Urazy skalpacyjne: czym są i jak je klasyfikujemy?

Urazy skalpacyjne to wszelkiego rodzaju kontuzje i obrażenia, w efekcie których miękkie części tkanek zostają poważnie uszkodzone i odsłaniają część kostną. Poświęć chwilę na przeczytanie naszego dzisiejszego artykułu, aby dowiedzieć się czegoś więcej na ten temat!

Przejrzane i zatwierdzone przez: biotechnolog Alejandro Duarte.

Napisany przez Equipo Editorial

Ostatnia aktualizacja: 16 czerwca, 2023

W medycynie urazy skalpacyjne to wszystkie te kontuzje i obrażenia, które powodują rozerwanie miękkich tkanek skóry na dużych obszarach i odsłonięcie kości. Problem ten dotyczy głównie kończyn.

Konsekwencje, jakie powodują urazy skalpacyjne, w większości przypadków nie mają prostego rozwiązania. Kiedy tego typu sytuacje występują na głowie lub tułowiu, zwykle kończą się po prostu śmiercią.

Urazy skalpacyjne – standardowa ich klasyfikacja

W zależności od stopnia uszkodzeń tkanek i ich rozległości istnieją różne rodzaje kategorii obejmujących urazy skalpacyjne. Klasyfikacja urazów tkanek miękkich może pomóc nam zrozumieć ich prawdziwy zasięg i konsekwencje.

Lekarze stosują między innymi klasyfikację Tschernego urazów tkanek miękkich (oryg. Tscherne Classification of Soft Tissue Injury), opisaną w badaniu opublikowanym w czasopiśmie Colombia Médica w 2014 roku. Jako przykład biorą również złamania kości piszczelowej i urazy związane z tkanką miękką.

Zgodnie z klasyfikacją Tschernego urazy tkanek miękkich są pogrupowane w zależności od następujących stopni:

Stopień 0

Urazy skalpacyjne stopnia 0 mają miejsce wtedy, gdy dochodzi do złamań niskoenergetycznych, takich jak kontuzje kręgosłupa lub piszczeli u narciarzy. Nie ma w takim przypadku wyraźnych klinicznych objawów urazu.

Stopień I

Z urazami tej grupy mamy do czynienia wtedy, gdy złamania występują z umiarkowaną energią. Przykładem urazu skalpacyjnego I stopnia jest złamanie lub zwichnięcie stawu skokowego. Uwolniona energia powoduje łagodne do umiarkowanego stłuczenie lub naddarcie tkanki miękkiej.

Urazy skalpacyjne tkanek miękkich mogą również wystąpić w wyniku nacisku, jaki wywiera na nie fragment złamanej kości.

Stopień II

Urazy stopnia II wywodzą się z kontuzji o wysokiej energii. Przykładem tego typu urazów tkanek miękkich są segmentowe zamknięte złamania kości piszczelowej będące następstwem wypadków drogowych i komunikacyjnych.

W takich przypadkach miękkie części ciała podczas uderzenia pochłaniają dużo energii, w wyniku czego dochodzi do głębokiej kontuzji. Ta kategoria obejmuje również rozległe uszkodzenia powierzchniowe.

Stopień III

Ostatnią kategorią są urazy skalpacyjne stopnia III. Obrażenia te są związane z poważnymi uszkodzeniami skóry i mięśni, takimi jak na przykład:

• Ciężkie urazy naczyniowe.
• Ostre zespoły ciasnoty przedziałów powięziowych. Jest to poważny stan, który wiąże się ze zwiększonym ciśnieniem w przedziale mięśniowym. Może prowadzić do uszkodzenia nerwów i mięśni, a także problemów z przepływem krwi.
• Urazy zmiażdżeniowe.
• Urazy goleniowe.

Jak widać, urazy skalpacyjne należą do najpoważniejszej grupy urazów tkanek miękkich.

Rozwój klasyfikacji Tschernego urazów tkanek miękkich

System klasyfikacji Tschernego ulega nieustannym zmianom. Wszystko z uwagi na konieczność uwzględniania większej liczby czynników i aspektów, które lekarze muszą ocenić.

Klasyfikacja Tschernego została niedawno ponownie rozbudowana. W tej rozszerzonej wersji zastosowano pięciostopniową skalę, która niezależnie określa ilościowo nasilenie urazów skóry, ścięgien, mięśni, naczyń krwionośnych i połączeń nerwowych.

Ta nowa klasyfikacja jest dokładniejsza niż poprzednia, opisuje bowiem urazy skalpacyjne w nieco bardziej szczegółowy sposób. Jednak większość autorów nadal używa pierwotnej wersji kategoryzacji Tschernego.

Chociaż klasyfikacja urazów tkanek miękkich może w rzeczywistości być pomocna, ich nasilenie wzrasta w skali ciągłej. Dlatego często trudno jest wiarygodnie sklasyfikować konkretną kontuzję.

Jak leczyć urazy skalpacyjne?

Rozpoznawanie tkanek miękkich i odpowiednie zajęcie się nimi to dwa najważniejsze aspekty leczenia. Oczywiście w takich przypadkach pomoc lekarza jest niezbędna, a nawet wręcz pilna.

Urazy stopnia II i III, zgodnie z klasyfikacją wyjaśnioną w poprzednim rozdziale, na ogół lepiej goją się przy użyciu tymczasowego stabilizatora zewnętrznego i operacji opóźniającej.

Pod tym względem urazy skalpacyjne prawie zawsze wymagają poważnych interwencji chirurgicznych. Ponadto badanie opublikowane w Journal of Emergencies, Trauma, and Shock podkreśla znaczenie podejścia multidyscyplinarnego. Niektóre opcje leczenia obejmują między innymi:

• Reimplantacja. Polega na złożeniu amputowanych części ciała. Na przykład palców dłoni.
• Rewaskularyzacja. Jest to przywrócenie dopływu krwi do obszarów cierpiących z powodu dużego braku ukrwienia.

Kiedy nie jest to możliwe, lekarz wykonuje przeszczepy fragmentów skóry lub całych tkanek. Jednak czasami ochrona kończyn nie jest możliwa. Dlatego w takim wypadku lekarz musi wykonać amputację.

Urazy skalpacyjne: ostateczny powrót do zdrowia

Ostatecznie wybrana przez lekarza procedura będzie zależeć od okoliczności każdego przypadku i oceny zespołu medycznego.

Ostatnim krokiem po zabiegu jest skorzystanie z fizjoterapii pooperacyjnej. Jak podają cytowane źródła, możliwe konsekwencje będą zależeć od stopnia zaawansowania urazu, a także od zastosowanego sposobu leczenia.