Anemia z niedoboru żelaza u dzieci: co musisz wiedzieć
Anemia z niedoboru żelaza powodowana jest oczywiście niewystarczającymi ilościami żelaza w organizmie dziecka. Żelazo jest niezbędnym budulcem hemoglobiny, białka odpowiedzialnego za transport tlenu we krwi, w celu optymalnego funkcjonowania tkanek.
Choroba ta najczęściej dotyczy dzieci w wieku od 6 miesięcy do 3 lat, zwłaszcza jeśli ich dieta nie jest odpowiednio zbilansowana i dostosowana do dziecięcych potrzeb. Oczywiście anemia z niedoboru żelaza może dopaść też starsze dzieci, stąd często konsultuje się ją w gabinetach pediatrycznych. Jakie są przyczyny niedokrwistości i jak się objawia?
Aby odpowiedzieć na te pytania, konieczne jest zwrócenie swojej uwagi na najważniejsze aspekty tej patologii. Dlatego najpierw dowiemy się jakie są główne przyczyny jej występowania a następnie jakie towarzyszą jej objawy i symptomy.
Anemia z niedoboru żelaza – dlaczego występuje wśród dzieci?
Główną przyczyną niedokrwistości z niedoboru żelaza u dzieci może być niska absorpcja żelaza. Nasz organizm odbiera ten minerał przez żywność, oraz przetwarza go ze starych czerwonych krwinek.
Przede wszystkim warto wiedzieć co zwiększa ryzyko występowania choroby. Niektóre czynniki wywołujące anemię to:
- Nieodpowiednia dieta uboga w żelazo.
- Niezdolność organizmu do wchłaniania żelaza
- Powolna i długotrwała utrata krwi
- Nadmierne spożycie mleka krowiego (zwłaszcza, gdy zastępuje mleko z piersi matki)
- Alergie pokarmowe
- Zatrucie ołowiem (ołowica)
Pojawiająca się anemia świadczy o tym, że do produkcji hemoglobiny (w której gromadzi się ok. 80% żelaza zgromadzonego w ciele) zostały już wykorzystane zapasy przechowywane w szpiku, wątrobie i innych narządach.
Objawy niedokrwistości (anemii) z niedoboru żelaza u dzieci
W początkowych stadiach anemia z niedoboru żelaza zwykle nie wywołuje charakterystycznych, niepokojących objawów. To jednak utrudnia wczesne jej leczenie, ponieważ poziom żelaza i liczba krwinek nadal będą się zmniejszać bez naszej wiedzy.
W miarę postępów anemia u dzieci powoduje następujące objawy i komplikacje:
- Niebieskawe lub bardzo blade zabarwienie twardówki oczu
- Kruche paznokcie
- Zmniejszony apetyt lub ochota na nietypowe pokarmy
- Słabość i przewlekłe zmęczenie
- Bóle i zawroty głowy
- Drażliwość zębów i próchnica
- Trudności z oddychaniem i tachykardia
- Blada skóra
- Utrata wagi i niewielki przyrost wzrostu
Przeczytaj też: Zapalenie opon mózgowych u dzieci – nie ignoruj tych objawów
Diagnoza anemii u dzieci
Na początku, aby zdiagnozować niedokrwistość z niedoboru żelaza u dzieci, lekarz przeprowadza ocenę fizyczną i wywiad z małym pacjentem. Następnie pobiera próbkę krwi, którą wysyła do laboratorium w celu analizy. Ten test pozwala sprawdzić, czy czerwone krwinki są pozbawione potrzebnego żelaza.
Podsumowując: specjalistyczne testy, które pozwalają potwierdzić chorobę to:
- Hematokryt (HCT): pozwala wykryć anemię i inne zaburzenia krwi.
- Ferytryna w surowicy: ujawnia ilość żelaza przechowywanego w organizmie.
- Poziom żelaza: pokazuje, jakie ilości tegoż pierwiastka znajdują się w naszej krwi.
- Całkowita zdolność surowicy do wiązania żelaza (TIBC): stosowana do pomiaru zdolności białka zwanego transferyną do przenoszenia żelaza we krwi.
Anemia z niedoboru żelaza u dzieci – profilaktyka
Pamiętaj, że istnieją dwa podstawowe środki zapobiegania anemii: zdrowe odżywianie i systematyczne kontrole lekarskie.
Jednak w każdym przypadku to rodzice odgrywają najważniejszą rolę, ponieważ to oni podejmują na tym etapie wszystkie decyzje. Szczególnie te, dotyczące tego co znajduje się na dziecięcym talerzu.
Co powinieneś więc zrobić dla swojego dziecka?
- Przede wszystkim zapewnij mu odpowiednią dietę bogatą we wszystkie składniki odżywcze.
- Z drugiej zaś strony, dzieci powinny przyjmować (o ile to możliwe) mleko matki do ukończenia 6 miesiąca życia. Chociaż niektórzy ignorują ten fakt, pokarm matki pozwala na lepsze wchłanianie żelaza i jest kluczowym elementem do odpowiedniego rozwoju układu odpornościowego.
- Co istotne, w przypadku niemożności przyjmowania pokarmu matki, wybrany ekwiwalent musi zostać wzbogacony w żelazo.
- Od 5 do 6 miesiąca życia naszego dziecka można dostarczyć mu większej ilości składników odżywczych. Zrób to przy pomocy owoców, warzyw i chudego mięsa.
- Co ważne, do 1 roku życia unikaj podawania dziecku mleka krowiego.
- Gdy dziecko jest starsze, zrównoważona i urozmaicona dieta może wystarczyć aby uzyskać prawidłowe wartości żelaza.
Wizyta u pediatry
Pamiętaj, że każdy przejaw niedokrwistości z niedoboru żelaza u dzieci powinien przede wszystkim być objęty opieką pediatry. Podobnie miej na uwadze, że jeśli dziecko narażone jest na jakiś czynnik ryzyka lub genetyczne uwarunkowania, należy wykonywać systematycznie badania lekarskie, z wyszczególnieniem badań krwi.
Anemia z niedoboru żelaza u dzieci – leczenie
Ze względu na wiek i proces rozwoju: dzieci wchłaniają tylko niewielką ilość spożywanego przez nie żelaza. Dlatego, aby uzyskać niezbędną ilość (około 8 lub 10 mg na dzień) należy uwzględnić w diecie produkty bogate w ten minerał.
- Chude mięso (kurczak, indyk, wieprzowina)
- Ryby i owoce morza
- Jajka
- Rośliny strączkowe (fasola suszona, soczewica, soja)
- Wątróbka z wołowiny
- Owsianka
- Masło orzechowe
- Suszone owoce
- Sok z śliwek
- Szpinak
- Produkty pełnoziarniste
Jeśli sama zbilansowana dieta nie pomaga w leczeniu niskiego poziomu żelaza i anemii, prawdopodobnie lekarz zasugeruje doustne przyjmowanie suplementów żelaza. Pod żadnym pozorem nie wolno podawać dzieciom żelaza bez nadzoru pediatry.
Wskazówki, które musisz mieć na uwadze
Co najważniejsze, niewykryta na czas anemia z niedoboru żelaza u dzieci i brak jej odpowiedniego leczenia: może wpływać na proces rozwoju dziecka i jego koncentrację. Niski poziom żelaza przede wszystkim zmniejsza zdolność uwagi i czujność.
Podsumowując, ważne jest zwrócenie uwagi na każdy z czynników ryzyka, przyjrzeć się wszystkim objawom: aby móc bezpośrednio je zwalczać, a przede wszystkim by uniknąć tych problemów w przyszłości.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- argentina de Pediatría, S., & Subcomisiones, C. (2009). Anemia ferropénica. Guía de diagnóstico y tratamiento. Arch Argent Pediatr, 107(4), 353-361. https://www.sap.org.ar/uploads/consensos/anemia-ferrop-eacutenica-gu-iacutea-de-diagn-oacutestico-y-tratamiento.pdf
- MedlinePlus. (n.d.). Anemia causada por bajo nivel de hierro en los niños. MedlinePlus. https://medlineplus.gov/spanish/ency/article/007134.htm
- de Pediatría, S. A., & Subcomisiones, C. (2017). Deficiencia de hierro y anemia ferropénica. Guía para su prevención, diagnóstico y tratamiento. https://sap.org.ar/uploads/consensos/consensos_deficiencia-de-hierro-y-anemia-ferropenica-guia-para-su-prevencion-diagnostico-y-tratamiento–71.pdf
- Mesa, E. G. (2015). La anemia ferropénica. Diagnóstico, tratamiento y prevención. Revista Cubana de Alimentación y Nutrición, 25(2), 19. http://revalnutricion.sld.cu/index.php/rcan/article/view/140/138