Co to jest 5-HTP i do czego służy?
5-HTP, znany również jako 5-hydroksytryptofan, to aminokwas. Ten związek zamienia się w serotoninę po przyswojeniu przez organizm. Chociaż wytwarzamy go naturalnie, można go również spożywać w lekach i suplementach.
5-HTP działa bezpośrednio na mózg i układ nerwowy, zwiększając produkcję serotoniny. Ten neuroprzekaźnik wpływa na regulację temperatury ciała, snu, apetytu, pożądania seksualnego, a nawet odczuwania bólu.
Z tego powodu 5-HTP jest stosowany między innymi w leczeniu depresji, bezsenności i lęku. Może jednak nieść ze sobą pewne ryzyko, jak zobaczymy poniżej.
Co to jest 5-HTP i do czego służy?
5-Hydroksytryptofan lub 5-HTP może występować pod różnymi nazwami: kwas aminopropanowy, oksytryptofan lub dowolne kombinacje z hydroksytryptofanem.
Zasadniczo jest to aminokwasowy produkt uboczny budulca białka L-tryptofanu. Jest naturalnie wytwarzany przez organizm, który wykorzystuje go do przetwarzania serotoniny.
Musimy wyjaśnić, że ten związek nie występuje w żadnej żywności. Natomiast w produktach bogatych w białko (nabiał, mięso i zboża) znajduje się L-tryptofan. 5-HTP pozyskuje się z nasion rośliny znanej jako Griffonia simplicifolia, pochodzącej z Afryki. Po zsyntetyzowaniu staje się składnikiem leków lub suplementów.
Uważa się, że może pomóc przywrócić optymalny poziom serotoniny, podnosząc ją. Jako takie, suplementy 5-HTP są zalecane i stosowane w leczeniu różnych stanów, przy których uważa się, że 5-HTP odgrywa ważną rolę.
Obejmuje to lęk, depresję, zaburzenia snu i odżywiania, przewlekły ból, migreny, a nawet fibromialgię. Uważa się również, że składnik ten poprawia funkcje poznawcze, a nawet seksualne.
Czytaj dalej na ten temat: Dziewięć oznak niskiego poziomu serotoniny
Zalecenia dotyczące dawkowania i stosowania
5-hydroksytryptofan jest spożywany doustnie w kapsułkach. Producenci niektórych multiwitamin mogą również dodawać pewną ilość 5-HTP.
W szczególności suplementy 5-HTP mogą występować w 25, 50 lub 100-miligramowych kapsułkach. Ogólnie zaleca się rozpoczęcie od najniższej dawki i stopniowe jej zwiększanie.
Wszystko zależy od powodu, dla którego to robisz. W związku z tym można rozważyć następujące wytyczne:
- Kontrola wagi: 250-300 mg, pół godziny przed jedzeniem.
- Nastrój: 50-100 mg, 3 razy dziennie.
- Sen: 100-200 mg, pół godziny przed pójściem spać.
- Fibromialgia 100 mg, 3 do 4 razy dziennie.
- Migreny: 100-200 mg, 2 do 3 razy dziennie.
Stosunkowo bezpieczne jest przyjmowanie średnio 400 mg 5-HTP dziennie przez okres do jednego roku. Wyższe dawki mogą powodować skutki uboczne.
I chociaż można go kupić bez recepty, wskazane jest, aby porozmawiać z lekarzem, zanim zaczniesz go przyjmować. Warto również zauważyć, że ani Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA), ani Europejska Agencja Leków (EMA) nie regulują tego rodzaju suplementów.
Może cię także zainteresować: 5 nawyków, które mogą wywołać ataki migreny
Potencjalne korzyści 5-HTP
Według badań niski poziom serotoniny wiąże się z lękiem, depresją i problemami ze snem. Dlatego uważa się, że zwiększenie produkcji tej substancji może pomóc w leczeniu tych problemów.
Utrata wagi
Serotonina wpływa na melanokortynę i inne hormony wywołujące głód lub sytość. W ten sposób, wywołując uczucie sytości, reguluje apetyt człowieka, aby nie czuł się tak głodny.
Dlatego suplementy 5-HTP stosuje się, aby pomóc w utracie wagi. W badaniu klinicznym z udziałem 19 pacjentów wykazujących oznaki otyłości potwierdzono, że związek ten pomógł im poczuć sytość i zmniejszyć chęć na jedzenie.
Inne badania potwierdzają rolę serotoniny w ograniczaniu spożycia pokarmów. W szczególności sugerują, że pomagając zmniejszyć spożycie węglowodanów, 5-HTP może pomóc w spełnieniu wymagań dietetycznych u pacjentów z cukrzycą insulinoniezależną.
Depresja
Najpowszechniej przyjmuje się, że depresja, zarówno egzogenna, jak i endogenna, wiąże się z brakiem równowagi serotoniny. Dlatego zakłada się, że podniesienie poziomu serotoniny poprawi nastrój danej osoby.
W tym sensie uważa się, że suplementacja 5-HTP pomaga w leczeniu depresji. Jednak niektóre badania sugerują również, że związek ten działa najlepiej w połączeniu z innymi substancjami, takimi jak kreatyna.
Wyniki powtórzono w dalszych badaniach. Są to jednak małe próbki, więc prace należy nadal wykonać z większymi populacjami i przez dłuższy czas.
W rzeczywistości pewna metaanaliza dokonała przeglądu wyników ponad 100 badań dotyczących stosowania 5-HTP w celu złagodzenia objawów depresji. Stwierdzono, że w niewielu badaniach zastosowano metody wysokiej jakości, więc wciąż nie ma wystarczających dowodów.
Lęk
Niski poziom serotoniny jest prawdopodobnie związany z lękiem i paniką. Z tego powodu hydroksytryptofan jest reklamowany jako opcja pomagająca zmniejszyć te odczucia.
Wydaje się, że niektóre badania z małymi grupami ochotników wykazały, że ten suplement jest skuteczny pod tym względem.
Zaburzenia snu
Uważa się, że suplementacja 5-HTP może zwiększyć produkcję melatoniny, pomagając w ten sposób w zasypianiu. Jednak niektóre badania wspierające to twierdzenie przeprowadzono jedynie na modelach zwierzęcych.
W innym przeglądzie stwierdzono, że wśród różnych metod leczenia problemów ze snem korzystne mogą być benzodiazepiny, leki przeciwdepresyjne i L-5-hydroksytryptofan.
Migrenowe bóle głowy
W badaniu klinicznym prowadzonym przez kilka miesięcy na grupie 124 osób, 600 mg 5-HTP dziennie było tak samo skuteczne, jak bardziej konwencjonalne metody leczenia migrenowych bólów głowy. Ponadto hydroksytryptofan okazał się skuteczniejszy w zmniejszaniu intensywności i czasu trwania migren.
Jednak inne badania nie potwierdzają tych ustaleń. Dały różne wyniki, przy czym 5-HTP był mniej skuteczny niż propranolol. Dlatego w przyszłości potrzebne są dalsze badania.
Fibromialgia
Jak dotąd nie zidentyfikowano jasno przyczyn fibromialgii. Często wiąże się ona z niskim poziomem serotoniny. W związku z tym w leczeniu stosuje się leki przeciwdepresyjne będące inhibitorami wychwytu zwrotnego serotoniny.
Badania sugerują, że 5-HTP może być korzystny w łagodzeniu objawów u pacjentów z fibromialgią, takich jak ból, sztywność, zmęczenie, lęk i problemy ze snem.
Przeciwwskazania i interakcje 5-HTP
Hydroksytryptofanu nie poleca się jednak wszystkim. W szczególności nie zaleca się jego stosowania w następujących sytuacjach:
- Kobiety w ciąży
- Kobiety karmiące piersią
- Dzieci poniżej 12 roku życia
- Osoby operowane w ostatnim czasie
5-HTP może wchodzić w interakcje z różnymi lekami. Dlatego należy zachować środki ostrożności podczas przyjmowania któregokolwiek z poniższych środków:
- Antydepresanty
- Leki serotoninergiczne
- Inhibitory dekarboksylazy
- Leki zawierające dekstrometorfan
- Środki uspokajające
Zagrożenia i skutki uboczne 5-HTP
Badania sugerują, że spożywanie hydroksytryptofanu zwiększa poziom serotoniny, ale może zubożać lub obniżyć poziom innych neuroprzekaźników, w tym dopaminy i noradrenaliny.
Potencjał i zakres efektów ubocznych wzrasta, gdy takie suplementy są przyjmowane przez długi czas lub gdy są przyjmowane z innymi suplementami lub lekami. Takie efekty obejmują:
- Problemy sercowe
- Napady padaczkowe
- Zgaga
- Skurcze mięśni
- Wymioty i biegunka
- Niewydolność oddechowa
- Lęk i agresja
To suplement, ale nie należy go lekceważyć
Fakt, że suplementy nie wymagają recepty, może sprawić, że wiele osób uzna je za nieszkodliwe, ale żaden lek nie jest obojętny i nie należy go brać przypadkowo.
Tak więc, rozważając stosowanie 5-HTP lub innych suplementów, zawsze zasięgnij porady lekarza. Zwłaszcza jeśli cierpisz na jakąkolwiek chorobę.
Z drugiej strony należy postępować dokładnie według wskazówek i nigdy nie brać więcej niż zalecana dawka. Jeśli zapomnisz o zażyciu suplementu o zwykłej porze, powinieneś poczekać na kolejną porcję.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Ioannou S, Williams AL. Preliminary fMRI findings concerning the influence of 5-HTP on food selection. Brain Behav. 2016; 7(1): e00594. doi: 10.1002/brb3.594.
- Javelle F, Lampit A, Bloch W, Häussermann P, Johnson SL, Zimmer P. Effects of 5-hydroxytryptophan on distinct types of depression: a systematic review and meta-analysis. Nutr Rev 2020;78:77-88.
- Juhl J. Fibromyalgia and the serotonin pathway. Altern Med Rev. 1998; 3(5): 367-75.
- Maffei ME. 5-Hydroxytryptophan (5-HTP): Natural Occurrence, Analysis, Biosynthesis, Biotechnology, Physiology and Toxicology. Int J Mol Sci. 2020; 22:181.
- Meloni M, Puligheddu M, Sanna F, et al. Efficacy and safety of 5-Hydroxytryptophan on levodopa-induced motor complications in Parkinson’s disease: A preliminary finding. J Neurol Sci. 2020; 415: 116869.
- Ribeiro C. L-5-Hydroxytryptophan in the prophylaxis of chronic tension-type headache: a double-blind, randomized, placebo-controlled study. Headache. 2000; 40: 451-456.
- Rondanelli M, Opizzi A, Faliva M, Bucci M, Perna S. Relationship between the absorption of 5-hydroxytryptophan from an integrated diet, by means of Griffonia simplicifolia extract, and the effect on satiety in overweight females after oral spray administration. Eat Weight Disord. 2012; 17 (1): e22-8. doi: 10.3275/8165.
- Wurtman RJ, Wurtman JJ. Brain serotonin, carbohydrate-craving, obesity and depression. Obes Res. 1995; 3 Suppl 4: 477S-480S.
- Yousefzadeh F, Sahebolzamani E, Sadri A, et al. 5-Hydroxytryptophan as adjuvant therapy in treatment of moderate to severe obsessive-compulsive disorder: a double-blind randomized trial with placebo control. Int Clin Psychopharmacol. 2020; 35: 254-262.