Czy dwujęzyczność spowalnia rozwój demencji?

Dane pozyskane podczas kilku eksperymentów wskazują na to, że dwujęzyczność spowalnia rozwój demencji. Badania przeprowadzone w różnych częściach świata pomogły naukowcom dojść do tego samego wniosku: nauka drugiego języka sprawia, że mózg pozostaje dłużej młodszy.

Kilka badań udowodniło, że dwujęzyczność spowalnia rozwój demencji, a zwłaszcza Alzheimera. Jedno z najbardziej znaczących badań zostało przeprowadzone przez dr Ellen Bialystok, profesor na Uniwersytecie York w Toronto.

Bialystok i jej zespół doszli do wniosku, że nauka drugiego języka lub mówienie w drugim języku może opóźnić rozwój Alzheimera nawet o pięć lat. Oparli swoje badania na danych pochodzących z historii stanu zdrowia 200 osób, u których zdiagnozowano tą chorobę.

To nie pierwszy raz gdy badania dr Bialystok wykazują, że dwujęzyczność chroni przed demencją. W 2007 r. przeprowadziła już podobne badania na próbie 184 pacjentów i wyciągnęła takie same wnioski. Większość naukowców uważa, że uczenie się nowego języka to jedno z najlepszych ćwiczeń dla mózgu.

Dwujęzyczność spowalnia rozwój demencji

Uczenie się i używanie drugiego języka wiąże się z implementacją kilku złożonych funkcji mózgowych. Dr Bialystok zauważa, że osoby, które posługują się dwoma lub więcej językami, muszą stale podejmować decyzje dotyczące wyrażania swoich myśli.

Mówiąc dokładniej, oznacza to, że osoby, które są dwujęzyczne, cały czas ćwiczą funkcje wykonawcze mózgu. Takie ćwiczenia związane z paralelizmem słownictwa i struktur każdego z języków zmuszają mózg do wykonywania swoistej gimnastyki.

Funkcje wykonawcze nie tylko umożliwiają dokonywanie porównań i tłumaczeń między dwoma językami, ale również zapewniają podstawę do rozwoju innych umiejętności i funkcji.

Co więcej, dwujęzyczność spowalnia rozwój demencji i sprawia, że stajesz się mądrzejszy oraz zwiększa prawdopodobieństwo lepszego radzenia siebie z innymi zadaniami intelektualnymi.

To właśnie doprowadziło dr Bialystok do stwierdzenia, że dwujęzyczność zmienia sposób działania ludzkiego mózgu. Sprawia, że staje się bardziej wydajny. Zapewne to właśnie ta zmiana opóźnia pojawienie się Alzheimera i innych rodzajów demencji o około cztery do pięciu lat.

Dwujęzyczność i funkcje poznawcze

Dr Marco Calabria, profesor w dziedzinie neuropsychologii na Universitat Oberta de Catalunya, również przeprowadził badania na temat związku między dwujęzycznością a utrzymywaniem na wysokim poziomie lub pogarszaniem się funkcji mózgowych. Uważa, że mózg osoby dwujęzycznej różni się od mózgu osoby jednojęzycznej.

Co więcej, Calabria podkreśla, że osoba dwujęzyczna to nie to samo co suma dwóch osób jednojęzycznych. Osoba, która mówi w dwóch językach, rozwija swego rodzaju funkcję nadzorczą. To kontrola, która kieruje rozwojem działań mentalnych i ruchowych podczas mówienia w jednym lub drugim języku.

Poza tym zauważa, że uczenie się drugiego języka operuje jako swego rodzaju rezerwa poznawcza. Nie wystarczy po prostu nauczyć się języka. Trzeba również używać go przez kilka lat. To sprawia, że staje się czynnikiem chroniącym przed rozwojem demencji i niedoborów poznawczych.

Cognitive decline and intelligence

Profesor Thomas Bak jest członkiem Centrum Poznawczego Starzenia się i Epidemiologii Poznawczej (Center for Cognitive Aging and Cognitive Epidemiology) na Uniwersytecie Edynburskim w Szkocji. Jest również autorem badań opublikowanych w dzienniku naukowym Annals of Neurology. 

Thomas również zgadza się, że uczenie się drugiego języka chroni przed rozwojem demencji i spowalnia pogarszanie się umiejętności poznawczych.

Model badawczy Baka jest wyjątkowy w skali światowej. Razem ze swoim zespołem badał dane zebrane od 835 osób, które wykonały test inteligencji w wieku 11 i 73 lat. (Każda osoba z próby była rodzimym użytkownikiem języka angielskiego.)

Podczas drugiego badania 262 osób zaraportowało, że jest w stanie komunikować się w dwóch językach. Spośród nich 195 osób nauczyło się drugiego języka między 18. a 65. rokiem życia, w późniejszym wieku.

Wyniki wykazały, że wszystkich dwujęzycznych uczestników badania cechowały lepsze umiejętności poznawcze od innych. Radzili sobie również lepiej w kwestiach intelektualnych.

I w końcu, Bak powiedział, że uczenie się drugiego języka w zdecydowany sposób spowalnia pogarszanie się umiejętności poznawczych. Zaznacza również, że ten efekt jest taki sam u osób dwujęzycznych, jak i wielojęzycznych.

Oznacza to, że mózg zmienia się w ten sam sposób bez względu na to, czy włada się dwoma językami, czy pięcioma. Wyniki wszystkich powyższych badań to kolejny powód, który przemawia za tym, by uczyć się drugiego języka.