Agorafobia - co to jest i jak się objawia?
Wiele różnych podmiotów instytucjonalnych i pojedynczych specjalistów podjęło się zadania opisu objawów, jakimi cechuje się agorafobia. Jednak wszyscy badający to zagadnienie odkryli, że jest to dość złożona choroba, której każda osoba może doświadczać na różne sposoby. Gdybyśmy musieli ją sklasyfikować w jednoznaczny sposób, agorafobia trafiłaby do kategorii zaburzeń lękowych.
Osoby, które na nią cierpią, odczuwają niepokój lub przesadny strach przed pewnymi miejscami lub sytuacjami. Jeśli w nich już się znajdą, czują się wtedy bezbronne, uwięzione lub zawstydzone. Na przykład agorafobia może obejmować otwarte przestrzenie, bardzo zatłoczone miejsca, a nawet transport publiczny.
Problem polega na tym, że objawy agorafobii są bardzo różne, a poszczególne odmiany fobii czasami nakładają się na siebie. W naszym dzisiejszym artykule wyjaśnimy Ci nieco bliżej to ciekawe zagadnienie i zaprezentujemy najczęstsze objawy tego zaburzenia. Zapraszamy do lektury!
Agorafobia i jej typowe objawy według podręcznika DSM-V
Agorafobia powoduje kryzysy lękowe w pewnych typowych sytuacjach życiowych. Może też powodować zarówno objawy psychiczne, jak i fizyczne.
DSM-V to popularny podręcznik diagnostyczny i statystyczny zaburzeń psychicznych, zaktualizowany w 2013 r. Jest to narzędzie, którego psychologowie i psychiatrzy zwykle używają do identyfikowania różnych chorób i stanów. Według tej publikacji często spotykanym objawem agorafobii może być na przykład uczucie niepokoju w miejscach, których próba opuszczenia może być trudna lub krępująca.
Takie osoby zwykle boją się ataku lęku, a co gorsza, cierpią na niego, gdy nie będą w stanie uzyskać żadnej pomocy z zewnątrz. W rezultacie zatłoczone miejsca poza ich domem, takie jak transport publiczny lub supermarkety powodują ich największe cierpienie.
Ten strach oznacza, że często zaczynają się rozwijać wzorce zachowań unikowych. Na przykład, jeśli ktoś odczuwa niepokój podczas podróży autobusem, będzie starał się za wszelką cenę unikać podróży tym środkiem lokomocji. Zmieni swoje przyzwyczajenia w obawie przed atakiem lęku na samą tylko myśl o autobusie.
Aby móc postawić ostateczną diagnozę w postaci agorafobii, ataki lęku powinny być częste lub przynajmniej jeden z nich powinien wywołać u nich intensywny niepokój lub strach. Rozumiemy przez to, że dana osoba boi się kolejnego ataku i od tego momentu zmienia swoje zachowanie
W tym miejscu należy również podkreślić, że należy wykluczyć tutaj inne zaburzenia psychiczne, aby postawić trafną diagnozę. Powodem tego jest to, że niektóre specyficzne sytuacje, takie jak fobia społeczna, często są mylone z agorafobią.
Zapewne zaciekawi Cię także nasz inny artykuł: Amaksofobia, czyli strach przed prowadzeniem auta
Kilka najbardziej przykładów objawiania się agorafobii
Objawy agorafobii, jak już wspomnieliśmy, różnią się w zależności od osoby. To zaburzenie często powoduje strach przed przebywaniem na otwartej przestrzeni, zwłaszcza gdy jest się samemu. Jednak może również wystąpić w miejscach zamkniętych, takich jak teatry lub kina. Wtedy agorafobia z reguły mylona jest z klaustrofobią.
Coś jeszcze, co jest dość charakterystyczne dla agorafobii, to strach przed doświadczeniem wstydliwej sytuacji. Chorzy boją się tego, co by się stało, gdyby upadli na ziemię lub dostali ataku lęku na oczach innych ludzi. Ten strach bywa dość ekstremalny i bardzo intensywny.
Problem polega na tym, że wszystko to ostatecznie wpływa na każdą dziedzinę życia człowieka. Jak już wspomnieliśmy, zaczną u takiej osoby w efekcie kształtować się zachowania związane z unikaniem różnych sytuacji.
Jeśli, na przykład, osoba chora boją się korzystać z transportu publicznego, aby pojechać do pracy lub spędzać wolny czas, zachowanie unikowe zacznie warunkować ich decyzje oraz reakcje. Ponadto uniemożliwi uczestnictwo w różnego rodzaju zajęciach.
Agorafobia – inne zagadnienia, jakie także należy wciąż pod uwagę
Według autorów artykułu opublikowanego w czasopiśmie Professional Pharmacy objawy agorafobii pojawiają się zwykle w późnym okresie dojrzewania lub wczesnej dorosłości. Większość z takich osób coraz częściej szuka schronienia w swoich domach, wychodząc z nich tylko z tych powodów, jakie uważają za konieczne.
Agorafobia występuje częściej u kobiet niż u mężczyzn. Niestety, zwykle towarzyszą jej również objawy depresji, obsesyjne myśli i fobia społeczna.
Jeśli ta choroba nie zostanie wyleczona na czas, stanie się ona chroniczna i będzie się żywić sama. W efekcie osoba z tym zaburzeniem może mieć naprawdę mocno upośledzoną codzienną egzystencję. Musimy pamiętać przy tym, że jest to przecież napad lęku napadowego i dlatego towarzyszą mu także silne objawy fizyczne.
Artykuł opublikowany w Journal of Psychopathology and Clinical Psychology wyjaśnia, że kiedy u osoby chorej pojawia się kryzys, tętno przyspiesza. Ktoś taki może wtedy odczuwać uczucie duszenia się. Zwiększa się intensywność pocenia się, a w okolicy klatki piersiowej pojawia się dyskomfort i ucisk.
W skrajnych przypadkach może to prowadzić do zawrotów głowy i omdlenia. Doświadczany niepokój sprawia, że osoba czuje, że straciła kontrolę, a to może również wywołać strach przed śmiercią. Agorafobia ma różne objawy, w tym zachowania związane z unikaniem pewnych miejsc.
Być może uznasz także ten artykuł za interesujący: Rodzaje napadów padaczkowych
O czym jeszcze należy pamiętać w przypadku agorafobii i jej typowych objawów
Musimy pamiętać, że agorafobia jest złożonym zaburzeniem, które może objawiać się na wiele różnych sposobów. Osoby zmagające się z nią boją się konkretnych sytuacji, takich jak korzystanie z transportu publicznego lub udanie się do miejsc, w których czują, że nie otrzymają pomocy w przypadku kryzysu.
Z tego powodu ważne jest, aby tacy ludzie otrzymali odpowiednie wsparcie psychologiczne i leczenie. Jeśli tego nie uzyskają, zaburzenie to może stać się chroniczne i ostatecznie negatywnie zmienić oraz kontrolować życie tych ludzi, uniemożliwiając im wykonywanie ich normalnych, codziennych zajęć.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Trastornos de ansiedad. Agorafobia y crisis de pánico | Farmacia Profesional. (n.d.). Retrieved August 13, 2020, from https://www.elsevier.es/es-revista-farmacia-profesional-3-articulo-trastornos-ansiedad-agorafobia-crisis-panico-X0213932412678054
- Criterios para el diagnóstico de agorafobia – (DSM5/CIE10). (n.d.). Retrieved August 13, 2020, from https://www.dsm-iv.org.es/indice-del-manual/70106-criterios-para-el-diagnostico-de-agorafobia.html
- Agorafobia (con o sin pánico) y conductas de afrontamiento desadaptativas. Primera parte. (n.d.). Retrieved August 13, 2020, from http://www.scielo.org.mx/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0185-33252006000200022
- Sandín, Bonifacio, et al. “Cuestionario de Pánico y Agorafobia (CPA): Características de los ataques de pánico no clínicos.” Revista de Psicopatología y Psicología Clínica 9.2 (2004): 139-161.
- Tratamiento psicológico del trastorno de pánico y la agorafobia | Clínica Moreno – Psicólogos. (n.d.). Retrieved August 13, 2020, from https://www.clinicamoreno.com/tratamiento-psicologico-del-trastorno-panico-la-agorafobia/
- Sandín, B., Chorot, P., Valiente, R. M., Sánchez-Arribas, C., & Santed Germán, M. A. (2004). Cuestionario de pánico y agorafobia (CPA) : características de los ataques de pánico no clínicos. Revista de Psicopatología y Psicología Clínica, 9(2), 139–161. https://doi.org/10.5944/rppc.vol.9.num.2.2004.3974
- Rodríguez, José Olivares, et al. “Una revisión de los estudios epidemiológicos sobre fobia social en población infantil, adolescente y adulta.” Psicología Conductual 11.3 (2003): 405-427.