Do czego służy cewnikowanie serca i jak je wykonuje?
Lekarze dysponują szeroką gamą procedur przydatnych w diagnozowaniu i leczeniu wielu schorzeń. Jednym z nich jest cewnikowanie serca. Chcesz dowiedzieć się więcej o tej technice?
Według niektórych badań cewnikowanie serca jest zabiegiem chirurgicznym, którego zakres i zastosowanie rozszerzono w ostatnich latach. Polega na wprowadzeniu cienkiej rurki przez naczynie krwionośne, aż dotrze do serca.
W ten sposób cewnikowanie serca dostarcza bardzo ważnych informacji o stanie mięśnia sercowego, jego zastawek i naczyń krwionośnych. W ramach zabiegu możliwe jest wykonanie badań, pobranie próbek i podanie leków.
Do czego służy cewnikowanie serca?
Cewnikowanie serca można stosować zarówno w diagnostyce, jak i leczeniu wielu schorzeń sercowo-naczyniowych. Procedura jest przydatna w diagnostyce następujących stanów:
- Choroba wieńcowa
- Patologie mikrokrążenia
- Wrodzona wada serca
- Niewydolność serca
- Zastawkowe migotanie przedsionków
Ponadto przydaje się również do oceny połączenia naczyń krwionośnych. Umożliwia również sprawdzenie ciśnienia w sercu i może pomóc w leczeniu arytmii, dusznicy bolesnej i problemów z zastawkami.
Zabiegi wykonywane przez cewnikowanie serca
Ostatecznie cewnikowanie serca ułatwia również wykonywanie wielu procedur medycznych, które można przeprowadzać jednocześnie:
- Angiografia wieńcowa: W tej procedurze przez cewnik podaje się środek kontrastowy w celu znalezienia zatorów w tętnicach zaopatrujących serce. Narząd podlega obserwacji za pomocą promieni rentgenowskich.
- Ablacja serca: jest to jeden z głównych sposobów leczenia zaburzeń przewodzenia.
- Ocena hemodynamiczna i wentrykulografia: Pozwala to lekarzom zmierzyć ciśnienie w komorach serca, a także zmierzyć ciśnienie tlenu w narządzie. Wentrykulografia pokazuje, jak serce wyrzuca krew z obu komór.
- Angioplastyka i umieszczenie stentu: Angioplastyka to zabieg mający na celu zwiększenie kalibru zablokowanego naczynia krwionośnego. Stent to metalowa siatka, która zapobiega ponownemu zapadnięciu się naczynia krwionośnego.
- Biopsja serca: Polega na pobraniu próbki tkanki serca do późniejszej analizy i badania pod mikroskopem.
- Walwuloplastyka: odnosi się do naprawy uszkodzonej zastawki serca.
- Zamknięcie szczelin w mięśniu sercowym i naprawa innych nieprawidłowości.
Przygotowanie przed zabiegiem
Ponieważ jest to technika inwazyjna, konieczne jest bardzo rygorystyczne wcześniejsze przygotowanie. Lekarz specjalista powinien podać wszystkie wskazania w dniach poprzedzających cewnikowanie serca. Zaleca się nie spożywać żadnego rodzaju żywności w ciągu ostatnich 6 do 8 godzin przed zabiegiem.
Ponadto należy unikać wszelkiego rodzaju płynów, w tym wody, co najmniej cztery godziny wcześniej. Wszystkie te środki zapobiegną wymiotom wywołanym działaniem znieczulenia.
Z drugiej strony koniecznie należy poinformować specjalistę o wszelkich przyjmowanych regularnie lekach, ponieważ niektóre z nich trzeba będzie zawiesić. W dniach poprzedzających operację należy również unikać leków przeciwzakrzepowych, ponieważ zwiększają one ryzyko krwawienia.
Niektóre testy diagnostyczne nasilają działania niepożądane niektórych leków.
Uważamy, że możesz również przeczytać ten artykuł: Jak radzić sobie z zawałem serca, jeśli jesteś sam
Jak przebiega cewnikowanie serca?
Przed rozpoczęciem cewnikowania serca zespół pielęgniarski prawdopodobnie zmierzy ciśnienie krwi i poprosi o oddanie moczu w celu opróżnienia pęcherza. Umieści również elektrody i usunie włosy z obszaru, w którym zostanie wprowadzony cewnik.
Procedurę zwykle wykonuje się na sali operacyjnej, gdzie znajduje się różnorodny sprzęt do obrazowania. Zespół medyczny położy Cię na specjalnych noszach i przymocuje kilkoma pasami, aby zapobiec przemieszczeniu. Gdy już się położysz, zostanie wprowadzony przewód dożylny, przez który będzie podawane znieczulenie.
Znieczulenie może być ogólne, w którym będziesz całkowicie spać, lub częściowe, w którym pozostaniesz przytomny i będziesz mógł postępować zgodnie z instrukcjami. Kiedy lek zacznie działać, specjalista wykona małe nacięcie w pachwinie, nadgarstku lub szyi, aby wpuścić 1 lub 2 cewniki, które dotrą do serca.
Najpierw należy znieczulić obszar, w który zostanie wprowadzony cewnik. Następnie wykonuje się nacięcie w naczyniu krwionośnym, które posłuży do wprowadzenia sondy.
Na koniec wraz z cewnikiem wprowadza się plastikową osłonkę i kieruje do serca. Podczas zabiegu lekarz może poprosić Cię o przyjęcie różnych pozycji lub poleci pochylenie stołu pod różnymi kątami.
Powrót do zdrowia
Powrót do zdrowia po cewnikowaniu serca będzie zależeć od wykonanej procedury i stanu zdrowia osoby. Ogólnie rzecz biorąc, należy spędzić kilka godzin w sali pooperacyjnej, aż miną efekty znieczulenia.
Czas potrzebny na usunięcie cewnika może się różnić w zależności od kilku czynników. Jeśli wykonywano je w pachwinie, urządzenie zwane introduktorem należy pozostawić na miejscu przez 6 do 8 godzin. Lekarz specjalista zajmie się usunięciem tych kawałków.
Po usunięciu cewnika lekarz będzie musiał uciskać obszar przez 10 do 15 minut, a także założy bandaż uciskowy, aby zapobiec krwawieniu. Później nie będziesz mieć już żadnych ograniczeń. Jeśli jednak cewnikowanie zostało wykonane przez pachwinę, nogę należy unieruchomić na 24 godziny.
Uważamy, że możesz być zainteresowany przeczytaniem również tego artykułu: Tętno – co to jest i jak jest mierzone?
Zagrożenia i komplikacje
Chociaż jest to bardzo bezpieczna procedura o wysokim wskaźniku powodzenia, jej wykonanie wiąże się z wieloma zagrożeniami. W rzeczywistości, badanie opublikowane w Current Cardiology Reviews definiuje ostre uszkodzenie nerek jako jedno z powikłań cewnikowania serca. Ponadto zabieg zazwyczaj wymaga dłuższego pobytu w szpitalu.
Główne zagrożenia związane z cewnikowaniem serca obejmują:
- Krwawienie
- Zakrzepy
- Nieregularny rytm serca
- Siniaki
- Tamponada serca
- Niedociśnienie
- Infekcje
Przeciwwskazania do cewnikowania serca
Podobnie jak w przypadku wszystkich procedur medycznych, jest kilka przypadków, w których wykonanie tego zabiegu nie jest zalecane. Na szczęście przeciwwskazania do cewnikowania serca są względne – tzn. można je wykonać, gdy korzyści przewyższają ryzyko.
Należy jednak zachować dużą ostrożność, ponieważ wzrasta prawdopodobieństwo powikłań. W związku z tym względne przeciwwskazania obejmują:
- Gorączka
- Koagulopatie
- Ostre uszkodzenie nerek
- Niewydolność nerek
- Niekontrolowane arytmie
- Infekcje ogólnoustrojowe
- Niekontrolowane nadciśnienie tętnicze
Skuteczny zabieg z pewnymi komplikacjami
Cewnikowanie serca to szybka i prosta procedura, która jest przydatna do diagnozowania i leczenia wielu schorzeń. Chociaż jest to inwazyjne badanie, wymaga niewielkiego wcześniejszego przygotowania, a powrót do zdrowia w większości przypadków jest szybki.
Należy jednak zauważyć, że istnieje kilka zagrożeń, od krwawienia po uszkodzenie nerek. Wskazane jest skonsultowanie się ze specjalistą w przypadku jakichkolwiek pytań lub wątpliwości.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Bangalore S, Barsness GW, Dangas GD, Kern MJ et al. Evidence-Based Practices in the Cardiac Catheterization Laboratory: A Scientific Statement From the American Heart Association. Circulation. 2021 Aug 3;144(5):e107-e119.
- Ram P, Horn B, Lo KBU, Pressman G, Rangaswami J. Acute Kidney Injury Post Cardiac Catheterization: Does Vascular Access Route Matter? Curr Cardiol Rev. 2019;15(2):96-101.
- Kosova E, Ricciardi M. Cardiac Catheterization. JAMA. 2017 Jun 13;317(22):2344.
- Aoun J, Hattar L, Dgayli K, Wong G, Bhat T. Update on complications and their management during transradial cardiac catheterization. Expert Rev Cardiovasc Ther. 2019 Oct;17(10):741-751.
- Yasumura K, Ueda Y. [Diagnostic cardiac catheterization]. Nihon Rinsho. 2016 Jun 20;74 Suppl 4 Pt 1:260-4.
- Moustafa GA, Kolokythas A, Charitakis K, Avgerinos DV. Therapeutic Utilities of Pediatric Cardiac Catheterization. Curr Cardiol Rev. 2016;12(4):258-269.
