Protokół autoimmunologiczny - dieta w walce z chorobą

Choroby autoimmunologiczne charakteryzują się sprecyzowaną dietą. Jeśli cierpisz na jakiekolwiek ze schorzeń autoimmunoligicznych, powinieneś stosować się do listy zalecanych produktów i poznać te, które mogą Ci zaszkodzić. 
Protokół autoimmunologiczny - dieta w walce z chorobą
Elisa Morales Lupayante

Napisane i zweryfikowane przez pedagog wychowania fizycznego i dietetyk Elisa Morales Lupayante.

Ostatnia aktualizacja: 24 sierpnia, 2022

Dieta dla osób cierpiących na choroby autoimmunologiczne nie musi być uciążliwa. Przedstawiamy kilka wskazówek jak opracować prawidłowy plan żywienia, zwracając uwagę na dozwolone i szkodliwe produkty. Z pomocą przychodzi protokół autoimmunologiczny.

Kiedy dotyka nas choroba autoimmunologiczna jedzenie odgrywa jedną z najważniejszych ról. Odpowiednia dieta pozwoli na kontrolę własnego organizmu i ułatwi odnalezienie tych czynników, które wpływają na osłabienie układu odpornościowego.

Protokół autoimmunologiczny pomoże nam zrozumieć do jakich wytycznych należy się stosować. 

Czym są choroby autoimmunologiczne?

Choroby autoimmunologiczne, to grupa chorób, w których układ odpornościowy organizmu rozpoznaje własne komórki i tkanki jako obce – i zaczyna je niszczyć. U podłoża tych schorzeń występuje proces nazywany autoimmunizacją.

Jednym ze środków do zwalczania skutków tychże chorób jest protokół autoimmunologiczny (AIP). Jest to zestaw wytycznych dotyczących żywności.

protokół autoimmunologiczny starsza kobieta

Co zawiera protokół autoimmunologiczny?

Należy pamiętać, że choć wytyczne zawarte w protokole zalecane są dla osób dotkniętych chorobą autoimmunologiczną jest on w 100 % odpowiedni dla wszystkich, którzy chcą stosować się do zdrowej, zbilansowanej diety. Cała gama produktów w nim zawarta jest nieszkodliwa dla organizmu.

Protokół autoimmunologiczny zawiera w sobie wiele zasad diety paleo, ale ma bardziej wyrafinowaną formę.

W tym przypadku, oprócz eliminacji pokarmów takich jak zboża, rośliny strączkowe, nabiał czy cukry proste – AIP eliminuje też inne produkty, które w początkowej fazie mogą prowadzić do stanu zapalnego układu trawiennego.

To działanie niweluje zagrożenie stanów zapalnych szczególnie u osób których choroba wynika właśnie z problemu immunologicznego. Potencjalnie szkodliwymi produktami, które zostały wyeliminowane z API są:

  • jaja,
  • orzechy,
  • sztuczne słodziki,
  • alkohol,
  • przyprawy,
  • kawa i kakao.

Tak jak już wspomniano, wymienione pokarmy eliminujemy z diety tylko w jej początkowej fazie. Można trzymać się tej restrykcji przez całe życie, ale jeśli będziemy postępować zgodnie z protokołem – oczyścimy barierę jelitową i osłabimy zespół nieszczelnego jelita. Wówczas będziemy mogli powrócić do spożywania wspomnianych produktów.

Chińskie przysłowie mówi: „Jakikolwiek jest ojciec choroby, matką jest dieta”.

Dlaczego usuwamy niektóre pokarmy z diety? Bowiem to właśnie one mogą zaostrzać choroby autoimmunologiczne. Później należy przejść do obserwacji organizmu, poprzez odrzucanie szkodliwych produktów jeden po drugim.

Niewskazane produkty spożywcze

Intuicyjnie zdajemy sobie sprawę, że z diety należy wyeliminować sztuczne przekąski i przetworzone produkty. Właściwie tego rodzaju pożywienie jest sprzeczne z każdą zbilansowaną dietą, ale w przypadku chorób autoimmunologicznych może być szczególnie niekorzystne.

sztuczne hamburgery
  • Zła wiadomość dla mięsożerców: nie zaleca się produktów mięsnych, takich jak kiełbasy, mięso mielone lub wędliny.
  • Nie powinno się też nadużywać spożywania ryb, takich jak łosoś czy tuńczyk, ze względu na ich wysoką zawartość metali ciężkich.
  • Szkodliwe mogą być też rośliny psiankowate: ziemniaki (zwykłe), papryka, bakłażany, jagody goji.
  • W diecie zgodnej z AIP nie ma też miejsca na glutenSpożywanie posiłków z glutenem, kazeiną czy podobnymi białkami może spowodować negatywną odpowiedź autoimmunologiczną

Korzyści płynące z protokołu autoimmunologicznego

Wszyscy, którzy przestrzegają protokołu AIP zauważają znaczną poprawę i złagodzenie przejawów choroby, a często dochodzi nawet do remisji. Oczywiście, to zależy od przewlekłości schorzeń.

Protokół autoimmunologiczny nie leczy chorób autoimmunologicznych, ale może doprowadzić do ich remisji, czyli zatrzymania i ustąpienia, czy chociażby złagodzenia objawów.

W przypadku nieuleczalnych chorób ten plan żywnościowy nie ma określonych ram czasowych. Oznacza to, że należy traktować AIP raczej jako styl życia, aniżeli tymczasową dietę. Kluczem do sukcesu jest konsekwencja i cierpliwość.

Choroby autoimmunologiczne i dozwolone produkty

Grupa artykułów spożywczych zalecanych w walce z chorobami autoimmunologicznymi składa się z tych pokarmów, które dostarczają dużej ilości energii. Są to bogate w węglowodany, bezglutenowe produkty: bataty, maniok i tapioka (kasza z manioku) czy podroby, np. wątróbka.

Mogą przybierać najróżniejsze formy: zupy, kremy warzywne, sałatki czy też postać domowych chipsów.

protokół autoimmunologiczny a maniok

Z drugiej strony, swój apetyt warto skierować na pożywienie bogate w zdrowe tłuszcze. Tutaj na ratunek przychodzą: smaczne awokado, niebieskie ryby, zielone warzywa i oleje roślinne. Lipidy obecne w tych produktach są niezbędne dla naszego zdrowia, nawet jeśli nie jesteśmy ich miłośnikami.

Zapytasz, co możemy z nich uzyskać? Całe mnóstwo wartości odżywczych, takich jak: Omega 3 i Omegoa 6 – które pełnią funkcję środków przeciwzapalnych. Pamiętajmy jednak, że najlepiej jest unikać smażonych potraw. 

Stosując się do tych wytycznych, twój jednodniowy jadłospis mógłby wyglądać następująco:

  • Na śniadanie – lekka sałatka z selerem, jabłkami, marchewką i zielonym ogórkiem, nasiąknięta sosem winegret.
  • Na obiad – duszona wątróbka z cebulą na oleju kokosowym.
  • Deser – garść malin i borówek.
  • A na kolację – zupa krem z pysznej marchewki.

Nieskomplikowane i gwarantujące zdrowie menu w zgodzie z protokołem autoimmunologicznym.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


    • Gauree G. Konijeti et al. “Efficacy of the Autoimmune Protocol Diet for Inflammatory Bowel Disease”, Inflamm Bowel Dis. 2017 Nov; 23(11): 2054–2060.
    • Fasano, A (2012 Oct). «Intestinal permeability and its regulation by zonulin: diagnostic and therapeutic implications». Clin Gastroenterol Hepatol 10 (10): 1096-100
    • Fasano, A (2011 Jan). «Zonulin and its regulation of intestinal barrier function: the biological door to inflammation, autoimmunity, and cancer». Physiol Rev 91 (1): 151-75.
    • Facundo Bitsh, “¿Nuevas terapias para librarse de las enfermedades autoinmunes” en blog medicapanamericana.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.