jak unikać niekorzystnych konsekwencji
Kiedy już wiesz, jak hałas i głośne dźwięki wpływają na Twoje ciało, warto dowiedzieć się, jak zapobiegać tym negatywnym konsekwencjom. Oto kilka czynności, które możesz wykonać, aby ochronić się przed zgubnym wpływem hałasu na Twoje ciało i umysł:
- Po pierwsze pamiętaj, że nie ważne, jak bardzo podoba Ci się dana piosenka, nie puszczaj jej na cały regulator. Nigdy nie nastawiaj głośności na więcej niż dB podczas słuchania muzyki czy oglądania telewizji. Twoje uszy będą Ci bardzo wdzięczne.
- Kiedy udajesz się na koncert, wydarzenia lub przyjęcia, nie stój zbyt blisko głośników. Szukaj miejsca z dala od źródła dźwięku.
- Ponadto, jeżeli w pracy lub w domu jesteś stale narażony na hałas, to zmień ją albo się przeprowadź. Jeżeli jest to niemożliwe, chroń uszy nosząc zatyczki lub inne akcesoria ochronne.
- Unikaj przebywania w pobliżu hałaśliwych urządzeń.
- Bardzo ważne: nie słuchaj muzyki przez słuchawki do uszu przez okres dłuższy niż 60 minut dziennie.
Zapamiętaj!
Stosuj się do naszych porad, a ochronisz swój słuch. Jest to bardzo ważny zmysł. Dlatego, jeżeli zauważysz, że dzieje się z nim coś niedobrego, udaj się do laryngologa. Każdy, nawet najmniejszy problem zdrowotny powinien być przebadany przez specjalistę, który rozważy Twój konkretny przypadek i udzieli odpowiedniej do sytuacji porady.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Organización Mundial de la Salud. Sordera y pérdida de la audición. (2018) [Online] Available at: www.who.int/es/news-room/fact-sheets/detail/deafness-and-hearing-loss
- Unión Europea, Observatorio de Salud y Medio Ambiente de Andalucía, Junta de Andalucía. Ruido y Salud. [Online] Available at: www.diba.cat/c/document_library/get_file?uuid=72b1d2fd-c5e5-4751-b071-8822dfdfdded&groupId=7294824
