Abulia: poznaj jej objawy i sposoby leczenia
Abulia to choroba, dla której typowe jest uczucie apatii i braku motywacji, co przejawia się również w sposobie mówienia. Pacjent nie ma ochoty robić niczego, co może stanowić oznakę początku depresji.
“Nie mam energii, aby robić cokolwiek”, “Nie interesuje mnie to”, “Staram się, ale nie mogę”. To najczęstsze stwierdzenia, które padają z ust pacjentów podczas sesji terapeutycznych. To, o czym mówią, jest znane jako abulia.
Abulia przyjmuje formę ekstremalnej apatii i manifestuje się brakiem zainteresowania, woli i energii do wykonywania jakichkolwiek aktywności. W zależności od danego przypadku, może mieć dość prostą przyczynę lub występować z bardziej złożonych przyczyn.
Objawy związane z abulią
Do objawów, które mogą sugerować obecność abulii, zaliczamy między innymi:
- Brak motywacji i zainteresowania wykonywaniem jakiejkolwiek aktywności, zarówno dla przyjemności, jak i bardziej rutynowej, takiej jak praca lub nauka.
- Utrata umiejętności odczuwania przyjemności.
- Rozumienie, że istnieją rzeczy, które trzeba zrobić, a przynajmniej rozpocząć, ale nie robienie niczego w tym kierunku. Abulia prowadzi do prokrastynacji.
- Utrata zainteresowania objawia się również na poziomie związków z innymi ludźmi. Tym samym pojawiają się problemy w komunikacji (brak interakcji, monosylabowe odpowiedzi, brak inicjacji czy kontynuowania dialogu). Może także zmniejszyć się zainteresowanie seksem, a nawet całkowicie zniknąć.
- Może dojść do ignorowania potrzeb związanych z higieną osobistą.
- Otępienie emocjonalne: obojętność lub trudności z odpowiadaniem na różne sytuacje w oczekiwany sposób.
- Powolne ruchy lub bezruch.
Klucz stanowi natężenie objawów. Ich obecność sama w sobie może nie stanowić problemu, ponieważ większość osób od czasu do czasu doświadcza trudności związanych z brakiem motywacji czy brakiem energii na inicjowanie różnych aktywności. Staje się to problemem, jeśli objawy utrzymują się przez dłuższy czas.
Poza tym należy również zauważyć, że abulia pojawia się często w zaburzeniach nastroju, takich jak zaburzenia dystymiczne czy depresja.
Co wywołuje abulię?
Podobnie jak w przypadku innych problemów psychologicznych, nie ma jednej przyczyny. Wprost przeciwnie: wszystko zależy od zaburzeń, o których mówimy.
W niektórych przypadkach przyczyną mogą być zmiany neuroendokrynne (z powodu zwiększonej produkcji kortyzolu). Albo, na poziomie neurologicznym, niektóre badania wykazały zmiany6 strukturalne lub problemy funkcjonalne w różnych obszarach mózgu, na przykład uszkodzenia jądra podstawnego.
W zaburzeniach nastroju, takich jak depresja, wiadomo, że zmiany w neurotransmiterach serotoniny, norepinefryny i dopaminy wpływają na motywację. Tym samym jedną z opcji leczenia stanowi praca nad objawami za pomocą antydepresantów.
Ale abulia może również pojawiać się razem z czynnikami psychologicznymi lub psychospołecznymi. Dzieje się tak w przypadku przedłużającej się i intensywnej obecności stresujących sytuacji lub traumatycznych doświadczeń.
Przeczytaj również: Partner nie chce pracować – jak go motywować?
Abulia i stawianie diagnozy
Biorąc pod uwagę złożoność tego fenomenu oraz liczne możliwe przyczyny, zdiagnozowanie abulii powinno opierać się na przeprowadzeniu dogłębnego badania, polegającego na przyjrzeniu się czynnikom neurobiologicznym i psychologicznym.
Należy wziąć pod uwagę różne aspekty indywidualne, ocenić życiową historię pacjenta oraz wszelkie szkodliwe zdarzenia, które mogą na niego wpływać. Trzeba także wziąć pod uwagę fakt, czy abulię mogły wywołać czynniki społeczne albo też czy mogą ją przedłużać.
Kiedy podejrzewa się występowanie abulii, ogromne znaczenie mają wywiady przeprowadzane z pacjentem. Jednak pomocne mogą również okazać się wyznania członków rodziny. Jeśli uda się zebrać jak najwięcej informacji, będzie można opracować lepszy plan terapeutyczny.
Odkryj również: Smutek a depresja – Czym się charakteryzują i jak je rozpoznać?
Dostępne sposoby leczenia
Leczenie jest silnie związane z diagnozą. Jak już wspomnieliśmy, abulia może stanowić objaw różnych zaburzeń. Ogólnie rzecz biorąc, zaleca się połączenie psychoterapii i leków, jeśli zostaną one uznane za niezbędne.
Jeśli chodzi o rodzaj terapii, to chociaż istnieje wiele możliwych stylów, najczęściej wykorzystuje się terapię poznawczą. Koncentruje się ona na dostosowywaniu wierzeń i myśli, które pacjent może mieć na temat siebie samego oraz swojego obecnego stanu. Poza tym kolejna typowa terapia to aktywacja behawioralna.
Oprócz tego niezwykle ważną rolę odgrywa psychoedukacja, zarówno jako pomoc w zrozumieniu problemu, jak i w sprawieniu, aby pacjent stał się głównym graczem w swojej własnej zmianie. To pozwala mu podjąć kroki prowadzące do dbania o siebie i poprawy jakości życia krok po kroku.
Co zrobić, aby abulia nie zawładnęła Twoim życiem?
Jeden z największych problemów z abulią polega na wpadaniu w błędne koło. Na przykład, gdy dana osoba traci zainteresowania relacjami z innymi ludźmi, zniechęca się, co jeszcze bardziej wzmacnia abulię. Metoda małych kroków może pomóc wyrwać się z tej spirali.
Proszenie o pomoc samo w sobie stanowi wyzwanie dla osób, które cierpią z powodu abulii. Ogólnie rzecz biorąc, apatia, niskie poczucie własnej wartości oraz tłumienie emocji utrudniają poprawę stanu chorego.
1. Ciesz się małymi osiągnięciami
Dla osób cierpiących na abulię każda kwestia, bez względu na to, jak błaha się wydaje, stanowi trudną misję. Właśnie dlatego każdy, kto chce im pomóc, powinien postarać się stopniowo angażować ich w małe, realistycznie możliwe do osiągnięcia aktywności.
Na przykład poproś taką osobę o wyjście na 30-minutowy spacer w ciągu dnia. Jeśli da radę to zrobić, zauważ i celebruj to osiągnięcie. To zmotywuje ją i da jej wsparcie do dalszego poruszania się w tym kierunku.
2. Wprowadzaj nowe nawyki
Bardzo ważną rolę odgrywa również koncentrowanie się na dobrych nawykach, takich jak zrównoważona dieta, aktywność fizyczna i higiena snu. Psychoterapia pomaga zazwyczaj programować codzienne aktywności jako technika interwencyjna. Oznacza to, że pacjent otrzymuje wzmocnienie za każdym razem, gdy daje radę coś ukończyć.
3. Zachęcaj i towarzysz w wykonywaniu aktywności
Osoby cierpiące na abulię nie chcą brać udziału w żadnej aktywności, ponieważ nie mają motywacji. Jednak osoby, które je otaczają, mogą zachęcać je do akceptowania propozycji, nawet jeśli czują, że nie mają energii. W ten sposób o wiele łatwiej jest odnieść się do sytuacji i pomóc im odzyskać zainteresowanie.
Rodzina i najbliżsi mogą pomóc zapewniając wsparcie emocjonalne , zachęcając do socjalizacji, większej ilości interakcji społecznych, zapraszając do rozmowy i wyrażania swoich emocji oraz uczuć.
Podczas wychodzenia z abulii plany dotyczą nie tylko terapeuty i pacjenta, ale również rodziny.
Abulii nie wyleczysz w ciągu jednego dnia
Praca nad wyjściem z abulii wymaga cierpliwości. Kroki mogą być małe, za umiejętność ich stawiania i poruszania się do przodu stanowi ogromne osiągnięcie.
Ustalanie realistycznych celów to klucz w każdej terapii, ponieważ pozwala uniknąć generowania frustracji. Jednak równie ważne jest posiadanie zapewniającego wsparcie otoczenia i osób, które mogą towarzyszyć pacjentowi na drodze do zyskania lepszego samopoczucia, ponieważ izolacja jedynie pogarsza abulię.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- American Psychiatric Association. (2013). Manual diagnóstico y estadístico de los trastornos mentales. Quinta edición. DSM-V. Masson, Barcelona.
- Guadarrama, Leyla, Alfonso Escobar, and Limei Zhang. “Bases neuroquímicas y neuroanatómicas de la depresión.” Revista de la Facultad de Medicina UNAM 49.2 (2006): 66-72.
- Barraca, Jorge. “La Activación Conductual en la práctica: técnicas, organización de la intervención, dificultades y variantes.” (2016).
- Das, Joe M., and Abdolreza Saadabadi. “Abulia.” StatPearls [Internet] (2020).
- Aragonès, Enric & Cardoner, Narcis & Colom, Francesc & Lopez-Cortacans, German & Gilaberte, Inmaculada. (2013). Guía de Buena Práctica Clínica: Psicoeducación en pacientes con depresión.