Fale mózgowe: charakterystyka 5 rodzajów fal funkcjonowania mózgu
Mózg człowieka stanowi jedną z największych tajemnic nauki. Chociaż niewiele o nim wiemy, prawdą jest również stwierdzenie, że bardzo dobrze rozumiemy niektóre z jego funkcji. Na przykład wiemy, że najlepiej definiuje go porównanie do narządu elektrochemicznego. Znajdujemy na to dowód w typach fal mózgowych, o których będziemy mówić w tym artykule.
Wszyscy wiemy, że mózg stale generuje impulsy elektryczne. Na przykład dobrze znana jest analogia, że zużywa on tyle samo energii, co żarówka o mocy 10 watów (choć podlega to dyskusji). Wszystko to odbywa się poprzez różne rodzaje fal mózgowych. Jeśli chcesz zrozumieć, czym one są fale mózgowe i z jakimi procesami mają związek, czytaj dalej. Tutaj opowiemy Ci o nich wszystko.
Czym są fale mózgowe?
Nie zrozumiesz, czym są różne rodzaje fal mózgowych, jeśli najpierw nie zrozumiesz, czym właściwie jest fala mózgowa. Klucz tkwi w neuronach. Dzięki nim możliwe są wszystkie Twoje emocje, myśli i działania.
Możesz być także zainteresowany: Jak brak odpoczynku wpływa na mózg
Neurony to komórki układu nerwowego, które reagują na bodźce poprzez impuls nerwowy. Tworzą rozległą sieć w mózgu i innych częściach ciała. Przeciętny dorosły ma 86 miliardów neuronów. Wszystkie z nich generują lub odbierają impulsy nerwowe, które rządzą tym, co myślisz, czujesz lub robisz.
Fale mózgowe to nic innego jak zsynchronizowane impulsy elektryczne łańcucha neuronów. Nie wszystkie fale są takie same, ponieważ różnią się prędkością lub częstotliwością. Możemy je zmierzyć za pomocą elektroencefalogramu umieszczając czujniki na skórze głowy.
Wszystkie rodzaje fal mózgowych są mierzone w hercach (Hz). Herc to jednostka mierząca częstotliwość fali na podstawie cykli na sekundę. Na przykład pięć herców to pięć cykli w ciągu jednej sekundy. Mówiąc bardzo prosto, fale mózgowe odzwierciedlają funkcje ośrodkowego układu nerwowego w danym momencie.
Nie zapomnij przeczytać: Ryzyko siedzącego trybu życia dla Twojego serca
5 rodzajów fal mózgowych
Teraz masz ogólne pojęcie o tym, czym jest fala mózgowa. Dzięki temu będziesz w stanie zrozumieć, jak funkcjonują róże typy tych fal. Aktywność twojego mózgu różni się w zależności od aktywności, którą faktycznie wykonujesz.
Na przykład mózg wykazuje inne fale mózgowe, gdy odpoczywasz i milczysz, a inne gdy wykonujesz jakąś czynność i mówisz. Przyjrzyjmy się pięciu rodzajom fal mózgowych.
1. Fale mózgowe delta
Są to najwolniejsze fale mózgowe – te o największej amplitudzie i najniższej częstotliwości. Oscylują między 1 a 3 Hz, choć czasami mogą osiągnąć 4 Hz. To charakterystyczne fale, które powstają podczas snu i po raz pierwszy skatalogowano je w 1930 roku dzięki Grey Walterowi.
Przejawiają się one głównie w fazie 3 snu i zaczynają dominować prawie w całym mózgu w fazie 4 (patrz fazy snu ). Wychodzą ze wzgórza lub kory i według badaczy istnieją różnice w ich produkcji między mężczyznami i kobietami (kobiety w wieku 30-40 lat produkują ich więcej).
2. Fale mózgowe Theta
Fale mózgowe Theta to te, które oscylują między 4 a 8 Hz. Są one związane z fazą 1 i 2 snu, więc rozwijają się, gdy jesteś w stanie marzenia lub nawet medytacji.
Nie są to jedyne sytuacje, w których można rozwinąć fale theta, ponieważ mogą się one również pojawiać podczas wykonywania czynności automatycznych. Na przykład mycie zębów, czesanie włosów, a nawet uprawianie sportu (kiedy wiąże się to z powtarzalnym, automatycznym ruchem, wolnym od niebezpieczeństw i niespodzianek). Mówimy tu o stanach, które znajdują się pomiędzy jawą a snem i są to czynności, które wykonujesz na “autopilocie”.
3. Fale mózgowe alfa
Zostawiamy za sobą fale związane ze snem i teraz porozmawiamy o tych, które są zaangażowane w czasie czuwania. Fale mózgowe alfa to te, które służą jako rodzaj zawiasu. Oscylują w zakresie od 8 do 12 Hz. Pojawiają się, gdy jesteś zrelaksowany, ale gdy nadal nie śpisz i jesteś potencjalnie czujny.
Wychodzą z płata potylicznego i według niektórych badaczy mają związek z myśleniem lub procesami twórczymi. Fale alfa rozwijają się, gdy spokojnie zamykasz oczy i myślisz o czymś relaksującym. Jesteś przebudzony i uważny na bodziec zewnętrzny, ale jednocześnie na tyle odłączony, by pozwolić swojemu umysłowi wędrować.
4. Fale mózgowe beta
Są to rodzaje fal mózgowych, które pojawiają się podczas czuwania. Wynoszą one od 13 do 38 Hz i mają związek ze stanami pełnej świadomości. Kiedy koncentrujesz się na czymś, wykonując jakąś aktywność intelektualną (czytanie, studiowanie, budowanie) lub podejmowanie decyzji, wytwarzasz fale mózgowe beta.
Czasami dzieli się je na trzy podtypy: beta 1, 2 i 3. Na przykład osoba cierpiąca na uogólnione zaburzenie lękowe rozwija niezwykłą ilość fal mózgowych beta 2 i 3. Wymagają one dużej ilości energii, więc nie mogą być utrzymywane przez zbyt wiele godzin bez powodowania konsekwencji (takich jak stres lub zmęczenie).
5. Fale mózgowe gamma
Wreszcie znajdujemy fale mózgowe gamma, które są najszybsze i mają najwyższą częstotliwość. Oscylują one między 39 a 42 Hz i mają związek z procesami aktywacji w różnych częściach mózgu. Uważa się, że modulują percepcję i świadomość, chociaż rozwijają się również w obliczu bardzo złożonych czynności (na przykład podczas rozwiązywania zagadek matematycznych).
Wiadomo, że rozwijają się w wieku około 4-5 lat i mają związek ze stanami czujności lub stymulacji sensorycznej (takiej jak napad padaczkowy). Poza tym funkcja tych fal jest nieznana. Niektórzy uważają, że są produktem ubocznym, inni uważają, że są zaangażowane w bardziej złożone mechanizmy, o których jeszcze nie wiemy.
Poznaliśmy zatem pięć rodzajów fal mózgowych, które rozwijasz w zależności od kontekstu. Jak widać, żadne z nich nie mają częstotliwości 0 Hz, ponieważ oznaczałoby to śmierć mózgu (ponieważ nie wytwarza żadnych sygnałów elektrycznych). Chociaż istnieją pewne kontrowersje na ten temat, uważa się, że możemy kontrolować fale mózgowe za pomocą sprzężenia zwrotnego elektroencefalograficznego.
Ten rodzaj leczenia jest wciąż w fazie eksperymentów, a wyniki należy traktować z ostrożnością. Ponieważ niektóre stany lub fazy fal mózgowych mają związek z pewnym zachowaniem (niepokój, bezsenność, deficyt uwagi, nadmierna czujność itd.), jest to produktywne pole badań.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Ehlers, C., & Kupfer, D. Slow‐wave sleep: do young adult men and women age differently?. Journal of sleep research. 1997; 6(3): 211-215.
- Hughes, J. R. Gamma, fast, and ultrafast waves of the brain: their relationships with epilepsy and behavior. Epilepsy & Behavior. 2008; 13(1): 25-31.
- Lustenberger, C., Boyle, M. R., Foulser, A. A., Mellin, J. M., & Fröhlich, F. Functional role of frontal alpha oscillations in creativity. Cortex. 2015; 67: 74-82.
