Gottfried Leibniz: dowiedz się więcej o „ostatnim uniwersalnym geniuszu”

Gottfried Leibniz był jednym z wielkich uczonych epoki nowożytnej. Jego wkład w różne obszary wiedzy jest nadal aktualny. Oto krótki przegląd jego życia, twórczości i najważniejszych dokonań.

Gottfried Leibniz należał do wielkich myślicieli XVII wieku i zdobył sławę jako ostatni uniwersalny geniusz. Wniósł istotny wkład w dziedzinie metafizyki, epistemologii, logiki, filozofii religii, fizyki, geologii, prawoznawstwa i historii.

Wniósł nawet wkład do technologii i przewidział pojęcia, które pojawiły się znacznie później. Jego terminy znajdujemy w biologii, medycynie, teorii prawdopodobieństwa, psychologii, inżynierii i informatyce. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o tym uczonym myślicielu i jego wspaniałej spuściźnie, zapraszamy do dalszej lektury.

Wczesne życie Gottfrieda Leibniza

Gottfried Wilhelm Leibniz urodził się w Lipsku 1 lipca 1646 r. Był synem Friedricha Leibniza, profesora filozofii moralnej, i Cathariny Schmuck, której ojciec był profesorem prawa.

Chociaż Leibniz uczęszczał do szkoły podstawowej, uczył się sam na podstawie książek z biblioteki ojca. (Jego ojciec zmarł w 1652 r., gdy Leibniz miał 6 lat). Jako młody człowiek Leibniz zanurzał się w historii, poezji, matematyce i innych przedmiotach, zdobywając wiedzę z wielu różnych dziedzin.

Studia

W 1661 roku, w wieku zaledwie 14 lat, rozpoczął studia prawnicze na uniwersytecie w Lipsku i zapoznał się z twórczością takich myślicieli, jak René Descartes (Kartezjusz), Galileusz i Francis Bacon. W Niemczech też uczęszczał do szkoły letniej na Uniwersytecie w Jenie, gdzie studiował matematykę.

Studia prawnicze ukończył w roku 1666 i złożył podanie o przyjęcie na studia doktoranckie z prawa w Lipsku. Jednak ze względu na młody wiek odmówiono mu wstępu.

To spowodowało, że Leibniz opuścił Uniwersytet w Lipsku i w następnym roku uzyskał stopień naukowy na Uniwersytecie w Altdorfie. Mentorzy tego uniwersytetu sami zaprosili go do zostania profesorem mimo młodego wieku. Leibniz jednak odmówił i zdecydował się na karierę w służbie publicznej.

W 1667 wstąpił do służby arcybiskupa-elektora Moguncji jako dyplomata. W następnych latach bardzo aktywnie działał w kręgach dworskich i kościelnych.

Praca

Leibniz pisał głównie w 3 językach: łacinie scholastycznej (ok. 40%), francuskim (ok. 35%) i niemieckim (mniej niż 25%). Jego prace są rozległe, a za życia opublikował wiele broszur, artykułów naukowych i dwie książki filozoficzne: Dissertation on the Combinatorial Art i Theodycy.

Po jego śmierci znany był inny istotny tekst, zatytułowany New Essays on Human Understanding, którego nie opublikował z powodu śmierci angielskiego filozofa Johna Locke’a.

W 1895 r. ujawnił się naprawdę niewiarygodny zakres jego rękopisów, które obejmują około 15 000 listów, z których wiele ma długość esejową. Jednak znaczna część jego obszernej korespondencji, zwłaszcza listów datowanych po 1685 r., pozostaje nieopublikowanych.

Spuścizna Gottfrieda Leibniza

Gottfried Leibniz jest znany z szerokiego zakresu prac w różnych dyscyplinach. W kolejnych wierszach przedstawimy Wam jego najwybitniejsze zasługi.

W matematyce

Wkład Leibniza w matematykę ma rozległy zakres. Najbardziej znanym i najbardziej kontrowersyjnym jest rachunek różniczkowy, który bada granice, pochodne, całki i szeregi nieskończone.

Zarówno Newton, jak i Leibniz przedstawili swoje teorie rachunku różniczkowego w tak krótkim czasie, że mówiono nawet o plagiatach. Doprowadziło to do konfliktu między dwoma myślicielami, który zakończył się śmiercią Newtona w 1727 roku. Do tego czasu kwestia, kto był twórcą rachunku różniczkowego, nie została do końca wyjaśniona.

Wiemy jednak, że Newton i Leibniz odkryli rachunek różniczkowy niezależnie od siebie, mimo że ostatecznie wykorzystano zapis Leibniza ze względu na jej wszechstronność. Ponadto to on nadał nazwę temu podejściu i dostarczył symboliki.

Ponadto w 1679 Leibniz opracował nowoczesny system binarny i przedstawił go w swojej pracy Explication de l’arithmétique binaire w 1703 roku. System ten wykorzystuje liczby 0 i 1 do reprezentowania wszystkich kombinacji, w przeciwieństwie do systemu dziesiętnego.

Wreszcie Gottfried Leibniz był również entuzjastycznie nastawiony do stworzenia mechanicznych maszyn liczących, projektu, którym zainspirował go kalkulator Pascala. Licznik schodkowy, jak go nazwał, był gotowy w 1672 roku i jako pierwszy umożliwiał dodawanie, odejmowanie, mnożenie i dzielenie.

W filozofii

Obok Kartezjusza i Barucha Spinozy, był jednym z wielkich racjonalistów z XVII wieku. Jego praca antycypowała współczesną logikę i filozofię analityczną.

Do najważniejszych zasad filozoficznych zaproponowanych przez Leibniza należą ciągłość natury i wystarczający dowód. Z jednej strony ciągłość natury związana jest z rachunkiem nieskończenie małym. Natomiast wystarczający powód odnosi się do faktu, że nic nie dzieje się bez powodu.

Z drugiej strony, najbardziej znanym wkładem Leibniza w metafizykę jest jego teoria monad, wyłożona w Monadologii. W tym przypadku monady są dla sfery metafizycznej tym, czym atomy dla sfery fizycznej/fenomenalnej.

Wreszcie innym ważnym wkładem Leibniza w filozofię może być optymizm. Przekonywał on bowiem, że świat, w którym żyjemy, obejmujący wszystko, co istnieje i istniało, jest najlepszym z możliwych światów. Idea ta opiera się na założeniu, że Bóg jest istotą dobrą i racjonalną i rozważył inne możliwe światy przed wybraniem tego.

W religii

Jego odniesienia do Boga są widoczne w jego pismach. Pojmował go jako ideę i jako realną istotę, i jako jedyną konieczną istotę, która tworzy to, co najlepsze ze światów.

Dla Leibniza, ponieważ wszystko ma przyczynę lub praprzyczynę, na końcu dochodzenia jest jedna przyczyna, z której wszystko się wywodzi. Źródło, punkt, w którym wszystko się zaczyna, przyczyna bez przyczyny, jest samym Bogiem dla Leibniza.

W psychologii

Myśliciel ten pisał na tematy uważane dziś za dziedziny psychologii, takie jak uwaga, świadomość, pamięć, uczenie się, skojarzenie, motywacja, wyłaniająca się indywidualność, ogólna dynamika rozwoju i ewolucja.

W topologii

Gottfried Leibniz jako pierwszy użył terminu analysis situs, tj. analiza pozycji, który później w XIX wieku został użyty w odniesieniu do tego, co dziś znane jest jako topologia.

Gottfried Leibniz: uczony epoki nowożytnej

Leibniz zdobył wielką wiedzę kulturową po przeczytaniu książek w bibliotece ojca. Interesował się słowem i był świadomy znaczenia języka dla postępu wiedzy i rozwoju intelektualnego człowieka.

Za życia napisał bardzo dużo, ale niezliczoną ilość pism pozostawił w postaci nieopublikowanej. Do tego stopnia, że jego spuścizna jest nadal publikowana po raz pierwszy. Kompletne prace Leibniza przekraczają obecnie 25 tomów, ze średnią 870 stron w tomie.