Czy celiakia prowadzi do niepłodności?
Celiakia to częste zaburzenie, które przy nieodpowiedniej diecie może prowadzić do poważnych komplikacji. Niepłodność to mało znana konsekwencja tej choroby.
Ma to związek z wieloma czynnikami, a przede wszystkim z zaburzeniami wchłaniania w jelicie, niewydolnością łożyska i zmianami hormonalnymi. Mimo że dotyczy to głównie kobiet, zdarza się także u mężczyzn.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej, poniżej znajdziesz użyteczne informacje. Dowiedz się, dlaczego te dwa problemy zwykle idą w parze. Czytaj dalej!
Kiedy celiakia prowadzi do niepłodności?
Celiakia może doprowadzić do niepłodności tylko wtedy, gdy pacjent przez długi czas spożywa gluten. Powody mogą być następujące:
- Ignorowanie zaleceń żywieniowych.
- Brak świadomości własnej choroby – objawy są lekkie i sporadyczne.
Dlatego też jest mało prawdopodobne, że kobieta odpowiednio postępująca przy swojej chorobie będzie z jej powodu niepłodna. Jeśli mimo ścisłej kontroli pacjent na nią cierpi, lekarz może zalecić techniki wspomaganego rozrodu.
Przyczyny celiakii
To choroba autoimmunologiczna charakteryzująca się reakcjami zapalnymi w obrębie układu pokarmowego w reakcji na gluten. Substancja ta zawarta jest w dużych ilościach w produktach takich jak mąka i pszenica.
Ze względu na szerokie zastosowanie tych produktów w przemyśle, może być trudno zachowywać dietę bezglutenową. Objawy choroby są następujące:
- Biegunka.
- Dolegliwości ze strony układu pokarmowego.
- Utrata wagi.
- Ból brzucha.
Istnieją naukowe dowody na korelację celiakii i niepłodności, szczególnie u kobiet. Zmiany w organizmie prowadzące do tego zjawiska wyjaśniamy poniżej.
Celiakia a niepłodność
Reakcje zapalne nie tylko powodują problemy z układem trawiennym, ale także z innymi układami. Dlatego też celiakia może doprowadzić do niepłodności.
Zaburzenia wchłaniania w jelitach
Jedną z konsekwencji ekspozycji na gluten u pacjentów z celiakią jest uszkodzenie śluzówki jelita. Może to doprowadzić do ograniczenia wchłaniania mikro- i makroskładników. Problem ten nazywa się zespołem złego wchłaniania.
Niestety pewne kluczowe dla organizmu mikroskładniki takie jak żelazo i witamina B12 są niezbędne dla zagnieżdżenia zarodka w endometrium i jego początkowego rozwoju. Pozwala to częściowo wyjaśnić przyczyny niepłodności.
Niewydolność łożyska
Łożysko to ważny organ pozwalający na przekazywanie składników odżywczych pomiędzy ciałem matki a płodem. Jako że układ odpornościowy obejmuje wszystkie organy, czasami przeciwciała wytwarzane przeciwko glutenowi mogą uszkadzać te tkanki, co prowadzi do niewydolności łożyska.
Oznacza to, że łożysko nie spełnia wówczas swojej funkcji. W konsekwencji embrion nie może się prawidłowo rozwijać, co prowadzi do poronienia. Może się to wielokrotnie powtórzyć i trudno zdiagnozować przyczynę, gdy u matki brak wyraźnych objawów celiakii.
Problemy hormonalne
Ten aspekt tłumaczy niepłodność u mężczyzn. Niedobór mikroskładników wywołuje zaburzenia równowagi hormonalnej, szczególnie w obrębie testosteronu. To męski hormon płciowy odpowiedzialny za spermatogenezę.
Proces ten ma na celu wytwarzanie plemników, czyli męskich komórek rozrodczych, które zapładniają żeńskie komórki jajowe. Spadek poziomu testosteronu negatywnie wpływa na spermatogenezę.
Leczenie
Kontrola rozwoju choroby jest kluczowa dla uniknięcia niepłodności związanej z problemami z zagnieżdżeniem zarodka lub poronieniami. Konieczne jest zachowywanie diety wolnej od glutenu. Na szczęście obecnie nie brak produktów bezglutenowych na sklepowych półkach.
Powinno to wystarczyć, ale mimo to w niektórych przypadkach niepłodność bywa nieodwracalna lub nieunikniona. Pacjentom z tym problemem zaleca się metody rozrodu wspomaganego. Najbardziej znane to:
- Sztuczna inseminacja.
- Zapłodnienie in vitro.
- Docytoplazmatyczna iniekcja plemnika.
W niektórych krajach są one finansowane z pieniędzy publicznych, ale w wielu miejscach są dostępne tylko w prywatnych klinikach.
Odpowiednia dieta to klucz do sukcesu
Pacjenci z celiakią mogą normalnie żyć o ile przestrzegają zaleceń żywieniowych. Nie chodzi jedyne o złagodzenie dolegliwości ze strony układu trawiennego, ale także o zapobiegnięcie problemom z układem nerwowym, krążeniem i niepłodnością.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Ivarsson A. The Swedish epidemic of coeliac disease explored using an epidemiological approach –some lessons to be learnt. Best Pract Res Clin Gastroenterol 2005;19:425-40.
- Martos I, et al. Influencia de la enfermedad celíaca en los trastornos de la fertilidad y del embarazo. Paraninfo Digital 2018;XII(28):e105.
- Polanco I, et al. Enfermedad celíaca. Protocolos diagnóstico-terapéuticos de Gastroenterología, Hepatología y Nutrición Pediátrica SEGHNP-AEP.
- Sheiner E, Peleg R, Levy A. Pregnancy outcome of patients with known celiac disease. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol. 2007;129(1):41-45.
- Zugna D, Richiardi L, Akre O, Stephansson O, Ludvigsson JF. A nationwide population based study to determine whether coeliac disease is associated with infertility. Gut. 2010:59(11):1471-1475.
