Retoryka - przykłady tego, na czym polega i do czego służy

Retoryka odnosi się do sztuki tworzenia przemówień estetycznych i perswazyjnych. Zobaczmy, z czego składa się ta dyscyplina i jakie zastosowania.
Retoryka - przykłady tego, na czym polega i do czego służy

Ostatnia aktualizacja: 21 maja, 2022

Retoryka to dyscyplina, która tworzy skuteczne przemówienia, które zachwycają, przekonują lub poruszają słuchaczy przy użyciu różnych technik językowych. Innymi słowy, bada i systematyzuje zestaw procedur językowych w celu upiększenia przemówień (w mowie lub piśmie) i przekonywania za ich pośrednictwem.

Retoryka zwykle służy do wygrania debaty, sprzedaży określonego produktu lub przekazania wiedzy. Dlatego jest obecny w wielu różnych dziedzinach wiedzy, takich jak literatura, polityka, reklama, dziennikarstwo, prawo, muzyka itp.

Retoryka – pochodzenie

Retoryka pojawiła się w starożytnej Grecji i była rozumiana jako technika adekwatnego wyrażania siebie w celu przekonywania rozmówców.

W tym przypadku sofiści byli jego największymi przedstawicielami, ponieważ byli odpowiedzialni za nauczanie sztuki mowy obywateli, aby mogli interweniować i uczestniczyć w sprawach publicznych miasta. Początkowo retoryka zajmowała się dyskursem mówionym, ale jej wiedza wykraczała poza słowo pisane i wpłynęła na rozwój literatury.

Zajmował również ważne miejsce w starożytnym i średniowiecznym systemie edukacyjnym. Aż do romantyzmu jego znaczenie było kluczowe w dyscyplinach humanistycznych.

Dziś widzimy, jak retoryka przeszła na wiele dziedzin, które starają się komunikować i przekonywać. Na przykład możemy zobaczyć, jak jej techniki są wykorzystywane w reklamie, środowisku akademickim, polityce, a także w obronie różnych punktów widzenia podczas procesów cywilnych.

Tak naprawdę dzięki nowym technologiom możemy mówić także o retoryce wizerunkowej. Reprezentacja audiowizualna jest przeładowana figurami retorycznymi i ma na celu przekonanie odbiorców.

Retoryka jest ważna w komunikacji. Mężczyzna wysyła emaila.
Obrazy mogą również wykorzystywać retorykę, zwłaszcza w dobie wiadomości wirusowych i sieci społecznościowych.

Fazy dyskursu

Retoryka rozważa różne fazy w tworzeniu dyskursu estetycznego i perswazyjnego:

  1. Inventio: odnosi się do tego, co powiedzieć i obejmuje poszukiwanie pomysłów, które będą stanowić podstawę wypowiedzi.
  2. Dispositio: Po zidentyfikowaniu pomysłów są one uporządkowane i zorganizowane w taki sposób, aby mowa była wystarczająco silna, aby osiągnąć swój cel.
  3. Elocutio: Następnym krokiem jest określenie, w jaki sposób idee zostaną wyrażone, aby przekonać i uwieść odbiorcę. Może to na przykład obejmować tony głosu i gesty.
  4. Pamięć: Z jednej strony odnosi się to do zdolności zachowania tego, co zostanie powiedziane i jak zostanie powiedziane. Z drugiej strony odnosi się do umiejętności improwizacji.
  5. Akcja: Retoryka polega na wypowiadaniu mowy i prawidłowym wykorzystaniu poprzednich faz.

Zastosowania retoryki

Retoryka była bardzo ważną dyscypliną w historii, do tego stopnia, że wykładano ją w akademiach średniowiecza. Dziś nadal jest bardzo przydatnym narzędziem i można go zastosować w różnych dziedzinach wiedzy.

Figury retoryczne

Nazywane również postaciami literackimi, są to zasoby językowe, które podkreślają piękno mowy i mają na celu podkreślenie idei, przekonanie, zachwyt lub wzbudzenie emocji w odbiorcach.

Są szeroko używane w języku literackim, więc obfitują w poezję i dramat. Jednak możliwe jest również wykorzystanie ich w codziennej mowie, aby nadać naszej komunikacji nieco stylu i oryginalności.

Istnieje wiele rodzajów figur retorycznych:

  • Metafora: Jest to jedna z najczęściej używanych i polega na wyrażaniu koncepcji za pomocą innej, która jest podobna. Na przykład: „Twoje spojrzenie jest tak głębokie jak ocean” lub „Czas jest złoty”.
  • Hiperbola: Polega na wyolbrzymianiu ilości, cech i cech. Jej najczęstszym celem jest wywołanie silnych uczuć i wrażeń. Oprócz pola literackiego jest to zwykle powszechne w języku potocznym, reklamie, propagandzie politycznej i przemówieniach humorystycznych. Oto kilka przykładów: „Mówiłem ci milion razy”, „Umieram z miłości do ciebie” lub „uśmiech od ucha do ucha”.
  • Ironia: Celem ironii jest przekazanie przeciwieństwa tego, co naprawdę ktoś chce przekazać. Na przykład mówiąc „dziękuję Bogu, że posłuchałem twojej rady!” po żałowaniu tego. Lub powiedzenie czegoś w stylu „zobacz, jak drżę ze strachu”, aby odrzucić groźbę.
  • Pytania retoryczne: Jest to wyrażenie pytania bez oczekiwania na odpowiedź w zamian, ponieważ intencją jest wzmocnienie lub potwierdzenie własnego punktu widzenia. Na przykład: „Ile razy mam ci mówić, że to nie zadziała?” lub „Gdzie kiedykolwiek widziałeś coś takiego?”

Retoryka obrazu

Retoryka obrazów jest jednym z najbardziej nowatorskich obszarów retoryki jako dyscypliny. Polega na badaniu i zastosowaniu procedur i technik przekazu wizualnego przekazu w skuteczny, estetyczny i przekonujący sposób, który przekonuje i porusza określoną publiczność.

Dlatego jest to dyscyplina szeroko wykorzystywana w obszarze komunikacji audiowizualnej, głównie na polu reklamy i propagandy.

Mężczyzna zestresowany przemówieniem.
Nauka retoryki może poprawić publiczne prezentacje tych, którzy boją się przemawiać przed innymi.

Negatywna konotacja retoryki

Retoryka była bardzo krytykowana przez Platona i Sokratesa. Argumentowali, że istotą filozofii jest dialektyka, metoda, w której rozum i dyskusja prowadzą stopniowo do odkrywania ważnych prawd.

W tym sensie Platon krytykował sofistów i oskarżał ich, że nie szukali prawdy w swoich naukach, ale nauczali sposobu przekonywania innych, niezależnie od prawdziwości lub fałszu tego, co było przekazywane.

Ta platońska krytyka jest nadal aktualna, zwłaszcza gdy zwracamy uwagę na niewłaściwe lub nieodpowiednie wykorzystywanie sztuki retoryki do celów nieetycznych, jak na przykład puste przemówienia niektórych polityków, których celem jest jedynie przekonanie obywateli.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.



Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.