Zgryz otwarty - co to jest i jak jest korygowany?
Zgryz otwarty to bardzo częsta wada zgryzu. Oprócz aspektu estetycznego, który go charakteryzuje, może wpływać na stan zdrowia jamy ustnej. Może również obniżać jakość życia osoby, u której występuje.
Jednak zgryz otwarty można łatwo zdiagnozować, dość łatwo też znaleźć rozwiązanie. Tutaj dowiesz się, na czym dokładnie polega ta wada zgryzu i jakie istnieją metody jej korekty.
Co to jest zgryz otwarty?
Zgryz otwarty to rodzaj wady zgryzu, do którego dochodzi, gdy górne elementy zębowe nie stykają się z dolnymi. Ta niezdolność tworzy widoczną przestrzeń między dwoma łukami.
Najczęściej obserwuje się go w przedniej części jamy ustnej, gdy kły i górne siekacze nie stykają się z dolnymi. Ale może wystąpić w każdym sektorze jamy ustnej, nawet przy zębach trzonowych.
Jak już wspomnieliśmy, główny objaw tego stanu to widoczna przestrzeń między zębami górnymi i dolnymi. Powoduje to niekorzystny efekt estetyczny u osoby, zwłaszcza jeśli zgryz otwarty występuje w odcinku przednim. Uśmiech takiej osoby staje się widocznie nieregularny.
Ale poza problemem fizycznym może zgryz otwarty powodować inne niekorzystne konsekwencje dla zdrowiu. Poniżej wymieniamy niektóre z nich:
- Trudności w wymowie: chory z zgryzem otwartym nie może poprawnie wymawiać niektórych fonemów z powodu niemożności prawidłowego ustawienia języka.
- Problemy z żuciem i jedzeniem: ponieważ górne zęby nie mają kontaktu z dolnymi zębami, żucie przebiega w sposób upośledzony.
- Skłonność do oddychania przez usta: ponieważ nie można całkowicie zamknąć ust oraz z powodu niedostatecznego rozwoju szczęk, przez konieczność lub przyzwyczajenie pacjent często oddycha przez usta. To dodatkowo pogarsza stan zgryzu.
- Zmiany w stawie skroniowo-żuchwowym (TMJ): staw, który łączy dolną szczękę z czaszką, również cierpi na skutek wady zgryzu. Przy ruchach szczęki zwykle pojawiają się kliknięcia lub odgłosy. Występuje także ból głowy, szyi i twarzy.
- Powikłania psychologiczne: z powodu wyżej wymienionych problemów i odmiennego uśmiechu osoby ze zgryzem otwartym często mają problemy z samooceną, pogarszające ich jakość ich życia.
Przeczytaj również ten ciekawy artykuł: Zdrowe zęby – 5 nawyków, które pomogą Ci o nie zadbać
Zgryz otwarty i jego rodzaje
Zgryz otwarty można sklasyfikować według jego charakteru, a także ze względu na lokalizację. W zależności od jego charakteru możemy wyróżnić zgryz otwarty szkieletowy i zębowy. Za pierwszy odpowiada problem kości pochodzenia dziedzicznego lub genetycznego, który zwykle dotyczy obu szczęk.
Zgryz otwarty zębowy, jak sama nazwa wskazuje, polega po prostu na niewspółosiowością zębów. Ten rodzaj wady powodują powtarzające się szkodliwe nawyki w dzieciństwie.
W zależności od lokalizacji wady, wyróżniamy następujące rodzaje zgryzu otwartego:
- Przedni: zęby sektora czołowego (siekacze środkowe, siekacze boczne, a czasem także kły) nie stykają się ze sobą podczas zamykania ust. Ta sytuacja występuje najczęściej.
- Tylni: w momencie zamknięcia szczęki, to elementy tylne nie mogą się ze sobą zetknąć. Może się to zdarzyć po jednej lub obu stronach. Występuje rzadko i wiąże się z brakiem zęba trzonowego lub niepełnym jego wydostaniem się na powierzchnię szczęki.
- Boczny: występuje, gdy brak kontaktu między zębami górnymi i dolnymi występuje tylko po jednej stronie łuku. Dlatego może być prawy lub lewy.
- Całkowity: zgryz otwarty przedni i tylny występują razem, tylko ostatnie zęby trzonowe mogą się stykać.
Co powoduje zgryz otwarty?
Obecnie zgryz otwarty uważa się za zaburzenie wieloprzyczynowe, na które wpływają czynniki genetyczne, dziedziczne i funkcjonalne. To właśnie wpływa na zęby i kości oraz decyduje o sposobie gryzienia.
W większości przypadków zgryz otwarty występuje w odcinku przednim i jest konsekwencją powtarzających się nawyków w dzieciństwie. W momencie tworzenia się kości twarzy każda nadmierna i ciągła stymulacja może prowadzić do deformacji i nieprawidłowego ustawienia zębów.
Te powtarzające się zachowania obejmują nadmierne i długotrwałe używanie smoczka, ssanie palca, ssanie lub gryzienie przedmiotów, oddychanie przez usta, nietypowe połykanie, dociskanie języka do zębów podczas mówienia, połykania lub odpoczynku.
Jak już powiedzieliśmy, chociaż występują one rzadziej, istnieją również typy otwartego zgryzu, które mają pochodzenie dziedziczne i genetyczne. Istnieją rodziny o „podłużnych twarzach”, z nadmiernym pionowym rozwinięciem twarzy. Nasz kod genetyczny zawiera informacje potrzebne do tworzenia kości twarzy w przyszłości. Wada na tym poziomie może wpłynąć na kształt tkanki kostnej, której używamy do gryzienia.
W wielu przypadkach zgryz otwarty wynika z połączenia kilku z tych czynników. Często zdarza się, że pacjent ma predyspozycje genetyczne, a sytuację pogarsza obecność nabytych nawyków, które pozwalają na rozwój wady zgryzu.
Leczenie zgryzu otwartego
Istnieją szczególne przypadki zgryzu otwartego, które ustępują samoistnie, gdy wypadają mleczne zęby. Inne natomiast utrzymują się aż do dorosłości. Zwłaszcza, gdy predysponujące nawyki utrzymują się do czasu wyrzynania się ostatnich zębów.
Powinieneś wiedzieć, że istnieją różne alternatywy rozwiązania tej wady, a leczenie można przeprowadzić w każdym wieku. Wczesne rozpoczęcie leczenia poprawia rokowanie i zapobiega przedłużaniu problemu.
Wybór leczenia będzie zależał od złożoności wady zgryzu a także od wieku pacjenta. Wyspecjalizowany dentysta przeprowadzi uzupełniające badania, aby uzyskać prawidłową diagnozę zgryzu otwartego i wybrać najlepszą opcję w każdym konkretnym przypadku.
Jak już wspomnieliśmy, na ten stan zwykle wpływa wiele czynników, które należy wziąć pod uwagę przy rozpoczynaniu terapii. Ignorowanie problemów funkcjonalnych lub przyjętych nawyków i brak ich rozwiązania może prowadzić do porażki leczenia.
Ortodonta prowadzący leczenie musi pracować w sposób interdyscyplinarny w kooperacji z logopedami. Będą oni współpracować przy wykorzenianiu szkodliwych nawyków i poprawią fonację oraz poprawne pozycjonowanie języka w wymowie.
Ortodoncja korygująca zgryz otwarty u dzieci
Jak już wspomnieliśmy, im wcześniej problem zostanie rozwiązany, tym łatwiej go rozwiązać. Za pomocą aparatów ortodontycznych stosowanych w dzieciństwie można sterować prawidłowym rozwojem kości.
Często stosuje się aparaty ruchome lub stałe ekspandery. Prowadząc leczenie na tym etapie, nie należy pomijać pracy z dziećmi, aby porzuciły nawyk powodujący wady zgryzu.
Ortodoncja u młodzieży i dorosłych
W tym wieku kości zakończyły już swój rozwój, więc są mniej podatne na formowanie. Tutaj głównym celem będzie więc zmiana położenia elementów dentystycznych. Dlatego alternatywą dla osób w tym wieku jest aparat dentystyczny typu brackets lub przezroczyste nakładki.
Aparat ortodontyczny to tradycyjna struktura umożliwiająca szybką korektę uzębienia. Pacjent może wybrać je opcję metalową, szafirową lub lingwalną (niewidoczną). Ich największa wadą jest widoczność, która może stanowić problem estetyczny.
Przeźroczyste wkładki to zaprogramowane komputerowo płytki, które zmieni się regularnie. Są bardziej dyskretne z estetycznego punktu widzenia.
W niektórych przypadkach konieczne może być połączenie leczenia ortodontycznego z ekstrakcjami zębów, aby zharmonizować zgryz.
Ortognatyczna operacja chirurgiczna połączona z ortodoncją
W przypadkach dorosłych z ciężkim zgryzem otwartym szkieletowym, może być konieczna operacja szczękowo-twarzowa.Ma na celu usunięcie nadmiaru kości z górnej szczęki lub żuchwy.
Leczenie przed i po zabiegu uzupełniane jest o ortodoncję i trwa zwykle kilka lat. Konsekwencją jest radykalna przemiana twarzy pacjenta. Ten sposób wybiera się tylko w tych przypadkach, gdy ortodoncja nie może osiągnąć wystarczających wyników.
Przeczytaj również ten ciekawy tekst: Zespół napięcia skroniowo-żuchwowego
Jak zapobiegać powstawaniu zgryzu otwartego?
Istnieją przyczyny zgryzu otwartego, z którymi nie będziemy w stanie sobie poradzić, takie jak czynniki dziedziczne i genetyczne czy brak jakiegoś elementu zębowego. Ale coś, co możemy kontrolować, to nawyki nabyte w dzieciństwie. Będziesz musiał się na nich skupić, aby uniknąć tej wady zgryzu.
Rodzice powinni być świadomi tych złych zwyczajów. Jeśli dzieci ssą kciuk, gryzą przedmioty, używają smoczka przez długi czas, oddychają ustami lub naciskają zęby językiem, może pomóc szybka konsultacja z ortodontą.
Wczesne i częste wizyty y dentysty również pomogą zapobiec tej wadzie. Specjalista oceni rozwój i stan zgryzu dziecka. W razie potrzeby wypisze odpowiednie skierowanie do ortodonty. Wczesna diagnoza upraszcza leczenie, które dzięki temu jest przyjemniejsze, szybsze i tańsze.
Zgryz otwarty można leczyć
Teraz wiesz, że zgryz otwarty to dość powszechna wada. Oprócz swojego efektu estetycznego na wiele sposobów może wpływać na jakość życia osób, u których występuje
W zależności od wieku i ciężkości przypadku istnieje kilka alternatywnych metod leczenia. Pamiętaj, że im wcześniej rozpoczniesz leczenie, tym będzie ono łatwiejsze i mniej bolesne. Skonsultuj się z zaufanym stomatologiem, aby zamienić zgryz otwarty na szczęśliwy uśmiech.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- García, César A. “Mordida abierta anterior Revisión de la literatura.” Estomatología 12.2 (2004): 4-20.
- Panchana Rubio, Ana Estefanía. Factores de riesgo de mordida abierta en niños de 8 a 10 años. BS thesis. Universidad de Guayaquil. Facultad Piloto de Odontología, 2019.
- Espinoza Agudo, Helen Elizabeth. Relación entre hábitos deformantes y desarrollo de mordida abierta anterior en pacientes pediátricos. BS thesis. Universidad de Guayaquil. Facultad Piloto de Odontología, 2020.
- Muñoz, I. Chung Leng, et al. “Relación entre la mordida abierta anterior y el habito de succión digital: revisión sistemática.” Odontología pediátrica 26.2 (2018): 144-154.
- Ngan, Peter, and H. W. Fields. “Open bite: a review of etiology and management.” Pediatric dentistry 19.2 (1997): 91.
- Peláez, Alina Noelia, and Silvia Matilde Mazza. “Necesidad de tratamiento ortodóncico según severidad de maloclusión en pacientes adultos.” Odontoestomatología 17.26 (2015): 12-23.
- Pedrazzi, M. E. “Treating the open bite.” Journal of General Orthodontics 8.1 (1997): 5-16.
- Malca Borja, Leslie Natalia. “Características funcionales orofaciales en pacientes jóvenes con mordida abierta interior.”
- Astegiano, Carolina, et al. “Ortopedia funcional: Alternativa de tratamiento para la mordida abierta anterior.” IV Jornadas de Actualización en Prácticas Odontológicas Integradas PPS-SEPOI (La Plata, 7 de julio de 2020). 2020.
