Zespół Tourette'a - leczenie i rozpoznanie

Zespół Tourette'a to zaburzenie związane z wykonywaniem mimowolnych ruchów czy też wypowiadaniem słów i wydawaniem dźwięków przez chorego.
Zespół Tourette'a - leczenie i rozpoznanie

Ostatnia aktualizacja: 16 grudnia, 2020

Zespół Tourette’a to złożona patologia, która powoduje wykonywanie mimowolnych i powtarzających się ruchów lub wydawanie głośnych dźwięków czy gwizdów przez chorego.  Jest to neurologiczne zaburzenie wrodzone, charakteryzujące się przede wszystkim występowaniem licznych tików ruchowych i werbalnych.

Chociaż nie ma na nie lekarstwa skutecznego w stu procentach, w poniższym artykule postaramy opowiedzieć ci trochę o możliwościach terapeutycznych u osób cierpiących na zespół Tourette’a.

Czytaj dalej!

Leczenie zespołu Tourette’a

Występowanie zespołu Tourette’a nie jest częstym problemem, ponieważ to zaburzenie neurologiczne dotyka mniej niż 1 na 10.000 osób. Charakteryzuje się występowaniem tików (kompulsywnych mimowolnych zaburzeń), które ewoluują w powtarzające się ruchy lub niepożądane dźwięki a nawet słowa.

Choroba ta ma ogromny wpływ na życie osób na nią cierpiących, wpływając zarówno na aspekty społeczne, jak i zawodowe. Niestety obecnie nie ma na nią skutecznego, pewnego lekarstwa. Jednak istnieją różne podejścia terapeutyczne, które mogą poprawić sytuację chorego w codziennych sytuacjach. Wyjaśnimy ci je w poniższych akapitach.

Co to jest zespół Tourette’a?

Zespół Tourette’a, jak wcześniej wspomnieliśmy, objawia się mimowolnymi ruchami, gestami lub dźwiękami, których chory nie może kontrolować w żaden sposób. W większości przypadków ta patologia zaczyna się objawiać w dzieciństwie lub w okresie dojrzewania, jeszcze przed 15 rokiem życia.

Bezpośrednia przyczyna tego zaburzenia jest nieznana, jednak eksperci uważają, że rolę odgrywają tu zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe. W rzeczywistości występuje częściej u osób z historią rodzinną tej choroby, ponieważ występuje częściej u mężczyzn niż u kobiet.

Jest zazwyczaj przekazywana przez dziedziczenie typu autosomalnego dominującego z niepełną penetracją genu.

Tiki to ruchy lub nagłe i krótkie dźwięki, które dzielą się na dwie kategorie: proste lub złożone. Pierwsze to te, które obejmują małe grupy mięśni, na przykład mruganie oczami, ruchy ramion i głowy, grymasy, pochrząkiwania, mlaskania. Z drugiej strony, złożone tiki obejmują bardziej umięśnione grupy – potrząsanie rękami czy uderzanie dłońmi, podskakiwanie.

Zespół tourette'a

Tiki wokalne (wypowiadanie słów i wydawanie mimowolnych dźwięków) pojawiają się i zanikają przyjmując różne formy.

Jedną z nich jest koprolalia, czyli niedająca się opanować w żaden sposób potrzeba wypowiadania nieprzyzwoitych słów lub zdań, przekleństw lub obelg kierowanych do obcych ludzi. Często presja społeczna wzmaga ten objaw, poprzez intensyfikację stresu. Jednak objawy mogą się znacznie różnić u każdego pacjenta i niekoniecznie obejmują tak drastyczne tiki.

Mimowolne ruchy i tiki są klasycznym objawem zespołu Tourette’a.

Możliwości terapeutyczne w przypadku zespołu Tourette’a

U wielu osób nie jest wymagane żadne leczenie czy terapia tej patologii. U tych chorych objawy są bardzo łagodne i nie wpływają na codzienne życie.

Niemniej jednak u części chorych objawy mogą utrudniać codzienne funkcjonowanie i ich dlatego istnieją różne formy łagodzenia tików. Jednym z nich są leki – czyli terapia farmakologiczna.

  • Artykuł przeglądowy opublikowany w czasopiśmie National Institute of Neurological Disorders and Stroke stwierdza, że ​​w rozwój tej patologii zaangażowane są pewne neuroprzekaźniki, takie jak na przykład dopamina. Dlatego leczenie zespołu Tourette’a obejmuje leki, które blokują lub zmniejszają poziom dopaminy.
  • Lekarze czasami przepisują leki takie jak haloperidol i risperidon. Z jednej strony te leki wydają się pomagać w zmniejszaniu częstotliwości i siły tików. Jednak niosą ze sobą duże ryzyko skutków ubocznych, takich jak przyrost masy ciała.
  • Inną opcją jest wstrzyknięcie botoksu do grupy mięśni, które najczęściej generują tiki. Obecnie trwają badania nad stosowaniem w tym przypadku nowych leków przeciwdrgawkowych, takich jak topiramat.

Jednocześnie ważne jest, aby podkreślić, że zespół Tourette’a zwykle występuje wraz z innymi patologiami. Niektóre z nich obejmują lęki, depresję i zaburzenia obsesyjno-kompulsywne. Dlatego lekarze często przepisują leki przeciwdepresyjne i przeciwlękowe, aby złagodzić te objawy i zminimalizować stres nasilający tiki.

 

Zespół Tourette’a – terapia behawioralna jako metoda leczenia

Terapia behawioralna to rodzaj terapii psychologicznej, która ma na celu reedukację pacjentów, aby nauczyli się w pewien sposób kontrolować swoje tiki. Chodzi o to, że kiedy pacjenci rozpoznają objawy, które pojawiają się przed mimowolnymi gestami, mogą wywołać inną reakcję, która im przeciwdziała.

Ten rodzaj terapii składa się z różnych strategii. Chociaż jest pewne, że pomaga zmniejszyć liczbę i nasilenie tików, nie jest ostatecznym lekarstwem na Tourette’a. Ponadto nie jest to skuteczne dla wszystkich ludzi.

Terapia odwrócenia nawyków

Jedną z technik terapii behawioralnej jest odwrócenie nawyków i wzorców ruchowych. Według badań opublikowanych przez University of Miguel Hernández, istnieje możliwość skutecznego zmniejszenia objawów zespołu Tourette’a, bez konieczności stosowania silnych leków.

Ta metoda składa się z różnych etapów. Obejmują one zwiększenie świadomości istnienia tików i naukę ich identyfikacji.  Chorzy uczą się wytwarzać inną odpowiedź ruchową, niż ta, która wynika z tiku.

Załóżmy na przykład, że tik polega na uderzaniu głowy rękami. Tak więc pierwszym krokiem byłoby uświadomienie sobie tego ruchu i kiedy staje się on wyjątkowo silny. Wprowadzenie nowego wzorca może polegać na zaciskaniu pięści lub ściskaniu ud. Pomoże to uniknąć wielokrotnych uderzeń w głowę i urazów.

Terapia poznawczo-behawioralna a zespół Tourette’a.

Wsparcie psychologiczne jest bardzo istotną formą leczenia. Pomaga minimalizować stres, niepokój, napięcie i zmniejszyć dawki stosowanych leków.

Terapia u psychologa


Holistyczne interwencje w przypadku tików (CBIT)

Innym rodzajem terapii behawioralnej w leczeniu zespołu Tourette’a jest CBIT. W tym przypadku, obejmuje próbę odejścia od nawyków ruchowych, relaksację i edukację dotyczącą własnych tików w celu zmniejszenia i kontroli objawów zaburzenia.

Ten rodzaj strategii nie tylko jest skierowany do pacjentów, ale także angażuje innych ludzi (rodzinę i znajomych) w ich środowisku. Na przykład w przypadku dzieci szkolnych, zajęcia mogą objąć kolegów z klasy i nauczycieli.

O czym należy pamiętać podczas leczenia zespołu Tourette’a

Leczenie zespołu Tourette’a jest bardzo złożone. Niestety,  choroba ta ma duży wpływ na tych, którzy na nią cierpią. Chociaż nie ma lekarstwa na tę patologię, istnieje kilka strategii, mających na celu złagodzenie objawów i silnych tików.

Terapia behawioralna jest obiecującym frontem poprawy jakości życia chorych, bez konieczności stosowania silnych leków. Bardzo ważne jest, aby podkreślić, że wsparcie psychologiczne jest niezbędne, aby wspomóc radzenie sobie z zespołem na co dzień.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • ¿Qué es el síndrome de Tourette? – Tourette Association of America. (n.d.). Retrieved August 29, 2020, from https://tourette.org/about-tourette/overview/espanol/medicos/que-es-el-sindrome-de-tourette/
  • Tratamientos | Síndrome de Tourette (ST) | NCBDDD | CDC. (n.d.). Retrieved August 29, 2020, from https://www.cdc.gov/ncbddd/spanish/tourette/treatments.html
  • Síndrome de Tourette : National Institute of Neurological Disorders and Stroke (NINDS). (n.d.). Retrieved August 29, 2020, from https://espanol.ninds.nih.gov/trastornos/sindrome_de_tourette.htm
  • Síndrome de Gilles de la Tourette: espectro clínico y tratamiento – Dialnet. (n.d.). Retrieved August 29, 2020, from https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=326433
  • Gonzálvez, M. T. (2016). Tratamiento cognitivo-conductual de un niño con Síndrome de Tourette. Revista de Psicología Clínica con Niños y Adolescentes (Vol. 3). Retrieved from www.revistapcna.com
  • Yang, C. S., Zhang, L. L., Zeng, L. N., Huang, L., & Liu, Y. T. (2013). Topiramate for Tourette’s syndrome in children: A meta-analysis. Pediatric Neurology, 49(5), 344–350. https://doi.org/10.1016/j.pediatrneurol.2013.05.002
  • Valdés King, Mónica, and Omoruyi Ayodeji Uwagboe. “Síndrome de Gilles de la Tourette.” Revista Cubana de Medicina General Integral 34.1 (2018): 63-70.
  • Ríos-Flórez, Jorge Alexander, and Claudia Rocío López-Gutiérrez. “Enfoque clínico y neurofuncional del Síndrome Gilles de la Tourette.” Psicoespacios 10.17 (2016): 155-167.
  • García-Acero, Mary, and Eugenia Espinosa. “Síndrome De Tourette Familiar: Reporte De Caso Y Revisión De La Literatura.” Revista Ecuatoriana de Neurología 27.2 (2018): 87-91.
  • García, D. Macías. “Otros trastornos del movimiento: tics y síndrome de Tourette, temblor, mioclonías y síndrome de piernas inquietas.” Medicine-Programa de Formación Médica Continuada Acreditado 12.73 (2019): 4285-4299.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.