Co to jest zapalenie nerwu międzyżebrowego i jak je złagodzić?
Niektóre kobiety podczas ciąży odczuwają ból w klatce piersiowej przypominający zapalenie nerwu międzyżebrowego. Jest to rzadki stan, który zwykle występuje pod koniec ciąży. Jednak nie znamy jeszcze głównej przyczyny tego zaburzenia, co utrudnia całkowicie bezpieczne leczenie.
W tym artykule skupimy się na tym, jakie informacje są do tej pory dostępne i jakie są możliwe źródła rozwoju tej neuropatii. Podobnie, postaramy się przeanalizować, jakie istnieją możliwości leczenia zapalenia nerwu międzyżebrowego w czasie ciąży i z jakim ryzykiem się wiążą.
Zapalenie nerwu międzyżebrowego w ciąży jako odrębna jednostka chorobowa
Istnieje dylemat dotyczący nazwy tego stanu. W zapaleniu nerwu międzyżebrowego dochodzi do procesu zapalnego obejmującego nerw piersiowy, który wywołuje ból. Jednak w ciąży mechanizmem zaangażowanym nie jest stan zapalny.
Dlatego niektórzy autorzy zaproponowali, aby nazwać to zaburzenie „ciążową neuralgią klatki piersiowej”. Powody są dwojakie:
- Po pierwsze, ustalono różnicę w porównaniu z tradycyjnym zapaleniem nerwu, którego przyczyna jest dobrze znana.
- Z drugiej strony podkreśla się, że jest to schorzenie występujące u kobiet w ciąży.
Przeczytaj Trombofilia w ciąży: jakie jest ryzyko?
Co wiadomo o pochodzeniu bólu w klatce piersiowej podczas ciąży?
Ponieważ jest to rzadki stan, badań jest niewiele. Jak dotąd nie ustalono prawdziwej przyczyny bólu w klatce piersiowej podczas ciąży.
Istnieje jednak kilka hipotez, które próbują wyjaśnić predyspozycje kobiet w ciąży do rozwoju zapalenia nerwu międzyżebrowego. Analizujemy je poniżej.
Ból spowodowany rozciągnięciem włókien
Jedna z tych teorii głosi, że rosnąca macica powoduje stopniowe wydłużanie się włókien nerwowych. Powoduje to aktywację receptorów bólu, generując stan bólowy. Przyjęcie tej hipotezy opiera się na fakcie, że związane z ciążą zapalenie nerwu międzyżebrowego ustępuje w ciągu kilku godzin po porodzie.
Z drugiej strony może to wyjaśniać, dlaczego ból częściej pojawia się w późniejszym okresie ciąży. Podobnie, jest to ważny argument przemawiający za tym, dlaczego neuropatia dotyka bardziej poziomów znajdujących się bliżej rosnącego brzucha niż nerwów w górnej części klatki piersiowej.
Ucisk korzeniowy bez przepukliny
Innym powodem, który ma wyjaśniać, dlaczego neuralgia piersiowa pojawia się u niektórych kobiet w ciąży, jest mechaniczne uwięzienie nerwu w miejscu wyłonienia się z kręgosłupa. To uwięzienie jest wynikiem addytywnego działania kilku czynników charakterystycznych dla ciąży.
Należą do nich:
- Zaakcentowanie lordozy lędźwiowej, aby przeciwdziałać przyrostowi masy ciała w okolicy brzucha, a tym samym umożliwić modyfikację środka ciężkości ciała.
- Zatrzymanie płynów w wyniku zwiększonej objętości krwi, co predysponuje tkanki miękkie otaczające kręgosłup do lekkiego obrzęku.
W efekcie, rozciągnięcie spowodowane hiperlordozą i zwiększeniem rozmiarów struktur przykręgowych pozostawia mniej miejsca na swobodna pozycję nerwów. Jednak fakt, że zapalenie nerwu międzyżebrowego nie występuje u większości kobiet w ciąży, nasuwa podejrzenie innych czynników.
Wiotkość więzadeł spowodowana działaniem relaksyny
Wreszcie zwiększona ilość relaksyny, cząsteczki związanej ze zwiększoną elastycznością stawów biodrowych i więzadeł w celu pobudzenia porodu, może być zaangażowana w powstawanie bólu. Według niektórych autorów relaksyna ma również wpływ na krążki międzykręgowe, czyniąc je bardziej podatnymi na stres.
Jednak ta hipoteza pozostawia sporo kontrowersji.
Jakie objawy powoduje zapalenie nerwu międzyżebrowego u kobiet w ciąży?
Neuralgia gravidarum powoduje umiarkowany do silnego ból po jednej stronie klatki piersiowej. Zwykle dyskomfort podąża ścieżką jednego lub dwóch nerwów międzyżebrowych i może wystąpić uczucie drętwienia w tej okolicy.
Jest to najczęściej zauważalne w niższych okolicach klatki piersiowej. To znaczy tych najbliżej brzucha.
Charakterystyczną cechą zapalenia nerwu międzyżebrowego w ciąży jest to, że palpacja mięśni pleców nasila bolesność. Podobnie zmiany pozycji mogą pogorszyć objaw. Ból może nawet utrudniać kobiecie poruszanie się.
Na ogół, zapalenie nerwu międzyżebrowego najczęściej dotyczy prawej strony klatki piersiowej. Ponadto niektóre kobiety zgłaszają, że ból promieniuje do brzucha.
Należy zauważyć, że objawy ustępują po porodzie. Jednak często zdarza się, że ten stan powraca w kolejnych ciążach.
Diagnostyka zapalenia nerwów międzyżebrowych w ciąży
Symptomatologia jest wystarczająca do ustalenia diagnozy.
Możliwe, że lekarz uzna, że konieczna jest elektromiografia. Nie w celu potwierdzenia jakichkolwiek ustaleń, ale w celu wykluczenia bardziej złożonej przyczyny.
Przeczytaj również: Stymulacja nerwu błędnego w uchu
Diagnozy różnicowe, które należy wziąć pod uwagę
Ważne jest, aby wykluczyć patologie, w których występuje uszkodzenie nerwu. Przypomnijmy, że w zapaleniu nerwu międzyżebrowego w ciąży nie dochodzi do takiego uszkodzenia, ale raczej jest to stan wtórny w stosunku do efektu mechanicznego.
Jednak przyjęcie tego warunku na wstępie, bez dokonywania odpowiednich badań, może maskować inne zaburzenia o większym nasileniu:
- Przepuklina dysku.
- Infekcja półpaśca.
- Poliradikulopatia cukrzycowa.
Możliwości zmniejszenia ciążowej neuralgii klatki piersiowej
Ogólnie rzecz biorąc, najlepszą terapią bólu nerwowo-mięśniowego spowodowanego ciążą jest zapobieganie mu poprzez kondycjonowanie fizyczne przed zajściem w ciążę. Jednak to zalecenie nie jest zbyt przydatne dla pacjentki, która już cierpi na tę chorobę ani dla tych, które są podatne na jej rozwój.
W literaturze leczenie ogranicza się do przepisania paracetamolu i miejscowego stosowania plastrów z lidokainą na dotkniętym obszarze, jako ostateczność w celu zmniejszenia objawów. Jednak to postępowanie przeciwbólowe musi odbywać się pod ścisłym nadzorem medycznym ze względu na możliwe ryzyko.
W przypadkach, w których ból jest intensywny sprawdza się również zastosowanie amitryptyliny. Ale każdy przypadek trzeba traktować indywidualnie. Lekarze muszą rozważyć stosunek korzyści do ryzyka przy wyborze leków potencjalnie szkodliwych w czasie ciąży.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Edmundson, C., Guidon, A. (2017). Neuromuscular Disorders in Pregnancy. Seminars in Neurology, 37(6), 643 – 652.
- Guidon, A. C., Massey, E. W. (2012). Neuromuscular Disorders in Pregnancy. Neurologic Clinics. 30(Issue 3), 889–911.
- Massey, E. W., Guidon, A. C. (2014). Peripheral Neuropathies in Pregnancy. Neurology of Pregnancy, 20(1), 100–114.
- Rezania, K. (2011). Neuromuscular Diseases in Pregnancy. Neurological Disorders and Pregnancy, 159–184.
- Rosier, C., Camdessanché, J. P. (2021). Neuropathy and Pregnancy. Revue Neurologique, 177 (Issue 3), 220–224.
- Skeen, M. B., Egglestone, M. (1999). Thoraconeuralgia Gravidarum, Muscle and Nerve, 22(Issue 6), 779–780.
- Triana, J. D., & Salgado, S. A. (2015). Neuropatías en el embarazo. Revista Repertorio De Medicina Y Cirugía, 24(3), 168–174.
- Weimer, L. (2020). Neuromuscular Disorders in Pregnancy. Handbook of Clinical Neurology, 172(Chapter 12), 201–218.
