Geny BRCA-1 i BRCA-2 oraz rak piersi
Naukowcy badają obecnie geny BRCA-1 i BRCA-2, aby spróbować ocenić stopień dotkliwości nowotworu piersi. Mutacje tych genów pogarszają prognozy podczas choroby.
Geny BRCA-1 i BRCA-2 to para genów w genomie człowieka, która odpowiada za wytwarzanie białek, a ich zadanie polega na spowalnianiu rozwoju guza. Białka kodowane przez te dwa geny wspomagają naprawę wszelkich zniszczonych fragmentów DNA. Zapewniają stabilność materiału genetycznego każdej komórki.
Podobnie jak w każdej innej części materiału genetycznego, tak i w genach BRCA-1 i BRCA-2 mogą pojawiać się mutacje i zmiany. Oznacza to, że ich struktura może się zmieniać i stać się nieaktywna. Kiedy do tego dojdzie, nie są już w stanie kodować białek, które mogłyby syntezować i naprawiać DNA.
Tym samym zwiększa się ryzyko wystąpienia zmian genetycznych w innych komórkach organizmu, które mogą prowadzić do rozwoju nowotworu. Mutacje tych genów zwiększają zwłaszcza ryzyko wystąpienia raka piersi i jajników.
Geny BRCA-1 i BRCA-2 – potrójnie ujemny rak piersi
Potrójnie ujemny rak piersi to taki rodzaj nowotworu piersi, w którym nie pojawiają się żadne receptory obecne zazwyczaj podczas choroby nowotworowej. Tym samym nie ma nadmiernej ekspresji receptorów progesteronu, receptorów estrogenu ani HER-2.
Ten typ nowotworu to obecnie najgorsza prognoza, ponieważ jedyny sposób na jego leczenie to chemioterapia.
Potrójnie ujemny rak piersi obejmuje 12-17% wszystkich przypadków raka piersi. Szybko się namnaża i ma dużą umiejętność generowania przerzutów. Ten fakt w połączeniu z trudnościami z leczeniem przekłada się na złe prognozy dla pacjentów.
Jedna z najczęściej występujących reakcji molekularnych w guzach tego typu to zmiany w funkcjonowaniu białek BRCA. Ponad 8% pacjentów cierpiących na nowotwór piersi z dziedziczną mutacją genu BRCA-1 zapada na potrójnie ujemny rak piersi.
Poza tym badania wskazują, że mutacje genu BRCA-1 lub BRCA-2 dziedziczy około 15% pacjentów chorych na raka jajników oraz 5% pacjentów cierpiących na raka piersi, trzustki lub prostaty.
Leczenie potrójnie ujemnego raka piersi z mutacjami w genach BRCA-1 i BRCA-2
W grudniu 2014 r. autorytety medyczne autoryzowały zastosowanie olaparibu w monoterapii stosowanej w leczeniu nowotworu jajnika z mutacjami w genach BRCA-1 i BRCA-2 znajdującego się w stadium zaawansowanym.
Badając rezultaty takiej terapii naukowcy przeanalizowali skuteczność tego leku w przypadku nowotworów piersi w stadium zaawansowanym u uprzednio leczonych pacjentów z mutacjami w genach BRCA-1 i BRCA-2.
Stosując maksymalną dawkę olaparibu (400 miligramów co 12 godzin, w kapsułkach), naukowcy zaobserwowali obiektywny wskaźnik odpowiedzi na lek wynoszący 54% u pacjentów cierpiących na potrójnie ujemnego raka piersi. Tym samym daje to nadzieję, że u 7 na 13 pacjentów wystąpi dobra odpowiedź na lek.
Przeczytaj również: Rak piersi – zapobiegaj mu tymi produktami
Inne zmiany, które wywierają wpływ na białko BRCA
Oprócz mutacji w wyżej wspomnianych genach zachodzą również inne zmiany, które mogą odpowiadać za nieprawidłowe funkcjonowanie białek BRCA. Jedna z nich to skażenie metylem zachodzące w tych genach. Oznacza to, że promotor tych genów zyskuje grupę chemiczną metylu, CH3-.
(Promotor genu to obszar w DNA, który kontroluje rozpoczynanie transkrypcji określonej porcji. Mówiąc prościej, to część DNA, która rozpoczyna produkcję pewnego rodzaju białek przez RNA.)
Tym samym ze względu na skażenie metylem geny nie są w stanie syntetyzować białek odpowiedzialnych za powstrzymywanie rozrostu guza. Badacze zaobserwowali skażenie metylem promotora genów BRCA-1 i BRCA-2 w kilku rodzajach guzów złośliwych:
- 5-20% nowotworów jajników,
- 50% nowotworów układu pokarmowego,
- 29-59% nowotworów piersi.
Przeczytaj również: Rak piersi – czy można mu zapobiec?
Podsumowanie
Geny BRCA-1 i BRCA-2 odgrywają niezwykle ważną rolę w onkologii piersi. Wysoki procent pacjentów cierpiących na raka piersi ze zmianami zachodzącymi w tych genach ma potrójnie ujemnego raka piersi.
Mają go bez względu na to, czy pojawia się on z powodu mutacji genów, czy też ich skażenia metylem. Niestety prognozy takich osób są gorsze, ponieważ nadal nie opracowano zbyt wielu sposobów leczenia.
Dlatego też niezwykle ważną rolę odgrywają nieprzerwane badania naukowe, zwiększające szansę na opracowanie nowych opcji terapeutycznych. Poza tym należy także stale próbować wynaleźć lek na tą chorobę. Aspekt genetyczny raka piersi to obszar, który daje nadzieję, ale nadal mamy jeszcze wiele do zrobienia.
Dziękujemy za lekturę.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Litton, J. K., Ready, K., Chen, H., Gutierrez-Barrera, A., Etzel, C. J., Meric-Bernstam, F., … Arun, B. K. (2012). Earlier age of onset of BRCA mutation-related cancers in subsequent generations. Cancer. https://doi.org/10.1002/cncr.26284.
- Ledermann, J., Harter, P., Gourley, C., Friedlander, M., Vergote, I., Rustin, G., … Matulonis, U. (2014). Olaparib maintenance therapy in patients with platinum-sensitive relapsed serous ovarian cancer: A preplanned retrospective analysis of outcomes by BRCA status in a randomised phase 2 trial. The Lancet Oncology. https://doi.org/10.1016/S1470-2045(14)70228-1.
- Burgess, M., & Puhalla, S. (2014). BRCA 1/2-mutation related and sporadic breast and ovarian cancersmore alike than different. Frontiers in Oncology. https://doi.org/10.3389/fonc.2014.00019.