Ambroksol: zastosowania i wskazania
Ambroksol podawany w postaci chlorowodorku to lek należący do rodziny leków mukolitycznych. Dlatego stosuje się go w leczeniu procesów oskrzelowych.
Ambroksol to metabolit bromoheksyny, który działa na zasadzie proleku. Prolek to rodzaj lekarstwa, które samo w sobie nie ma żadnego działania terapeutycznego. Jednak gdy jest podawany i wchłaniany, podlega szeregowi reakcji chemicznych i przekształca się w inną substancję o działaniu terapeutycznym.
Ambroksol występuje w postaci roztworu, syropu, kropli pediatrycznych lub tabletek. Jeśli chodzi o zalecenia dotyczące podawania tego leku, to przepisuje się następujące dawki:
- Dorośli: zalecane dawki wynoszą od 60 do 90 mg / dobę w dwóch lub trzech podaniach.
- Dzieci powyżej 5 roku życia: zaleca się podawanie 15 mg / 5 ml, co odpowiada jednej łyżeczce, 2 lub 3 razy dziennie.
- Dzieci od 2 do 5 lat: pół łyżki syropu 2 lub 3 razy dziennie.
- Małe dzieci i niemowlęta do 2 lat: pół łyżeczki syropu dwa razy dziennie.
Kiedy stosuje się ambroksol?
Jak już wspomnieliśmy, ambroksol zawiera aktywny metabolit bromoheksyny. W postaci chlorowodorku ma ona działanie mukolityczne. Jest skuteczny w procesach oskrzelowych wymagających mobilizacji flegmy, aby zapobiec jej zastojowi i tworzeniu gęstego śluzu w pęcherzykach płucnych.
Ambroksol można podawać samodzielnie jak również w połączeniu z innymi lekami rozszerzającymi oskrzela w celu poprawy działania na procesy chorobowe w oskrzelach. Na przykład w połączeniu z salbutamolem, ambroksol zwiększa swoje działanie spazmolityczne i działa pozytywnie na aktywność śluzowo-rzęskową, co zwiększa odkrztuszanie.
Jak ambroksol oddziałuje na organizm?
Ten lek działa na pneumocyty typu II (komórki pęcherzyków płucnych). Stymuluje produkcję surfaktantów. Dzięki temu możliwe jest zmniejszenie lepkości i przyczepności śluzu. W ten sposób utworzony zator zostaje rozpuszczony i mobilizacja wydzieliny jest ułatwiona.
Ostatecznie ambroksol zawdzięcza swoją skuteczność zdolności do działania wewnątrzkomórkowego. Pobudza syntezę i wydzielanie surfaktantu pęcherzykowego i oskrzelowego, który następnie tworzy film na powierzchni całego nabłonka oddechowego.
Ponadto lek ten jest zdolny do zwiększania mocy wibracyjnej nabłonka komórkowego. W ten sposób zmniejsza się przyczepność śluzu i ułatwia poślizg i transport wydzieliny oskrzelowej na zewnątrz. Podaje się go w celu usunięcia przeszkód utrudniających jej wydalanie.
Przeczytaj także ten przydatny materiał: Leki przeciwastmatyczne – rodzaje i działanie
Farmakokinetyka: co dzieje się z lekiem w organizmie?
Jak widzieliśmy, ambroksol podaje się doustnie. Po przyjęciu dawki jest ona szybko wchłaniana przez jelita. Przy przyjmowaniu na pusty żołądek maksymalne stężenie w osoczu występuje po 2,5 godzinach. Jego biodostępność wynosi 60%, co oznacza, że w momencie wywierania działania dostępne jest tylko 60% podanej dawki.
Lek ten w znacznym stopniu wiąże się z białkami osocza i rozprowadza się po całym organizmie. Fakt ten ma duże znaczenie. Jeśli bowiem jest podawany razem z innym lekiem, który również silnie wiąże się z białkami osocza, ambroksol może zostać wyparty do osocza, gdzie jego wolne stężenie wzrośnie.
W konsekwencji jego efekty zostałyby wzmocnione i mógłby powstać stan toksyczny.
Odkryj również ten interesujący artykuł: Zatrucie lekami – co wtedy należy zrobić?
Działania niepożądane ambroksolu
Najczęstsze działania niepożądane wywoływane przez podanie ambroksolu mają charakter żołądkowo-jelitowy. Jednak zwykle znikają po przerwaniu leczenia. Niektóre z najczęstszych skutków ubocznych to:
- Biegunka.
- Nudności.
- Wymioty
- Bóle głowy
Ponieważ lek ten może podrażniać błonę śluzową żołądka, nie jest zalecany do stosowania w przypadku zapalenia żołądka lub wrzodu trawiennego. Również kobiety w ciąży lub karmiące piersią powinny go unikać, ponieważ może spowodować wymioty.
Mimo to ambroksol jest na ogół lekiem bardzo dobrze tolerowanym. Nie zgłoszono żadnych poważnych objawów związanych z przedawkowaniem ambroksolu. Natomiast objawy najczęściej obserwowane po podaniu dużych dawek obejmują:
- Biegunka.
- Wymioty
- Zaburzenia żołądkowo-jelitowe.
- Wysypki skórne.
- Zmęczenie.
W przypadku przedawkowania zaleca się przepłukanie przewodu pokarmowego poprzez wywołanie wymiotów, a jeśli nie ma skurczów, podanie węgla aktywowanego.
Podsumowanie
Ambroksol jest aktywnym metabolitem bromoheksyny stosowanym w leczeniu infekcji oskrzelowych, w których wymagane jest poprawienie wydzielania śluzu. Można go podawać razem z innymi lekami, które wzmacniają jego działanie, na przykład z salbutamolem.
Jeśli jednak przyjmujesz inne leki, powinieneś zapytać swojego lekarza lub farmaceutę, czy możesz przyjmować ambroksol. Leki mogą bowiem wchodzić w interakcje i powodować niepożądane skutki, łącznie z zatruciem organizmu.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Gonzalez Garay, A. G., Reveiz, L., Velasco Hidalgo, L., & Solis Galicia, C. (2014). Ambroxol for women at risk of preterm birth for preventing neonatal respiratory distress syndrome. Cochrane Database of Systematic Reviews. https://doi.org/10.1002/14651858.CD009708.pub2
- Narita, A., Shirai, K., Itamura, S., Matsuda, A., Ishihara, A., Matsushita, K., … Suzuki, Y. (2016). Ambroxol chaperone therapy for neuronopathic Gaucher disease: A pilot study. Annals of Clinical and Translational Neurology. https://doi.org/10.1002/acn3.292
- Weiser, T. (2008). Ambroxol: A CNS drug? CNS Neuroscience and Therapeutics. https://doi.org/10.1111/j.1755-5949.2007.00032.x