Przebarwienia na skórze – czym są, co je powoduje?
Czy martwią Cię przebarwienia na skórze? Nie wiesz skąd się wzięły i co mogą oznaczać? W dzisiejszym artykule podpowiemy Ci czym charakteryzują się różne rodzaje plam i odbarwień skóry.
Aby zrozumieć czym są przebarwienia na skórze i skąd się biorą, musimy najpierw dowiedzieć się na czym polega funkcjonowanie skóry.
Skóra to największy organ naszego ciała. Pokrywa je całkowicie. Spełnia wiele kluczowych i złożonych funkcji w tym:
- Chroni nas przed infekcjami
- Reguluje temperaturę
- Przechowuje wodę
- Gromadzi zapasy tkanki tłuszczowej
- Chroni nas przez światłem i skrajnymi temperaturami
- Jest organem sensorycznym.
Grubość, faktura i kolor skóry różnią się w zależności od miejsca na ciele.
Co nadaje skórze koloru?
Kolor skóry zależny jest od czynników fizycznych i genetycznych. Wpływ na odcień skóry mają następujące kwestie:
- Melanina, czyli najważniejszy czynnik. Obecność tego ciemnego barwnika i jego stężenie determinują kolor skóry.
- Hemoglobina, czyli czerwony barwnik nadający intensywnej barwy krwi.
- Karoten, odpowiadający za pomarańczowe tony.
- Działanie ultrafioletu – promieni lub promieniowania.
- Przyjmowanie pewnych leków.
Na skórze mogą pojawić się odbarwienia o różnym kształcie i typie. Mogą też mieć różne kolory. Wiele osób znajduje je na całym ciele. W zdecydowanej większości przypadków przebarwienia na skórze są niegroźne. Znikają z czasem same. Warto jednak wiedzieć skąd się wzięły.
Melanina to, jak wspominaliśmy, substancja odpowiedzialna za nadawanie skórze kolorytu. Jest produkowana przez melanocyty – komórki znajdujące się w naskórku, czyli zewnętrznej, górnej warstwie skóry. Ich funkcją jest właśnie wytwarzanie barwnika.
Melanina jest rozprowadzana do wszystkich innych komórek naskórka. Dlatego właśnie kolor naszej skóry jest w większości równomierny i jednolity. Natomiast nierówne rozłożenie melanocytów i melaniny może sprawiać, że pojawiają się:
- Nieszkodliwe przebarwienia na skórze: piegi, pieprzyki, znamiona i plamki związane z wiekiem
- Miejsca odbarwione, czyli jasne plamy. Niedobór melaniny nazywa się hipopigmentacją.
Przebarwienia na skórze: najczęściej spotykane typy
Jasne plamy, czyli hipopigmentacja skóry
Odbarwienia skóry mogą być powodowane przez kilka różnych czynników:
- Urazy, oparzenia lub otarcia: tego typu uszkodzenia skóry zaburzają obecność melaniny i jej produkcję.
- Wrodzone nieprawidłowości, takie jak bielactwo lub albinizm. Bielactwo może przejawiać się obecnością białych plam na skórze, które z czasem rozprzestrzeniają się na całą powierzchnię ciała. Tego typu widoczne zmiany mogą powodować problemy psychologiczne – zwłaszcza związane z samooceną i akceptacją – u osób cierpiących na tę nieprawidłowość.
- Skutek stanu zapalnego lub infekcji, która powoduje uszkodzenie melaniny i zaburzenie procesu jej produkcji. Takie zjawisko towarzyszy na przykład łojotokowemu zapaleniu skóry.
- Procesy starzenia się. U osób po czterdziestym roku życia często pojawiają się przebarwienia na skórze w postaci jasnych plam. Proces i przyczyny ich powstawania nie są do końca jasne. Generalnie eksperci przyjmują, że to wynik długoletniego wystawienia skóry na działanie promieni słonecznych.
Czerwone plamki
- Wrodzone cechy. Te przebarwienia na skórze towarzyszą nam od narodzin. Zazwyczaj są powodowane przez nieprawidłowe funkcjonowanie naczyń krwionośnych w skórze.
- Trądzik. Trądzik może przybierać postać czerwonych wyprysków. Zazwyczaj pojawia się na skórze i jest cechą okresu dojrzewania
- Naczyniaki i grudki. To zbite w grupki naczynia krwionośne. Mogą pojawiać się w zewnętrznych warstwach skóry, lub też głębiej.
- Ślady reakcji alergicznej. Wysypki mogą być efektem działania różnych alergenów znajdujących się w jedzeniu, kosmetykach, lekach itd.
- Wybroczyny pojawiają się w wyniku pękania malutkich naczyń krwionośnych pod skórą. Wyglądają jak małe, intensywnie czerwone plamki.
- Potówki. W miejscach w których bardzo się pocimy, ciepło i wilgotność sprawiają, że skóra reaguje tym szczególnym rodzajem wysypki. Zatkane pory powodują wtedy pojawienie się małych, czerwonych krostek.
- Choroby. Niektóre czerwone przebarwienia na skórze mogą oznaczać poważną chorobę, taką jak na przykład: ospa wietrzna, toczeń czy syfilis.
Ciemne plamki
Ciemne plamki oznaczają wyższą koncentrację melaniny w danym miejscu na skórze. Zazwyczaj są absolutnie niegroźne i mają jedynie wpływ na wygląd skóry w mniejszym lub większym stopniu, zależnie od położenia. Dużo zależy też od ich rozmiaru. Część możesz mieć od urodzenia. Część natomiast pojawia się i znika samoistnie.
Hiperpigmentacja skóry: główne rodzaje
- Wrodzone cechy. Podobnie jak wrodzone przebarwienia na skórze w kolorze czerwonym, ciemne plamki które mamy od dzieciństwa są niegroźne i wynikają z uwarunkowań genetycznych.
- Procesy starzenia się. Ciemne plamy pojawiają się z wiekiem zwłaszcza w tych miejscach skóry, które były często wystawione na działanie promieni słonecznych. Możliwe, że zauważysz je na twarzy, dłoniach i ramionach. Nie są groźne.
- Przebarwienia po ciąży. Te dość jasne plamki koloru kawy z mlekiem mogą pojawić się zwłaszcza na twarzy. Wynikają ze znaczących zmian hormonalnych, które zaszły w Twoim organizmie w czasie ciąży. Przebarwienia te są zazwyczaj bardziej liczne i intensywne, jeśli nie stosujesz kremów z filtrem.
- Przebarwienia na skórze związane z menopauzą. Te zmiany zabarwienia mogą pojawić się również w wyniku przyjmowania antykoncepcji hormonalnej, która, oczywiście, wpływa na gospodarkę hormonalną.
- Pieprzyki. To zazwyczaj dość ciemne plamki. Mogą być płaskie lub lekko wypukłe. Mają różne kształty i rozmiary. Jeżeli zauważysz, że Twój pieprzyk zmienił rozmiar, kształt lub kolor, skonsultuj się koniecznie z dermatologiem.
- Piegi. Piegi pojawiają się zazwyczaj na twarzy u osób, które mają bardzo jasną karnację. Mogą występować również na ramionach, plecach, szyi i karku. Są warunkowane genetycznie i nie są groźne.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Depigmentation.
vitiligosupport.org/treatments_and_research/depigmentation.cfm - Vitiligo basics. Lerner, A., & Moellmann, G.
mynvfi.org/about_vitiligo - Petechiae. Mayo Clinic Staff. (2015).
mayoclinic.com/health/petechiae/MY01104/METHOD=print - Cherry angiomas on the scalp. Kim J-H, et al. (2009).
ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2895217/