Edukacja w domu: co powinieneś wiedzieć

Edukacja domowa ma zarówno zwolenników, jak i przeciwników. Niektórzy uważają, że to skuteczna alternatywa wychowywania lepszych ludzi. Inni uważają, że może się nie sprawdzić w obliczu twardej rzeczywistości. Kto ma rację? Dowiedz się więcej tutaj.
Edukacja w domu: co powinieneś wiedzieć
Elena Sanz

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Elena Sanz.

Ostatnia aktualizacja: 18 listopada, 2022

Edukacja w domu to nowy trend, który, jak sama nazwa wskazuje, wiąże się z nauczaniem dzieci w domu. Jest to dopiero początek alternatywy, która wciąż napotyka bariery prawne, aby stać się normalnością.

Ten trend narodził się w Stanach Zjednoczonych w latach 70. XX wieku. Promował ją pedagog i pisarz John Holt, który kwestionował skuteczność tradycyjnego nauczania. Trend nauczania w domu rozprzestrzenił się później na Europę i inne kraje.

Wraz z kryzysem na świecie w 2020 roku przesłanki do nauczania domowego zyskały na sile. Chociaż nie jest to dziś główny nurt w szkolnictwie, wszystko wskazuje na to, że edukacja w domu stale się rozwija.

Edukacja w domu

nauczanie domowe

Edukacja w domu to opcja edukacyjna, w ramach której niektórzy ludzie decydują się kształcić swoje dzieci w domu, poza tradycyjnym systemem edukacyjnym. Posługują się własną metodyką i pedagogiką oraz opracowują własny program nauczania.

Ruch ten powstał w szczególności z powodów moralnych i religijnych. Niektóre rodziny o określonych wyznaniach lub o określonych przekonaniach uważały, że tradycyjna szkoła nie promuje wartości ich rodziny lub społeczności. Z tego powodu uzyskali, całkowicie legalnymi kanałami, prawo do edukacji swoich dzieci w domu.

Wielu zwolenników tego trendu uważa, że odpowiedni wiek dziecka na przyjęcie do szkoły to 16 lat. W tym wieku młodzi otrzymali już w domu podstawy, które w opinii zwolenników tej alternatywy lepiej przygotowują do radzenia sobie z rzeczywistością.

Nie ma konkretnego sposobu na wdrożenie nauczania domowego lub edukacji w domu. Rodzice mogą swobodnie decydować, jak chcą uczyć swoje dzieci. Czasami wybierają edukację w pełni dostosowaną do zainteresowań i rytmu dziecka; innym razem wybierają bardziej znormalizowany sposób nauczania.

Charakterystyka i korzyści

Edukacja w domu to ostatecznie zobowiązanie do spersonalizowanego nauczania. Ogólnie rzecz biorąc, promuje autonomię dzieci w procesie edukacyjnym i ma na celu zapewnienie, że będą motywowane ich wewnętrznymi potrzebami uczenia się.

Jest to również alternatywa, która stara się położyć większy nacisk na wartości. Ma na celu nie tylko stymulowanie funkcji poznawczych dzieci, ale także kształtowanie dobrych ludzi. Propagatorzy tego nurtu twierdzą, że rozwija on także więcej miłości do wiedzy.

Z drugiej strony, osoby uczące się w domu lub uczniowie, którzy decydują się na naukę w domu, nawiązują bliższą więź ze swoimi bliskimi. W wielu przypadkach jest to wspólny proces uczenia się, który przynosi korzyści całej rodzinie. Oczywiście wymaga to od rodziców ogromnego zaangażowania.

Możesz również przeczytać ten artykuł: Metoda KiVa na zastraszanie i molestowanie w szkole

Jak to zrobić?

Dla rodziców edukacja w domu jest dużym wyzwaniem. Muszą organizować wszystko w taki sposób, aby życie domowe nie zakłócało nauki i na odwrót. Największa trudność polega na stworzeniu odpowiednich warunków, aby proces był w rzeczywistości skuteczny. Oto aspekty, które należy wziąć pod uwagę, aby wdrożyć tę metodę edukacyjną.

Podoba Ci się ten artykuł? Możesz również przeczytać: Jak rozpoznać, czy Twoje dziecko jest prześladowane w szkole

Stały harmonogram

Stały harmonogram wprowadza porządek, ale też bezpieczeństwo i pewność siebie. Bardzo ważne jest ustalenie codziennych nawyków i zorganizowanie czasu w oparciu o czynności do wykonania. Oto niektóre z działań, które to ułatwiają:

  • Opracuj tygodniowy kalendarz, który będzie widoczny i jasny dla dzieci.
  • Staraj się w miarę możliwości dostosować go do zwykłego kalendarza szkolnego miasta lub kraju.
  • Zaplanuj cały rok szkolny od początku.
  • Zarezerwuj czas na przerwy i ferie.

Ważne jest, aby pamiętać, że niektóre rodziny zdecydują się nie mieć stałej rutyny lub przyjmą bardzo elastyczny harmonogram zajęć. Może się to oczywiście sprawdzić w nauczaniu domowym, o ile cel niewprowadzania stabilnych nawyków jest jasny.

Zorganizuj proces uczenia się

Bez względu na przyjętą metodologię, najlepszą rzeczą do zrobienia jest zaplanowanie lekcji i przeprowadzanie ich zgodnie z pewnymi kryteriami pedagogicznymi. Najlepiej byłoby, gdyby były dostosowane do potrzeb, możliwości i zainteresowań dzieci.

Zabawne treści

Najlepiej jest znaleźć sposoby, aby treści były interesujące i zabawne dla dziecka. Edukacja w domu ma szersze i bogatsze możliwości w tym aspekcie. Nie wiąże się bowiem z trudnościami związanymi z koniecznością uczestnictwa dużej liczby różnych uczniów, jak to ma miejsce w szkole.

Świetna organizacja

Jednym z kluczy do skutecznego nauczania w domu jest organizacja. Jeśli nie ma wystarczającego porządku, zarówno w pomysłach, metodach, jak i realizacji zajęć, istnieje ryzyko, że dzieci poczują się zdezorientowane lub nie skorzystają z nauki. Mogą również stracić motywację.

Program nauki

nauczanie domowe
Edukacja w domu stawia przed rodzicami wielkie wyzwania, na przykład muszą pogodzić życie rodzinne z rytmem nauczania.

Jednym z kluczowych aspektów nauczania w domu jest to, czego uczyć dzieci i w jakiej kolejności. Konieczne jest przygotowanie określonego programu nauczania. Obejmuje on treści nauczania, metodologię, cele rozwoju umiejętności i zdolności oraz ocenę procesu.

Właściwym sposobem opracowania programu nauczania jest uwzględnienie następujących aspektów:

  • Wyznaczanie celów. Zawiera ogólny cel edukacyjny, a także cele szczegółowe dla każdego przedmiotu, który ma być nauczany. Odpowiada na pytanie: czego oczekuje się od dziecka?
  • Przedmioty. Niezbędne jest określenie przedmiotów do nauczania. Najlepiej, aby odpowiadały, przynajmniej w podstawowym zakresie, temu, czego inne dzieci uczą się w tradycyjnej szkole.
  • Podziel tematy. Każdy przedmiot ma określoną treść. Najlepiej ją sprecyzować i ułożyć według złożoności tematu, od mniejszej do większej.
  • Ustal cykle. Normalną rzeczą jest organizowanie treści w cykle, to znaczy ustalanie dla nich początku i końca. Od czego zaczyna się szkolenie np. z gramatyki? Na czym się kończy?
  • Zdefiniuj narzędzia i materiały. Polega to na określeniu książek, filmów, gier i innych czynności, które będą wykorzystywane do przekazywania wiedzy.
  • Plan oceny. Konieczna jest okresowa ocena postępów w nauce, aby zweryfikować, czy cele zostały osiągnięte, czy nie.

Trzeba jednak powiedzieć, że wciąż pozostaje pytanie o dostęp do przestrzeni takich jak laboratoria, które trudno urządzić w domu.

Oceń, czy naprawdę jesteś w stanie dołączyć do tego trendu

Edukacja w domu to kontrowersyjne podejście, które nie podlega regulacji w większości krajów. Wielu ekspertów uważa, że pozbawianie dzieci interakcji z rówieśnikami w szkole może być szkodliwe dla ich rozwoju psychospołecznego.

Alternatywą dla nauczania domowego jest rodzaj treningu, który można by nazwać „hybrydowym”. Jest to połączenie uczęszczania do szkoły z edukacją w domu. Jest to bardziej elastyczne podejście, które może czerpać to, co najlepsze z obu systemów.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Zúñiga Meléndez, A., Leiton de Sulia, R., & Naranjo Rodríguez, J. A. (2014). Del sistema educativo tradicional hacia la formación por competencias: Una mirada a los procesos de enseñanza aprendizaje de las ciencias en la educación secundaria de Mendoza Argentina y San José de Costa Rica.
  • Pérez Guerrero, J., & Ahedo Ruiz, J. (2020). La educación personalizada según García Hoz. Revista complutense de educación.
  • Avalos-Obregón, M. L., Avalos-Obregón, M. D., & del Pozo, F. C. (2018). Homeschooling una alternativa en educación. Polo del conocimiento, 3(10), 205-222.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.