Przebarwienia na skórze: skąd się biorą?
Chociaż przebarwienia na skórze nie są szkodliwe ani ryzykowne, mogą powodować dyskomfort, ponieważ większość plam pojawia się w miejscach wystawionych na działanie słońca, takich jak twarz, dłonie i ramiona.
Przebarwienia na skórze to obszary, w których pigment znany jako melanina jest bardziej skoncentrowany. To powoduje, że obszar nabiera ciemniejszego odcienia, który może objawiać się pieprzykami, piegami lub plamami. Dlaczego tak się dzieje? Jak tego uniknąć?
Przede wszystkim należy wyjaśnić, że skóra nabiera koloru dzięki naturalnym pigmentom, takim jak hemoglobina, melanina i karotenoidy. Melanina barwi oczy, skórę i włosy. Powstaje w melanosomach ze swojego prekursora, tyrozyny i tyrozynazy.
Jej główną funkcją jest ochrona DNA przed uszkodzeniami, jakie może spowodować promieniowanie ultrafioletowe. Jednak nadmierna stymulacja prowadzi do nieestetycznych przebarwień.
Przebarwienia na skórze: skąd się biorą?
Jak wyjaśnia artykuł w czasopiśmie naukowym Pigment Cell & Melanoma Research, jedną z częstych przyczyn przebarwień (hiperpigmentacji) jest ekspozycja na światło słoneczne. Stymuluje skórę do tworzenia melaniny i działa ochronnie przed działaniem promieni UV.
W rzeczywistości jest to powód, dla którego niektórzy ludzie decydują się na opalanie. Jednak w przypadku długotrwałego narażenia na promienie słoneczne proces ten ulega zmianie i dochodzi do uszkodzenia skóry, które później objawia się przebarwieniami. Niektóre z powiązanych czynników ryzyka są następujące:
- Predyspozycje genetyczne.
- Plamy starcze: które powstają z wiekiem, ale także z powodu ekspozycji na słońce.
- Pozapalne: powstaje po procesie gojenia się rany skórnej, takiej jak oparzenie, skaleczenie, łuszczyca lub egzema. W szczególności widoczny jest ciemniejszy obszar bez blizny.
- Hormonalne: melasma lub ostuda. Ciemne obszary o nieregularnych kształtach pojawiają się, gdy żeńskie hormony płciowe stymulują produkcję melaniny, gdy wystawia się skórę na działanie słońca, zarówno w czasie ciąży, jak i po zażyciu tabletek antykoncepcyjnych.
- Spowodowane ekspozycją na słońce: główna przyczyna przebarwień. Wszystkie plamy na skórze, niezależnie od tego, czy są to plamy starcze, piegi, ostuda czy przebarwienia pozapalne zmienią swój odcień pod wpływem ekspozycji na słońce.
- Leki: mogą być efektem ubocznym niektórych terapii hormonalnych, chemioterapii, leków przeciwmalarycznych, antybiotyków, leków przeciwzakrzepowych i innych.
- Choroby: są oznaką innych patologii, takich jak niedobory witamin, procesy autoimmunologiczne, choroby żołądkowo-jelitowe i zaburzenia metaboliczne.
Może Cię zainteresować: Przebarwienia na skórze – czym są, co je powoduje?
Jak im zapobiegać?
Ogólnie rzecz biorąc istnieją pewne środki, które każdy może podjąć, aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia przebarwień. Należy jednak doprecyzować, że w miarę możliwości należy je stosować codziennie.
- Przede wszystkim zaleca się ochronę przeciwsłoneczną latem i zimą. Współczynnik ochrony powinien być większy niż 50.
- Ogranicz ekspozycję na słońce. Nie opalaj się między 11:00 a 16:00.
- Noś odpowiednią odzież, która zapewnia ochronę.
Zabiegi depigmentacyjne
Leczenie przebarwień to wyzwanie dla profesjonalistów. Chociaż z biegiem czasu metody leczenia rozwinęły się nadal istnieją trudności w zmniejszeniu tego problemu.
W rzeczywistości, jak wyszczególniono w badaniu opublikowanym w Indian Journal of Dermatology, miejscowe leczenie jest nieskuteczne dla wielu pacjentów. Jakie są inne opcje?
- Peeling chemiczny: minimalizuje przebarwienia, odsłaniając nową skórę o jednolitym odcieniu.
- Laser: efekt podobny do zabiegu wykonywanego kwasami, ale dermatolog może go wykonać z dużo większą precyzją. Najbardziej dotknięte obszary są uszkodzone przez wysokoenergetyczne światło laserowe. Im intensywniejszy zabieg, tym skuteczniejszy w głębszych warstwach skóry.
- Kremy miejscowe: w wielu przypadkach przydatne jest stosowanie hydrochinonu w małych stężeniach. Należy zachować ostrożność, aby nie spowodować podrażnienia i przebarwień pozapalnych. Witamina C jest skuteczna w zwalczaniu wyprysków i jest stosowana w połączeniu z innymi aktywnymi składnikami. W ostatnim czasie duże znaczenie zyskały takie substancje jak kwas kojowy, arbutyna, retinoidy i kwas azelainowy.
Przeczytaj także: Ostuda – 3 zabiegi zmniejszające przebarwienia
Przebarwienia na skórze: o czym należy pamiętać?
Jeśli na skórze pojawią się nowe plamy lub nieprawidłowości związane z przebarwieniami najlepiej skonsultować się z dermatologiem. Specjalista będzie w stanie określić, czy są one normalne, czy też mają swoje źródło w jakiejś patologii skóry. Ponadto doradzi najlepsze opcje leczenia w zależności od przypadku.
Ważne jest, aby wyjaśnić, że skutki depigmentacji nie będą widoczne z dnia na dzień, ponieważ wymaga to czasu i wytrwałości. Dodatkowo należy je uzupełnić o podstawową pielęgnację, zwłaszcza w zakresie ochrony przeciwsłonecznej.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Tran TT, Schulman J, Fisher DE. UV and pigmentation: molecular mechanisms and social controversies. Pigment Cell Melanoma Res. 2008;21(5):509‐516. doi:10.1111/j.1755-148X.2008.00498.x
- Handel AC, Miot LD, Miot HA. Melasma: a clinical and epidemiological review. An Bras Dermatol. 2014;89(5):771‐782. doi:10.1590/abd1806-4841.20143063
- Hassan S, Zhou X. Drug Induced Pigmentation. [Updated 2019 Jun 30]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2020 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK542253/
- Fatima S, Braunberger T, Mohammad TF, Kohli I, Hamzavi IH. The Role of Sunscreen in Melasma and Postinflammatory Hyperpigmentation. Indian J Dermatol. 2020;65(1):5‐10. doi:10.4103/ijd.IJD_295_18
- Bandyopadhyay D. Topical treatment of melasma. Indian J Dermatol. 2009;54(4):303‐309. doi:10.4103/0019-5154.57602
- Soleymani T, Lanoue J, Rahman Z. A Practical Approach to Chemical Peels: A Review of Fundamentals and Step-by-step Algorithmic Protocol for Treatment. J Clin Aesthet Dermatol. 2018;11(8):21‐28.
- Avci P, Gupta A, Sadasivam M, et al. Low-level laser (light) therapy (LLLT) in skin: stimulating, healing, restoring. Semin Cutan Med Surg. 2013;32(1):41‐52.
- Davis EC, Callender VD. Postinflammatory hyperpigmentation: a review of the epidemiology, clinical features, and treatment options in skin of color. J Clin Aesthet Dermatol. 2010;3(7):20‐31.