Zespół jelita drażliwego (IBS) i jego wpływ na dietę

Zespół jelita drażliwego jest obecnie jednym z najczęstszych zaburzeń żołądkowo-jelitowych. Ważne jest, aby osoba chora kontrolowała swoją dietę, aby być w stanie panować nad tym schorzeniem.
Zespół jelita drażliwego (IBS) i jego wpływ na dietę
Eliana Delgado Villanueva

Napisane i zweryfikowane przez dietetyk Eliana Delgado Villanueva.

Ostatnia aktualizacja: 24 sierpnia, 2022

Jeśli cierpisz na zespół jelita drażliwego, możesz czuć się niepewnie podczas standardowych, codziennych czynności. Kontrolowanie diety to świetny sposób na zapobieganie atakom, dyskomfortowi i bólowi.

Dlatego też chcielibyśmy przekazać Ci kilka wskazówek, jak poprawić swoją dietę, jeśli chorujesz na zespół jelita drażliwego.

Co to jest zespół jelita drażliwego (IBS)?

Zespół jelita drażliwego (IBS) jest przewlekłym zaburzeniem czynnościowym przewodu pokarmowego. Jego głównymi objawami są ból brzucha lub dyskomfort, obrzęk brzucha i zmiana ruchów jelit (zaparcia lub biegunka).

Zespół ten jest najczęściej diagnozowanym zaburzeniem żołądkowo-jelitowym i drugą najczęstszą przyczyną nieobecności w pracy. Statystyki mówią, że znajduje się tuż za zwykłym przeziębieniem. Między 10-20% populacji doświadcza objawów zespołu jelita drażliwego w pewnym momencie swojego życia. Jednak tylko 15% osób chorych konsultuje się z lekarzem w tej sprawie.

Zespół jelita drażliwego – dieta wspomagająca

Możesz skutecznie kontrolować problem zespołu jelita drażliwego, zmieniając swoją dietę i nawyki żywieniowe.

Kobieta cierpiąca na zespół jelita drażliwego (IBS)

Dieta dla osób z zespołem jelita drażliwego powinna być opracowywana indywidualnie dla każdego przypadku. Oto kilka ogólnych wskazówek:

  • Zmniejsz spożycie nierozpuszczalnego błonnika, aby nie przyczynić się do nierównowagi w transporcie jelitowym. Główne źródła nierozpuszczalnego błonnika to fasola, produkty pełnoziarniste i otręby, fasolka szparagowa, ziemniaki, kalafior i orzechy.
  • Zwiększ spożycie rozpuszczalnego błonnika w swojej diecie. Spożywaj dużo warzyw, które wpływają na zdrowie układu trawiennego. Włącz do diety owies i płatki owsiane, rośliny strączkowe, takie jak groszek, fasola, soczewica i jęczmień oraz owoce i warzywa, takie jak pomarańcze, jabłka i marchewki. Są one świetnymi źródłami błonnika rozpuszczalnego.
  • Zmniejsz spożycie tłustych potraw.
  • Zmniejsz spożycie fruktozy i wybieraj owoce o mniejszej zawartości cukru i większej ilości pektyny, takie jak jabłka. Spożywaj także mniej soków owocowych.
  • Wyeliminuj z diety sztuczne słodziki, pikantne potrawy, napoje gazowane i herbaty.
  • Staraj się pić około 2 litrów (8 szklanek) wody dziennie. Odpowiednie nawodnienie jest bardzo ważne podczas napadów biegunki. Pij również herbatę lipową, znaną również jako herbata z kwiatów lipy i napary z werbeny (verbena bonariensis). Nie mają one działania przeczyszczającego. Co więcej, przyjmowanie wystarczającej ilości płynów może pomóc przy zaparciach.

Zespół jelita drażliwego i dieta FODMAP

Dieta FODMAP została opracowana przez naukowców z Monash University w Australii. FODMAP jest akronimem pochodzącym od słów „fermentowalne oligonukleotydy, di-, monosacharydy i poliole”. Są to węglowodany o krótkim łańcuchu.

Dieta FODMAP zawiera niewiele lub w ogóle fruktozy, laktozy, fruktanów, galaktanów i polioli, które zwykle występują w poniższych produktach:

  • Owoce, takie jak jabłka i gruszki,
  • Warzywa, takie jak cebula, szparagi i czosnek,
  • Rośliny strączkowe, takie jak groszek, soja i soczewica,
  • Zboża, takie jak pszenica i jej pochodne, a także żyto i jęczmień,
  • Orzechy,
  • Produkty mleczne, w tym mleko, ser, lody i jogurt (możesz ocenić swoją tolerancję na laktozę),
  • Sztuczne słodziki, produkty przetworzone zawierające sorbitol (E420), mannitol (E421), izomalt (E953), maltitol (E965) i ksylitol (E967) i tym podobne.

Związek między IBS a dietą FODMAP

Skrót FODMAP odnosi się do pokarmów, których należy unikać lub zmniejszyć spożycie w swojej diecie, jeśli cierpisz na zespół jelita drażliwego.

Dieta FODMAP

Oligosacharydy, disacharydy, fermentowalne monosacharydy i poliole nie mogą być całkowicie wchłaniane przez jelita cienkie u niektórych osób. Dlatego te niezaabsorbowane cząsteczki dostają się do jelita grubego, gdzie zasilają kolonie bakterii, które regularnie się tam pojawiają.

Następnie bakterie powodują fermentację produktów niewskazanych przez FODMAP, co może prowadzić do objawów takich jak ból lub skurcze, zaparcia, biegunka, naprzemienne zaparcia z biegunką, zmiany w wypróżnianiu, gazy i wzdęcia, nietolerancja pokarmowa, zmęczenie i trudności ze snem, lęk i depresja.

Dlatego dieta uboga w produkty FODMAP może pomóc zmniejszyć objawy zespołu jelita drażliwego, a także innych chorób zapalnych jelit, takich jak wrzodziejące zapalenie jelita grubego, a nawet choroba Crohna.

A co mówią badania?

Po pierwszych testach w 2005 roku przeprowadzono kilka badań w celu oceny możliwego wpływu diety FODMAP na zespół jelita drażliwego.

Jak zwykle, niektóre badania potwierdzają pozytywne skutki tej diety dla osób z IBS i dostarczają dowodów na stosowanie diety FODMAP w leczeniu. Istnieją jednak inne testy i pracownicy służby zdrowia, którzy nie zgadzają się, że FODMAP jest przydatna.

Sceptycyzm związany z tą dietą wynika z faktu, że niewiele jest dowodów na jej poparcie. Co więcej, dostępność badań przeprowadzonych do tej pory jest ograniczona. Mimo to możesz porozmawiać ze swoim lekarzem lub dietetykiem na temat ułożenia i monitorowania diety, która może odpowiadać Twoim potrzebom.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • El-Salhy M., Ystad SO., Mazzawi T., Gundersen D., Dietary fiber in irritable bowel syndrome. Int J Mol Med, 2017. 40 (3): 607-613.
  • Altobelli E., Del Negro V., Angeletti PM., Latella G., Low FODMAP diet improves irritable bowel syndrome symptoms: a meta analysis. Nutrients, 2017.
  • Hill P., Muir JG., Gibson PR., Controversies and recent developments of the low FODMAP diet. Gastroenterol Hepatol, 2017.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.