Terapia rodzinna - kiedy staje się konieczna?

Czy czujesz, że w Twojej rodzinie rodzinie zbyt często dochodzi do konfliktów? W tym artykule wyjaśnimy, czym jest terapia rodzinna i kiedy należy do niej przystąpić.

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Andrés Carrillo.

Ostatnia aktualizacja: 11 sierpnia, 2022

Ludzkie relacje społeczne są złożone, nawet między członkami własnej rodziny. Terapia rodzinna to metoda podejścia psychoterapeutycznego, która ma na celu poprawę niedociągnięć w tym systemie więzi.

W tym artykule zadamy sobie pytanie, kiedy terapia rodzinna staje się polecanym rozwiązaniem. Ponadto omówimy niektóre z jej najbardziej elementarnych zasad oraz to, w jakich przypadkach może się okazać skuteczna.

Co to jest terapia rodzinna?

Celem terapii rodzin jest wykrycie głównych problemów systemu, który tworzą członkowie rodziny. Jest to zatem proces towarzyszenia terapeutycznego, mający na celu poprawę współżycia w rodzinie.

Często podczas terapii rodzinnej poruszane są takie aspekty, jak asertywna komunikacja, tolerancja frustracji, rozpoznawanie emocji własnych i innych. Wszystko po to, aby poprawić zdolności adaptacyjne osób tworzących układ rodzinny.

Ten rodzaj terapii jest wykonywany przez licencjonowanych psychologów, terapeutów, a w niektórych przypadkach przez klinicznego pracownika socjalnego. Ogólnie rzecz biorąc, wsparcie psychologa jest krótkotrwałe, ponieważ głównym celem jest rozwiązanie określonych problemów.

Jakie korzyści daje terapia rodzinna?

Zobaczmy listę głównych zalet płynących z uczęszczania do terapeuty rodzinnego. Oprócz usprawnienia procesu asertywnej komunikacji istnieją inne ważne korzyści.

1. Nie wymaga udziału całej rodziny

Chociaż terapia koncentruje się na poprawie systemu rodzinnego, nie wymaga obecności wszystkich członków. Mogą na nią chodzić tylko ci członkowie rodziny, którzy czują taką potrzebę.

Terapeuta będzie w stanie zapewnić niezbędne środki tym, którzy uczestniczą w terapii, aby mogli inicjować zmiany w swoim układzie rodzinnym.

2. Terapia rodzinna poprawia proces komunikacji

Procesy komunikacyjne są niezbędne dla dobrego stanu więzi rodzinnych. W wielu przypadkach zdarza się, że brak ekspresji generuje intensywne konflikty w rodzinie. Ale gdy poprawi się komunikacja, problemy zmierzają do rozwiązania.

Podczas pierwszych sesji terapeuta powinien pełnić rolę tłumacza, aby komunikacja między uczestnikami konsultacji była efektywna. Chodzi o zrozumienie, jakie prawdziwe znaczenie kryje się za zachowaniem lub wypowiedzianym zdaniem i zapewnienie narzędzi do jego wyrażenia.

3. Wzmacnia zaufanie w rodzinie

Innym aspektem, który generuje konflikty na łonie rodziny, jest nieufność. Kiedy dochodzi do wydarzeń, które niszczą więź zaufania, relacje gwałtownie się pogarszają.

Aby wzmocnić poczucie bezpieczeństwa, konieczne jest zrozumienie, że pewnych rzeczy nie można zmienić i trzeba je zaakceptować, gdy już się wydarzyły. Kiedy pojawia się akceptacja, bliskie sobie osoby odczuwają ulgę.

Z czasem w końcu będą mogli z powrotem zaufać innym członkom rodziny. Oczywiście nie we wszystkich przypadkach ten proces przebiega w ten sam sposób. W niektórych rodzinach restrukturyzacja relacji może zająć więcej czasu.

4. Zapobiega przyszłym konfliktom

W psychologii istnieją rzeczywiste i pozorne pobudki. Często zdarza się, że kiedy osoba lub rodzina bierze udział w konsultacji, istnieje pozorny powód.

Następnie, w miarę postępu procesu, terapeuta będzie mógł znaleźć prawdziwe przyczyny konfliktów i zapobiec ich eskalacji lub powodowaniu nowych problemów.

5. Terapia rodzinna zmniejsza poziom agresywności

Agresja jest naturalna u wszystkich ludzi. Chodzi w niej o wysoki poziom intensywności, który koncentruje się na radzeniu sobie z sytuacją. Kiedy mówimy, że ktoś jest agresywny, mamy na myśli to, że jest zdeterminowany. To nie to samo, co używanie przemocy.

W konfliktach rodzinnych często zdarza się jednak, że źle ukierunkowana agresywność staje się aktem przemocy domowej. Dlatego jednym z głównych celów terapeuty rodzinnego powinno być zmniejszenie agresywności i ukierunkowanie na bardziej adaptacyjne formy rozwiązywania konfliktów.

Kiedy powinieneś iść na terapię rodzinną?

W przypadkach, gdy rodzina nieustannie jest pogrążona w sytuacjach, które zakłócają na jej naturalny rozwój, konieczna będzie wizyta u specjalisty. Często zdarza się, że poszczególne osoby najpierw próbują szukać indywidualnej pomocy; w takim przypadku terapeuta powinien zasugerować terapię rodzinną.

Jak wspomnieliśmy, nie wszyscy członkowie mogą zawsze się włączyć w ten proces. Idealnie byłoby, gdyby uczestnicy zrobili to dobrowolnie, z silnym przekonaniem i postanowieniem wprowadzania zasobów terapeutycznych do swojego codziennego życia.

Żadna rodzina nie jest w stanie uciec przed problemami, ale gdy konflikty stają się nawracające i intensywne, funkcjonowanie układu zaczyna zawodzić. W takich sytuacjach, gdy dyskomfort stanie się długotrwały i intensywny, możemy ustalić, że należy skonsultować się z terapeutą rodzinnym.

Cechy zdrowej rodziny

Zdrowa rodzina, jeśli można użyć tego wyrażenia, to taka, która radzi sobie ze swoimi konfliktami w funkcjonalny sposób, nie pozwalając, aby więzi zostały trwale naruszone. W związku z tym istnieje szereg cech typowych dla zdrowych rodzin:

• Szacunek dla indywidualnych różnic każdego z członków.
• Opieka realizowana w należyty sposób, bez popadania w nadopiekuńczość lub zaniedbanie.
• Wspólne dochodzenie do porozumień co do zasad współżycia.
• Zasady, które nie są sztywne i można je złagodzić w razie potrzeby.
• Naturalna komunikacja bez strachu przed wyrażaniem siebie.

Co zrobić, jeśli moja rodzina nie chce uczestniczyć w terapii?

W przypadku ogólnej odmowy udziału w terapii rodzinnej można skorzystać z pomocy indywidualnej w celu pozyskania niezbędnych środków komunikacji. Następnie zostanie podjęta próba dobrowolnego włączenia pozostałych członków do procesu terapeutycznego.

W niektórych przypadkach to terapeuta może skontaktować się z członkami rodziny, aby zaprosić ich na sesje. Nie ma znaczenia, czy decydujesz się skorzystać z pomocy indywidualnie!  Zrobienie pierwszego kroku to zawsze początek poprawy relacji.