Co to jest rogowacenie łojotokowe i jak można je leczyć?
Rogowacenie łojotokowe to zmiana skórna, której wpływ w większości przypadków ma charakter wyłącznie kosmetyczny. Wygląda jak narośl na skórze w kolorze od białego do brązowego lub nawet czarnego. Zwykle jednocześnie dochodzi do wielu zmian na raz.
Najczęściej rogowacenie łojotokowe występuje w obszarach takich jak głowa, szyja, klatka piersiowa lub plecy. Najczęściej dotyka osoby w średnim wieku. Szacuje się, że 75% osób powyżej 70 roku życia wykazuje ten typ zrogowacenia naskórka.
Rogowacenie łojotokowe jest również znane jako brodawczak podstawnokomórkowy lub brodawki łojotokowe. Zmiany te mają charakter nieszkodliwe, nie wymagają leczenia i nie są zaraźliwe. Swoim wyglądem przypominają jednak czerniaka, dlatego czasami przed potwierdzeniem diagnozy wykonuje się biopsję.
Rogowacenie łojotokowe – główne przyczyny
Nauka nie ustaliła jak dotąd dokładnej przyczyny rogowacenia łojotokowego. Podaje się jednak, że zachodzą mutacje genetyczne podobne do tych występujących w szpiczaku mnogim lub raku jajnika. Jednak w tym przypadku nie ma potencjału złośliwego.
Czynniki, które mogą wpływać na powstawanie zmian są następujące:
- Światło słoneczne: zmiany zwykle pojawiają się w miejscach narażonych na działanie promieni słonecznych, dlatego uważa się, że może na nie wpływać światło ultrafioletowe (UV).
- Genetyka: te narośle skórne są często dziedziczne.
- Wiek: istnieje również wyraźny związek między pojawieniem się zmian chorobowych a starzeniem się. Rogowacenie może pojawić się w każdym wieku, ale znacznie częściej występuje po 50 roku życia.
Grupy ryzyka
Osoby najbardziej narażone na rozwój tego schorzenia to przede wszystkim osoby, u których w rodzinie występowało już wcześniej rogowacenie łojotokowe. Jak wspomniano powyżej, ten problem ma często charakter dziedziczny.
Z drugiej strony, najczęściej rogowacenie łojotokowe pojawia się u osób w średnim i starszym wieku. Dlatego ryzyko wzrasta wraz z wiekiem.
Większe ryzyko dotyczy również osób, które często wystawiają się na słońce. Osoby, które pracują na świeżym powietrzu lub regularnie wykonują zajęcia na świeżym powietrzu, są bardziej narażone na rozwój tych zmian.
Przeczytaj także ten przydatny materiał: Skóra dłoni – jak chronić ją przed starzeniem?
Jak wygląda rogowacenie łojotokowe?
Zmiany na skórze wywołane przez rogowacenie łojotokowe to narośla, które zaczynają się od małych i szorstkich zgrubień. Następnie powiększają się, pogrubiają i przybierają wygląd podobny do brodawek. Najczęściej mają kolor brązowy, ale mogą się pojawiać również w innych kolorach.
Zmiany mają kształt owalny lub okrągły i prawie zawsze pojawiają się na klatce piersiowej, skórze głowy, plecach, brzuchu lub twarzy. Istnieje kilka rodzajów zmian rogowacenia łojotokowego, z których każdy ma charakterystyczne cechy:
- Zwykłe zmiany: wyglądają trochę tak, jakby zmiany przylgnęły do skóry i są bardzo podobne do brodawki. W dotyku przypominają wosk lub aksamit.
- Czarna dermatoza grudkowa: są to z kolei czarne i wypukłe pryszcze. Częściej występują u kobiet i osób o ciemnej karnacji.
- Rogowacenie gipsowe: uszkodzenia są szare i wyglądają jak szorstkie brodawki. Pojawiają się częściej u mężczyzn i zwykle umiejscowione są na przedramionach i nogach.
- Płaskie: brązowe, owalne plamy, których liczba zwiększa się wraz z wiekiem.
- Uszypułkowane: ciemne narośla z rodzajem szypułki. Pojawiają się pod pachą lub na szyi.
Przeczytaj również ten ciekawe artykuł: Plamy na twarzy: przyczyny, rodzaje i zabiegi
Kiedy potrzebna jest pomoc medyczna?
Zasadniczo rogowacenie łojotokowe nie jest niebezpieczne i nie wymaga leczenia. Jednak nigdy nie można lekceważyć narośli na skórze. W tym przypadku zmiana jest bardzo podobna do czerniaka, dlatego konieczne jest postawienie diagnozy przez lekarza.
Podobnie, zaleca się wizytę u lekarza dermatologii w następujących przypadkach:
- Zmiana wielkości lub wyglądu narośli na skórze.
- Wzrost w dziwnym kolorze, takim jak niebieski, fioletowy lub czerwonawo-czarny.
- Poszarpane krawędzie.
- Podrażnienie lub ból podczas wzrostu.
- Wydzieliny
- Rozwój wielu narośli w krótkim czasie.
- Krwawienie ze zmian skórnych.
Rogowacenie łojotokowe – dostępne metody leczenia
Rogowacenie łojotokowe samo w sobie nie wymaga leczenia z dermatologicznego punktu widzenia. Jednak obrażenia mogą powodować dyskomfort w wyniku ocierania się o odzież lub inne powierzchnie. Ponadto mogą powodować dyskomfort pod względem estetycznym.
W takich przypadkach najlepszym podejściem, jakie można przyjąć jest eliminacja wzrostu. Można to zrobić za pomocą jednej z następujących procedur.
Kriochirurgia
Zabieg ten polega na zamrożeniu zmiany ciekłym azotem. Nakłada się go bawełnianym wacikiem lub pistoletem natryskowym. Uszkodzenie skóry zamarza i samoistnie odpada w ciągu kilku dni.
Czasami tworzy się pęcherz lub strup, który również odpada w późniejszym czasie. Metoda ta nie zawsze jest skuteczna przy większych i grubszych naroślach.
Łyżeczkowanie
W tym zabiegu chodzi natomiast o zdrapanie powierzchni skóry. Okolicę najpierw się znieczula, a następnie wykonuje się zabieg przy pomocy ostrza skalpela.
To ostrze nazywa się łyżeczką i ma kształt łopatki. W niektórych przypadkach ta metoda jest w razie potrzeby łączona również z elektrokoagulacją.
Elektrokoagulacja
W tym przypadku usuwanie odbywa się za pomocą prądu elektrycznego. Obszar jest znieczulany, a następnie poddawany działaniu prądu. W ten sposób dochodzi do kauteryzacji obrażenia.
Jeśli elektrokoagulacja nie zostanie wykonana prawidłowo, leczenie może pozostawić blizny. Metodę te zaleca się przy najgrubszych zmianach.
Ablacja
Polega na odparowaniu zmiany za pomocą lasera. Stosowany jest niski strumień promieniowania. Powierzchnia skóry nagrzewa się, a narośl wyparowuje.
Może, ale nie musi, wymagać znieczulenia. Jest to zabieg, w którym osiąga się dużą precyzję.
Nadtlenek wodoru
Chodzi o roztwór, który aplikuje się na zmianę skutecznie likwidując rogowacenie łojotokowe. Jednak może również podrażniać skórę. Z substancją należy obchodzić się ostrożnie, ponieważ może ponadto spowodować uszkodzenie oczu.
Powrót do zdrowia i rokowanie
Zwykle w miejscu usunięcia narośli skóra wydaje się nieco jaśniejsza, ale z czasem ulegnie to normalizacji. Rogowacenie łojotokowe nie powróci w tej konkretnej części skóry, ale może nastąpić nawrót w innym regionie.
Zabiegi na tego typu zmiany skórne są zwykle skuteczne i nie pozostawiają blizn. Zmiany koloru skóry po zabiegu są zwykle bardziej zauważalne, gdy znajdują się na tułowiu.
Rogowacenie łojotokowe nie jest groźne
Zazwyczaj lekarz diagnozuje rogowacenie łojotokowe podczas rutynowego badania fizykalnego. Czasami jednak mogą pojawić się wątpliwości i może być konieczne wykonanie biopsji skóry w celu potwierdzenia diagnozy.
Gdy zmiany wywołane przez rogowacenie łojotokowe są bardzo cienkie, istnieje prawdopodobieństwo, że jest to rodzaj raka skóry zwany złośliwą plamą soczewicowatą. Jeśli w bardzo krótkim czasie pojawi się wiele zmian, należy skonsultować się z lekarzem, ponieważ może to być objawem raka.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Carter, E. L., Coppola, C. A., & Barsanti, F. A. (2006). A Randomized, Double‐Blind Comparison of Two Topical Anesthesic Formulations Prior to Electrodesiccation of Dermatosis Papulosa Nigra. Dermatologic surgery, 32(1), 1-6.
- Miller, A. J., & Mihm Jr, M. C. (2006). Melanoma. New England Journal of Medicine, 355(1), 51-65.
- Mendez Mathey, V. E. (2017). Queratosis seborreica. Revista Medica Herediana, 28(4), 266-266.
- Calderón, Luz, et al. “Melanoma cutáneo: 12 años de experiencia.” Dermatología Revista Mexicana 61.3 (2017): 179-189.
- Samaniego, E., and P. Redondo. “Lentigo maligno.” Actas dermo-sifiliográficas 104.9 (2013): 757-775.