Choroby skórne związane ze stresem

Jedną z chorób dermatologicznych najbardziej związanych ze stresem jest łuszczyca.

Napisane i zweryfikowane przez chiropraktyk Iván Losada.

Ostatnia aktualizacja: 24 sierpnia, 2022

Skóra jest największym narządem naszego ciała i wszystkie jej nieprawidłowości widać gołym okiem. Zapraszamy do przyjrzenia się, jakie choroby skórne związane ze stresem mogą nam grozić.

W przeciwieństwie do innych narządów i układów skórę możemy dokładnie obejrzeć gołym okiem. Możemy więc również dokładnie ją zbadać bez użycia jakichkolwiek przyrządów i łatwo wykryć zmiany, które w niej zachodzą.

Istnieje połączenie embriologiczne między skórą a układem nerwowym, które jest nadal obecne również w dorosłym życiu. Dlatego podniesienie poziomu tzw. hormonów stresu powoduje szereg zmian fizjologicznych, w wyniku których mogą się pojawiać choroby skórne.

Mechanizmy stresu aktywują się na osi podwzgórze-przysadka mózgowa. Wydziela się tam szereg substancji, których zadaniem jest następnie aktywacja produkcji kortyzolu w nadnerczach.

Rola stresu a choroby skórne

Stres jest mechanizmem obronnym, który uruchamia nasz organizm aby sobie zapewnić przetrwanie. Jednak gdy przechodzi w stan przewlekły, wywołuje szereg niepożądanych efektów, które wpływają na całe ciało. I między innymi powodują też problemy skórne, takie jak:

• Utrata elastyczności
• Zmarszczki
• Zwiotczenie
• Bladość skórę
• Plamy
• Niektóre choroby o większym zakresie i znaczeniu.

Problemy skórne spowodowane przewlekłym stresem mają związek z krążeniem krwi. W nagłych sytuacjach stresowych ciało potrzebuje szybkiej reakcji, aby wdrożyć strategie walki, ucieczki lub paraliżu.

Aby to zrobić, pod wpływem kortyzolu, organizm kieruje wzmożony przepływ krwi w pierwszej kolejności do mięśni, serca, płuc i mózgu. W konsekwencji ofiarą tego ukierunkowanego odpływu krwi pada między innymi skóra.

Stres negatywnie wpływa też na układ odpornościowy. To czyni naszą skórę bardziej podatną na infekcje i nowotwory, ponieważ procesy nadzoru immunologicznego są spowolnione lub przerwane.

Kortyzol i stresowe problemy i choroby skórne

Skóra w sytuacjach stresowych staje się blada i matowa, brakuje jej witalności. Ten brak wystarczającego przepływu krwi może powodować problemy i choroby skórne związane ze stresem. Ponadto, kortyzol uwalnia energię w postaci cukrów, które wytwarzają metabolity odpadowe, tak zwane wolne rodniki.

To właśnie wolne rodniki są odpowiedzialne za pojawienie się zmarszczek głębokich, zmarszczek mimicznych i wyprysków. Powodują one również, że skóra robi się cieńsza i nabiera matowego wyglądu.

To tłumaczy, dlaczego jednym z problemów skórnych spowodowanych stresem jest przedwczesne starzenie się. Wynika to z kilku konsekwencji działania kortyzolu, które sumują się z wyżej wymienionymi czynnikami:

• Kortyzol zmniejsza produkcję kolagenu, wpływając na elastyczność skóry i sprzyjając powstawaniu zmarszczek.
• Zmniejsza syntezę melatoniny, która jest hormonem regulującym sen, zapobiegając w ten sposób nocnej regeneracji komórek skóry.

Jeśli chodzi natomiast o objawy emocjonalne, które powodują problemy ze skórą, musimy wspomnieć o zmarszczkach mimicznych. Mówi się, że „twarz jest zwierciadłem duszy”. I rzeczywiście, emocjonalne efekty stresu przejawiają się w zmarszczkach na czole i w marszczeniu brwi, odzwierciedlając nasz stan zmartwienia lub dyskomfortu.

Choroby i problemy skórne powodowane stresem

Istnieje również grupa chorób dermatologicznych bezpośrednio związanych ze stresem. Najważniejsze z nich wymieniamy i opisujemy poniżej.

Trądzik

Chociaż w pojawieniu się trądziku kluczową rolę odgrywają czynniki hormonalne, coraz większą wagę przywiązuje się do czynników emocjonalnych. Zauważono, że zmniejszenie stresu pacjentów poprzez leki, terapie, jogę, medytację i inne bardzo korzystnie wpłynęło na stan trądziku.

Atopowe zapalenie skóry

Chociaż choroba ta może być spowodowana czynnikami środowiskowymi, odwodnieniem, substancjami drażniącymi, infekcjami, a nawet potem, około 70% przypadków jest ściśle związanych ze stresem. Powstaje błędne koło pomiędzy objawem świądu (swędzenie) a drapanie  które może stać się obsesyjne.

To z kolei powoduje pogorszenie zapalenia skóry z powodu nadkażenia i pojawienia się innych poważniejszych powikłań.

Łojotokowe zapalenie skóry

Jest to choroba, która jest bezpośrednio związana z epizodami stresu. Pojawia się w czasach wielkiego niepokoju pacjentów o zmianę pracy lub domu, ślub lub rozwód, czy wynik egzaminu. Często występuje także w okresach choroby lub śmierci członka rodziny.

Przeczosy

W przypadku przeczosów, pacjent kompulsywnie drapie się po skórze, generując cykle swędzenia i drapania, które mogą trwać latami. Przeczosy zwykle pojawiają się u młodych pacjentów, a szczególnie często u dorastających dziewcząt. Pod wpływem stresu związanego ze zmianami hormonalnymi, młode kobiety mogą powodować poważne obrażenia z powodu uporczywego drapania.

Problem ten zwykle ulega poprawie, gdy leczeniu poddaje się stronę psychiczną. Chociaż może też trwać wiele lat z powodu opóźnionej diagnozy i nieskutecznych metod leczenia.

Łysienie plackowate

Jest to utrata włosów w mocno odznaczających się obszarach skóry głowy, w postaci małych kółek, takich jak monety. Choroba ma pochodzenie genetyczne z powodu pojawienia się czynników autoimmunologicznych, ale również wykazano duży wpływ czynników emocjonalnych na jej rozwój.

Poza tym, udowodniono bezpośredni związek stresu z chorobami autoimmunologicznymi. Warto też zauważyć, że u pacjentów z patologią psychiatryczną częstość występowania łysienia plackowatego wynosi między 30 a 90%, według badań.

Chociaż ze względu na stres występuje jeszcze więcej problemów skórnych, tutaj przedstawiliśmy te, które uważamy za najczęstsze.

Na koniec przedstawiamy jednak jedną z chorób dermatologicznych najbardziej związanych ze stresem: łuszczycę.

Łuszczyca

Łuszczyca charakteryzuje się przyspieszeniem cyklu życia komórek, które umierają przedwcześnie. Następnie gromadzą się na powierzchni skóry, tworząc łuski i czerwone plamy, a także powodując intensywne swędzenie, a nawet ból. Jest to przewlekła choroba z nawrotami. Może zniknąć na jakiś czas, aby pojawić się ponownie w okolicznościach, które pacjenci często kojarzą ze stresującymi sytuacjami.

Nasilenie łuszczycy jest bezpośrednio związane z poziomem stresu, lęku i depresji. Niektóre badania pokazują bezpośredni związek intensywności świądu z ciężkością stanu depresyjnego lub stresu, który przechodzi pacjent.

Wszystkie cechy osobowości, które czynią daną osobę podatną na wpływy stresu, są również odpowiedzialne za początek łuszczycy, więc ich związek jest bardzo widoczny. Poprawa poziomu stresu zwykle poprawia stany lękowe, w tym depresję, a w konsekwencji nawroty łuszczycy.

Należy w tym kontekście wspomnieć, że pojawienie się zmian łuszczycowych powoduje społeczne odrzucenie. Pacjent czuje się napiętnowany i ma tendencję do ukrywania choroby, co jest kolejnym wielkim czynnikiem generującym stres, który pogarsza prognozy.

Widzieliśmy tylko kilka przykładów, w których problemy ze stresem objawiają się na skórze. Dlatego tak ważne jest, aby nauczyć się jest radzić sobie ze stresem i niepokojem. Oprócz tego, że mogą prowadzić do depresji, osłabiają też nasz układ odpornościowy, stając się pośrednio odpowiedzialne za pojawienie się guzów nowotworowych.