Rak trzustki i jego pierwsze objawy hormonalne

Do głównych objawów raka trzustki należą między innymi ciągłe zmęczenie, nagła i niewyjaśniona utrata masy ciała, żółtaczka, ból w okolicy trzustki.

Napisane i zweryfikowane przez lekarz Nelton Abdon Ramos Rojas.

Ostatnia aktualizacja: 01 stycznia, 2023

Rak trzustki to choroba, która dotyka zarówno mężczyzn, jak i kobiety w każdym wieku. Jednak zwykle częściej dotyka starszych mężczyzn.

Naukowcy nie ustalili jeszcze przyczyny. Jednak zidentyfikowali kilka czynników ryzyka, w tym między innymi wiek, palenie tytoniu, otyłość, cukrzycę i zapalenie trzustki.

Krótki opis trzustki

Trzustka jest wydłużonym narządem, który znajduje się za żołądkiem i pełni wiele ważnych funkcji organizmu. W rzeczywistości trzustka składa się z dwóch rodzajów komórek:

• Komórki wydzielania wewnętrznego: zwykle znajdują się w wyspach trzustkowych. Zasadniczo wytwarzają hormony, które bezpośrednio uwalniają do krwioobiegu. Zwykle produkują insulinę i glukagon oraz są w stanie regulować ilość glukozy we krwi.
• Komórki zewnątrzwydzielnicze: syntetyzują enzymy, które przemieszczają się do dwunastnicy przez maleńkie przewody trzustkowe. Te następnie przyczepiają się do przewodu żółciowego (który pochodzi z wątroby) w kierunku jelita cienkiego. Enzymy, które wytwarzają, pomagają w trawieniu niektórych składników odżywczych, takich jak lipidy lub tłuszcze.

Rodzaje raka trzustki

Istnieją dwa rodzaje raka trzustki, w zależności od rodzaju komórek, na które wpływa. Mając to na uwadze, wyróżniamy:

• Zewnątrzwydzielniczy rak trzustki: jest to najczęstszy rodzaj tej choroby. W większości przypadków rozwija się w komórkach wytwarzających enzymy trawienne.
• Guzy neuroendokrynne trzustki (złośliwe lub nowotworowe): wpływają na komórki wysp trzustkowych, które wytwarzają hormony, a następnie uwalniają je bezpośrednio do krwioobiegu. Możemy rozróżnić różne podtypy w zależności od rodzaju komórki, na którą wpływa nowotwór (zobacz najczęstsze objawy).

Jakie są najczęstsze objawy raka trzustki?

Należy wyjaśnić, że objawy mogą się różnić w zależności od rodzaju nowotworu trzustki występującego u pacjenta.

Zewnątrzwydzielniczy rak trzustki

• Nudności i wymioty.
• Zmęczenie i ciągłe wyczerpanie.
• Utrata apetytu – często prowadzi do niepożądanej utraty wagi.
• Zwiększenie rozmiaru pęcherzyka żółciowego i (lub) wątroby.
• Dyskomfort w jamie brzusznej, który może następnie rozprzestrzenić się na pobliskie obszary (na przykłąd plecy).
• Żółtaczka lub zażółcenie skóry. Dochodzi do niej, ponieważ rak blokuje wspólny przewód żółciowy, w wyniku czego gromadzi się bilirubina.
  • Bilirubina jest pigmentem wytwarzanym przez wątrobę, który normalnie dociera do dwunastnicy przez ten przewód.
• Inne powiązane objawy to ciemniejszy mocz i zmiany w charakterystyce stolca (zmiany w jego odcieniu i konsystencji).

Oto niektóre z objawów hormonalnych:

• Zmiany w teksturze tkanki tłuszczowej pacjenta. Wynika to z nieprawidłowego uwalniania enzymów trzustkowych.
• Cukrzyca: w tym przypadku komórki zewnątrzwydzielnicze niszczą komórki syntetyzujące insulinę. W związku z tym wzrasta poziom glukozy we krwi i pojawiają się charakterystyczne objawy tej choroby.
• Niewielkie zmiany poziomu glukozy we krwi.

Guzy neuroendokrynne trzustki (złośliwe lub nowotworowe): zależą od typu komórki, w której rozwinął się rak:

• Gastrinoma: nowotwór objawia się w komórkach produkujących gastrynę, zwiększając jej produkcję. Ogólnie substancja ta pomaga syntetyzować więcej kwasu w żołądku. Ten stan jest znany pod nazwą zespołu Zollingera-Ellisona.
• Insulinoma, czyli wyspiak: wpływa na komórki produkujące insulinę, które dzielą się w sposób niekontrolowany. Powoduje również hipoglikemię lub niski poziom glukozy we krwi.
• Glukagonoma: rak rozwija się w komórkach wytwarzających glukagon. Powoduje hiperglikemię lub podwyższony poziom glukozy we krwi.
• Somatostatinoma, czyli guz somatostatynowy: somatostatyna zwykle pomaga regulować inne hormony. Guz ten może również zmieniać ogólne poziomy tej substancji.
• PPoma: wiąże się z nadprodukcją polipeptydu trzustkowego (PP), który reguluje funkcje trzustki w normalnych warunkach.
• VIPoma, inaczej Zespół Vernera i Morrisona: zmienia komórki, które syntetyzują wazoaktywny peptyd jelitowy (VIP). Najbardziej zauważalnym objawem jest przedłużająca się biegunka.

Zadanie lekarza

Po zdiagnozowaniu raka trzustki lekarz wskaże najbardziej odpowiednie opcje leczenia. W zależności od przypadku pacjentowi zostaną przedstawione takie lub inne alternatywy. Należy zauważyć, że w niektórych przypadkach do opieki nad pacjentem można zastosować więcej niż jeden rodzaj leczenia.