Najczęstsze choroby autoimmunizacyjne

Choroby autoimmunologiczne to takie, w których nasz układ odpornościowy omyłkowo atakuje tkanki i struktury naszego ciała. Znanych jest ponad 50 tego typu chorób, a najczęstsze są opisane poniżej.
Najczęstsze choroby autoimmunizacyjne
Alejandro Duarte

Przejrzane i zatwierdzone przez: biotechnolog Alejandro Duarte.

Napisany przez Equipo Editorial

Ostatnia aktualizacja: 18 kwietnia, 2023

Choroby autoimmunizacyjne rozwijają się wtedy, gdy nasz własny układ odpornościowy atakuje nasze komórki i tkanki. Dzieje się tak dlatego, że nasze ciało nie uznaje ich za własne i niszczy je tak, jakby były obce.

Układ odpornościowy składa się z kilku narządów i komórek, których misją jest obrona naszego organizmu przed infekcjami, różnymi chorobami i obcymi substancjami.

Przyczyna, dla której układ odpornościowy atakuje struktury naszego własnego ciała, nie została jeszcze szczegółowo poznana. W niektórych przypadkach uważa się, że dzieje się tak z powodu ekspozycji na pewne mikroorganizmy, takie jak wirusy lub bakterie.

Natomiast u ludzi, którzy mają predyspozycje genetyczne, choroby autoimmunizacyjne mogą zostać wywołane przez określone czynniki środowiskowe.

Znanych jest ponad 50 chorób autoimmunologicznych i chociaż każda z nich jest inna, we wszystkich występuje osłabione funkcjonowanie układu odpornościowego. Ponadto objawy większości chorób autoimmunologicznych mają pewne wspólne aspekty, takie jak zmęczenie, zawroty głowy, dyskomfort i stale występujący stan podgorączkowy.

W dalszej części tego artykułu zobaczymy bardziej szczegółowo najczęstsze choroby autoimmunizacyjne:

  • Reumatoidalne zapalenie stawów
  • Toczeń rumieniowaty układowy
  • Cukrzyca typu I
  • Stwardnienie rozsiane

Zanim jednak przejdziemy do szczegółów, porozmawiamy trochę o tym, jak zapobiegać tego typu chorobom.

Choroby autoimmunizacyjne – jak można im zapobiegać

W przypadku chorób autoimmunizacyjnych trudno mówić o działaniach sprzyjających lub profilaktycznych, ponieważ do tej pory nie wyjaśniono dokładnie pochodzenia tego typu zaburzeń.

Wiadomo jednak, że wiele z nich powstaje, gdy predyspozycje genetyczne występują wspólnie z czynnikami środowiskowymi. Dlatego możemy mówić o pewnych strategiach opieki lub profilaktyki związanych z tego typu chorobami.

Testy ana choroby autoimmunizacyjne
Są to choroby o złożonym pochodzeniu, w których czasami trudno jest wyjaśnić przyczynę ze względu liczbę czynników, które mogą wpływać na jej wystąpienie.

Niektóre ze środków, które można podejmować to:

  • Infekcje u dzieci: Stwierdzono, że przebyte zakażenia we wczesnym dzieciństwie zapewniają ochronę przed chorobami autoimmunologicznymi. Oczywiście infekcji nie należy szukać celowo, ale prawdą jest również, że nie należy przesadzać w stosowaniu środków codziennej higieny, aby nie stwarzać dzieciom zbyt sterylnego środowiska.
  • Dobrze skomponowana dieta: jest niezbędna w profilaktyce i leczeniu, ponieważ dobre nawyki żywieniowe pomogą w osiągnięciu optymalnego stanu zdrowia.
  • Ćwiczenia fizyczne: podobnie jak poprzednie środki, dobrze przygotowane i sprawne ciało lepiej poradzi sobie z objawami każdej choroby, w tym chorób autoimmunologicznych.
  • Suplementy: Probiotyki, takie jak Lactobacillus, są czynnikiem ochronnym. Jeśli się je podaje cierpiącym na zapalenie skóry kobietom w ciąży oraz ich nowo narodzonym dzieciom, zmniejsza się zachorowalność u dzieci.
  • Unikanie niezdrowych nawyków: stronienie od alkoholu, tytoniu lub innych środków odurzających, a także unikanie siedzącego trybu życia i śmieciowego jedzenia, zapewni nam odpowiedni stan zdrowia. W wielu przypadkach tego typu nawyki mogą nawet wyzwalać choroby autoimmunizacyjne.

Główne choroby autoimmunizacyjne

Reumatoidalne zapalenie stawów

Ta choroba autoimmunologiczna jest chorobą przewlekłą i zwyrodnieniową. Charakteryzuje się zapaleniem błony maziowej stawów i otaczających je tkanek. Jak zanotowano w większości przypadków, częściej dotyka kobiet niż mężczyzn.

Błona maziowa jest rodzajem tkanki, która odżywia, chroni i zakrywa chrząstkę.

Zapalenie stawów
W tym przypadku układ odpornościowy atakuje pewne tkanki stawów, chociaż może dotknąć także inne tkanki o większym znaczeniu w organizmie.

W niektórych przypadkach reumatoidalne zapalenie stawów może również uszkodzić inne narządy i układy, takie jak serce, nerki i płuca. Dlatego klasyfikuje się je jako chorobę ogólnoustrojową.

Toczeń rumieniowaty układowy

Jak sama nazwa wskazuje, oprócz tego, że jest chorobą autoimmunologiczną, toczeń rumieniowaty układowy  jest chorobą ogólnoustrojową. Oznacza to, że może wpływać na wiele narządów, takich jak skóra, stawy, nerki, serce itp. Jest to przewlekła choroba, która w większej mierze również dotyka kobiety i zwykle zaczyna się już w młodości.

Jednak u połowy pacjentów cierpiących na toczeń choroba atakuje prawie wyłącznie skórę i stawy. Jeśli chodzi o charakterystyczne objawy, choroba często wywołuje rumień w kształcie skrzydeł motyla na nosie i policzkach.

Cukrzyca typu I

Cukrzyca typu I jest schorzeniem, które oprócz charakteru autoimmunologicznego, jest chorobą metaboliczną i polega na selektywnym niszczeniu komórek beta trzustki.

Podawanie insuliny
Brak komórek beta powoduje, że pacjenci z cukrzycą typu I funkcjonują wyłącznie dzięki podawaniu insuliny.

Komórki beta odpowiadają w organizmie za syntezę insuliny, więc gdy ulegają zniszczeniu, występuje niedobór tego hormonu. Cukrzyca może się rozwijać w każdym wieku, chociaż częściej diagnozuje się ją u dzieci, młodzieży i młodych osób dorosłych.

Stwardnienie rozsiane

W ośrodkowym układzie nerwowym (OUN) wyróżnia się dwie główne części: mózg i rdzeń kręgowy. Włókna nerwowe OUN są owinięte i w ten sposób chronione przez materiał zwany mieliną. Mielina ułatwia przewodzenie impulsów elektrycznych między włóknami nerwowymi.

Stwardnienie rozsiane powoduje utratę mieliny w wielu obszarach organizmu. Dlatego zdolność nerwów do przewodzenia impulsów elektrycznych zostaje przerwana. Układ odpornościowy może atakować neurony w różnych częściach ciała, rozwijając różne objawy w zależności od dotkniętej części.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Lupus eritematoso sistémico (LES): Qué es, síntomas, diagnóstico y tratamiento. Retrieved from https://inforeuma.com/enfermedades-reumaticas/lupus/
  • Martinez-Altarriba, M. C., Ramos-Campoy, O., Luna-Calcaño, I. M., & Arrieta-Antón, E. (2015). Revisión de la esclerosis múltiple (2). diagnóstico y tratamiento. Medicina De Familia. SEMERGEN, 41(6), 324-328. doi:10.1016/j.semerg.2014.07.011

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.