Żywność rakotwórcza - fakty i mity

Na każdym kroku możemy spotkać opinie dotyczące żywności i jej wpływu na rozwój choroby nowotworowej. Zaczynając od opinii publicznej, na stowarzyszeniach aktywistów kończąc. Ile prawdy kryje się w tych teoriach?
Żywność rakotwórcza - fakty i mity

Napisany przez Yamila Papa Pintor

Ostatnia aktualizacja: 25 maja, 2022

Oczywiście prawdą jest, że w żywności mogą występować związki rakotwórcze. Należy jednak zachować ostrożność przy interpretacji serwowanych dziś informacji. Czy żywność rakotwórcza istnieje? Co to oznacza. W tym artykule przedstawiamy najważniejsze fakty i mity związane z tym zjawiskiem.

Nowotwór zajmuje drugie miejsce na liście przyczyn zgonów w krajach rozwiniętych. Łatwo zauważyć, że tendencja jest zdecydowanie wzrostowa i wiąże się z ilością związków rakotwórczych, na które narażeni jesteśmy przez całe nasze życie.

Niektóre z tych niebezpiecznych dla zdrowia związków, ukrywają się niestety w naszej diecie. Świat nauki i medycyny oferuje nam coraz więcej dowodów naukowych, wskazujących na to, że żywność rakotwórcza istnieje. Choć powinno się zaznaczyć, że po prostu występuje pewien związek między tymi dwoma aspektami.

Należy pamiętać bowiem, że na przyczynę raka składa się cały szereg czynników. Owszem, dieta odgrywa w procesie przyczynowo-skutkowym: bardzo ważną rolę. Nie zapominajmy jednak o innych faktorach, jakimi mogą być zależności genetyczne.

Dieta i wiedza

Zdrowe odżywianie nie daje nam gwarancji, że nigdy nie zachorujemy na nowotwór. Jednakże odpowiednio zbilansowana dieta może pomóc nam utrzymać dobry stan zdrowia. Jak często wspominamy w naszych artykułach: dieta zapobiega też pojawianiu się pewnych chorób przewlekłych.

Pamiętajmy jednak, aby podejmować logiczne interpretacje danych faktów naukowych i uwzględniać ich omylność oraz ilość perspektyw.

wiedza a żywność rakotwórcza

Istnieje mnóstwo artykułów i informacji, które zapewniają, że spożywanie pewnych rakotwórczych produktów, prowadzi do występowania nowotworu. W wielu przypadkach stwierdzenia te mijają się z prawdą, stanowią bowiem pewnego rodzaju: żywnościową propagandę.

Zachowajmy jasny umysł i nauczmy się logicznie oraz precyzyjnie interpretować fakty i co więcej – zwalczać mity. 

Przypuszczalna żywność rakotwórcza – co do niej należy?

Przetworzone mięsa

Należy zwrócić uwagę, iż niektóre z produktów mięsnych zawierają związki nitrozowe czy też aromatyczne aminy, które pomagają w konserwacji produktów. Zwłaszcza te marynowane, panierowane, gotowe pokarmy. Związki te mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia, wykazując pewne cechy rakotwórcze.

Nie należy jednak popadać w szaleństwo. Zrównoważona dieta jest doskonałym środkiem, aby zapobiec możliwemu zagrożeniu płynącemu ze związków zawartych w mięsie.

Wystarczy, że nie przesadzamy ze spożywaniem przetworzonej żywności, a do tego uzupełniamy dietę o produkty pochodzenia roślinnego. 

Sztuczne napoje a żywność rakotwórcza

Potwierdzamy: cukry zawarte w sztucznych, barwionych napojach bezalkoholowych można uznać za rakotwórcze.

Nadmierne spożywanie takich napojów może być szkodliwe dla zdrowia. Zawierają bowiem wysoką zawartość szkodliwego cukru. Prowadzą do zwiększenia poziomu glukozy we krwi organizmu. Oczywiście na liście napojów zagrażających naszemu zdrowiu znajdują się też popularne produkty light, które uznawane są za mniej szkodliwe.

Absolutnie należy wykluczyć je ze swojej diety, bowiem zawierają substytuty chemiczne i sztuczne słodziki, które także niekorzystnie wpływają na nasz organizm. Wykazują one pewien potencjał rakotwórczy, jednak należy powstrzymać się z wnioskiem, że są one bezpośrednią przyczyną nowotworów.

kolorowe napoje żywność rakotwórcza

Najlepszym i najzdrowszym dla nas rozwiązaniem byłoby zatem zmniejszenie ilości spożywanych napojów kolorowych. Warto sięgnąć po szklankę dobrej wody. 

Żywność rakotwórcza a pokarmy transgeniczne

Czy wiesz, że największym producentem tego typu żywności są Stany Zjednoczone Ameryki? Produkują oni 70 % wszystkich zasobów GMO. Istnieje wielu przeciwników żywności zmodyfikowanej genetycznie (GMO) lub tzw. żywności transgenicznej.

Najczęściej jednak przyjęte stanowisko opiera się na etycznych aspektach komercjalizacji i produkcji tego typu produktów, nie na samej żywności.

Obecnie uważa się, że ponad 60% sprzedawanych na Świecie produktów spożywczych zawiera w swoim składzie związki pochodzące z roślin biologicznie zmodyfikowanych przez człowieka. 

Jakie są potencjalne konsekwencje i cel GMO?

Znajdziemy jednak szereg informacji, które alarmują, że spożywanie żywności modyfikowanej nie jest dla nas bezpiecznie i wykazuje potencjał rakotwórczy. Często przeciwnicy, ale i specjaliści odwołują się w takich przypadkach do herbicydów i pestycydów stosowanych do wytwarzania takiej żywności.

Warto więc poznać dwie główne cechy transgenicznych roślin spożywczych. Są nimi: odporność na owady i tolerancja na herbicydy. Głównym celem ingerowania w naturę i rozwoju danych produktów ma być więc: odporność na radzenie sobie w nieprzyjaznych warunkach ekologicznych czy klimatycznych.

Żywność transgeniczna jest modyfikowana w celu poprawy jej charakterystyki i zwiększenia jej wytrzymałości, nawet w niesprzyjającym otoczeniu.

pomidory gmo

Osiąga się to przy pomocy białka pochodzenia bakteryjnego, stosowanego w rolnictwie ekologicznym już w latach 30. Ponadto GMO charakteryzuje się wprowadzeniem genu bakterii do danej kultywacji, zaszczepieniem go a następnie pobraniem i doborem odpowiednich komórek. Wszystko to pozwala między innymi wytworzyć białko, nadające odporność na np. herbicyd glifosatowy.

Zastosowanie tego herbicydu jest jednym z aspektów, które budzą najwięcej kontrowersji wokół produktów transgenicznych. Wskazuje się jednak, że od 1974 roku występuje bezpieczna linia jego stosowania. Ponadto liczne badania zaprzeczają teorii iż glifosat jest czynnikiem rakotwórczym.

W 2012 ponownie przeprowadzono badania nad glifosatem (na szczurach, karmionych zmodyfikowaną kukurydzą): jedne z nich dowiodły, że takie ryzyko istnieje.

Inżynieria genetyczna budzi dziś dużo kontrowersji. Należy jednak pamiętać, że najczęściej strach wokół konsumpcji transgenicznej żywności opiera się na niewiedzy. GMO to organizmy, których genom został zmodyfikowany poprzez usunięcie, bądź dodanie pewnych fragmentów DNA.

Podsumowanie

Oprócz zarzutów w stronę modyfikowanej żywności, należy jednak pamiętać, że ONZ i OECD wskazuje GMO, jako środek w walce z głodem na Świecie. Jak łatwo więc zauważyć istnieje cały szereg za i przeciw. Zawsze warto jednak poddać swoje osądy rzetelnej kontroli.

Wreszcie, żywność GMO ze względu na swój status podlega rygorystycznemu międzynarodowemu procesowi oceny ryzyka i kontroli. Wyniki badań i nadzoru nad żywnością modyfikowaną wykazują, że nie stanowi ona większego od swojego konwencjonalnego odpowiednika, zagrożenia dla ludzkiego zdrowia.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • American Cancer Society. “What Causes Cancer?“. Consultado el 26 de marzo de 2016. Disponible en: http://www.cancer.org/cancer/cancercauses/
  • Mink P.J., Mandel J.S., Lundin J.I. & Sceurman B.K. (2011). Epidemiologic studies of glyphosate and non-cancer health outcomes: a review., Regulatory Toxicology and Pharmacology, 61 (2): 172-184
  • Mink P.J., Mandel J.S., Sceurman B.K. & Lundin J.I. (2012). Epidemiologic studies of glyphosate and cancer: a review., Regulatory Toxicology and Pharmacology, 63 (3): 440-452
  • European Commission, 2010. A decade of EU-funded GMO research (2001 – 2010). Disponible en: http://ec.europa.eu/research/biosociety/pdf/a_decade_of_eu-funded_gmo_research.pdf

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.