Dysleksja u dzieci - jak ją wykryć?

Napisane i zweryfikowane przez lekarz Leonardo Biolatto.

Ostatnia aktualizacja: 22 maja, 2023

Rozpoznanie dysleksji u osoby nie jest łatwym zadaniem. Poza objawami nie ma konkretnych metod obrazowania, które prowadzą i potwierdzają patologię. Jak więc jest wykrywana dysleksja?

Zdiagnozowanie osoby, u której być może występuje dysleksja, to proces, który nie musi być krótki ani szybki. Wręcz przeciwnie, zespoły zajmujące się opieką zdrowotną poświęcają czas na ustaleni choroby, ponieważ otwiera ona szereg możliwych terapii i przyszłych podejść.

Jakość życia osoby z dysleksją może być dobra, ale będzie to zależeć od wczesnego wykrycia i późniejszego wsparcia. Terapie multidyscyplinarne są kluczem do włączenia pacjenta do normalnego życia w społeczeństwie.

Czym jest dysleksja?

Aby zdiagnozować dysleksję musisz zacząć od jej zdefiniowania. Zasadniczo jest to zaburzenie uczenia się, szczególnie czytania i pisania, które pojawia się w dzieciństwie. Jest ono związane z brakiem osiągnięcia pewnych parametrów, których oczekuje się w każdym wieku dziecka.

Uderzające jest to, że ludzie, którzy cierpią na tę chorobę zwykle nie mają zewnętrznych objawów choroby. Oznacza to, że nie wykryto żadnych fizycznych ani psychicznych zmian, które determinowałyby niepowodzenia w tym, czego się uczą.

Dziecko z dysleksją nie jest w stanie nauczyć się alfabetu i ma problem z identyfikacją litery po literze. Brzmienie słów również stają się dla niego dziwne, ma poważne problemy w zrozumieniu tego, co czyta, do tego stopnia, że ​​zmienia kolejność sylab podczas czytania zastępując je innymi lub zniekształcając.

Kiedy dziecko zdaje sobie sprawę, że ma trudności z interpretacją czytanego tekstu, czytanie staje się wolniejsze i bardziej niepewne.

Niektórzy autorzy definiując problem koncentrują się na umiejętności dekodowania wiadomości. Oznacza to, że dziecko z dysleksją nie rozwinęło zdolności przejmowania kodu, którym mówią inni, więc coś powstrzymuje przekształcenie słowa w znaczenie.

Dysleksja – objawy

Postawienie diagnozy dysleksji jest skomplikowane, gdyż zależy od interpretacji dokonanej przez pracowników służby zdrowia. Ponieważ nie istnieją badania, które mogłyby potwierdzić chorobę spełnione muszą zostać kryteria do ustalenia obecności zaburzenia.

Trudności w czytaniu

To chyba pierwszy i najbardziej widoczny objaw. W dysleksji dziecko słabo czyta, ponieważ używa wielu narzędzi, aby dojść do założonego znaczenia słów.

Zamieniają jedną literę na drugą, modyfikują sylaby, obracają słowa i dźwięki, powtarzają i czytają bardzo powoli. Kiedy skończą czytać mogą nie wiedzieć, co jest napisane w tekście, ponieważ dźwięk alfabetu nie odpowiada już wypracowanemu w umyśle znaczeniu poznawczemu.

Trudności w pisaniu

Trudności z czytaniem mają niewątpliwie wpływ na pisanie. W dysleksji występuje powtórzenie błędów poprzedniego punktu przy zapisywaniu myśli. Litery są pomijane, sylaby są zmieniane, znaki interpunkcyjne nie istnieją lub są umieszczane w miejscach, które powodują, że tekst jest nieczytelny.

Składnia dyslektyka jest słaba, ponieważ brakuje mu narzędzi do wyrażania siebie. Nie zawsze, ale czasami bazgroły liter również zmieniają się na gorsze, jako oznaka trudności.

Ukierunkowane zaburzenie czytania i pisania

Nierzadko zdarza się, że dzieci z dysleksją wzbudzają ciekawość nauczycieli ze względu na dobre wyniki w wielu przedmiotach z wyjątkiem języka polskiego. Nie jest to upośledzenie umysłowe, a dojrzewanie dużej części obszarów rozwojowych mieści się w oczekiwanych parametrach.

Przeszkody w realizacji zadań leksykalnych

W szkole, która jest głównym miejscem wykrywania dysleksji uczniowie z tym problemem nie wykonują poprawnie zadań językowych. Jeśli zostaną poproszeni o wskazanie wielkich liter lub wyszukanie słów zgubią się w zadaniu.

Problem z porządkiem i sekwencjonowaniem czasami rozciąga się na inne, bardziej matematyczne i geometryczne obszary, chociaż nie jest to regułą. Kiedy pojawiają się te dodatkowe trudności dzieci nie są w stanie mnożyć ani wymienić po kolei dni tygodnia.

Zmiany w zachowaniu

Dysleksję można podejrzewać i zdiagnozować, gdy silny stres wpływa na życie dzieci, które mają problemy w szkole. Sam fakt opóźnienia w obliczu ewolucji rówieśników wystarczy, aby wywołać objawy trzewne i emocjonalne.

Zaburzenia zachowania bywają relatywizowane w placówkach oświatowych. Zakłada się, że mały problem jest konsekwencją braku zainteresowania nauką i odwrotnie. Stopniowo dyslektyk wkracza do kategorii ucznia drugiej kategorii, z którym nie należy tracić czasu, bo i tak się nie nauczy.

Są pacjenci, u których diagnozuje się depresję jeszcze przed wykryciem dysleksji, a czas stracony na niewłaściwą diagnozę choroby jedynie opóźnia profesjonalną pomoc. Są im nawet przepisywane leki, które w ogóle nie pomagają.

Dysleksja – kto stawia diagnozę?

Ponieważ nie ma uzupełniających metod diagnostycznych, takich jak rezonans magnetyczny czy skany mózgu prowadzących do diagnozy warto zapytać: kto stawia diagnozę i w jaki sposób?

W zakresie zaburzeń uczenia się i ich podejścia można powiedzieć, że specjalistami przeszkolonymi do tego zadania są psychopedagodzy, logopedzi i neuropsycholodzy. Poprzez wspólne testy i oceny zespoły multidyscyplinarne mogą zbadać kwestie, które budzą podejrzenia.

Ostatecznie raport podpisany przez zespół medyczny będzie zaświadczeniem diagnozy. Będzie ona również wspierana przez pozytywną odpowiedź uzyskaną z odpowiednich bodźców stosowanych w leczeniu dysleksji. Kolejnym krokiem jest zaangażowanie rodziny i szkoły, aby dostosować proces zdobywania wiedzy do każdego dziecka.

Nie trzeba bać się umówienia na konsultacje w gabinecie psychopedagogicznym, który działa w szkołach i przychodniach. Wczesne rozpoznanie dysleksji może całkowicie zmienić przyszłą ewolucję dziecka i jako rodzice lub opiekunowie dziecka powinniśmy być tego świadomi.