Podstawowe szczepienia – 6 najważniejszych

Szczepionki zawierają osłabione lub martwe mikroby, ich toksyny lub białka. Przyjmowanie szczepień jest bardzo ważne by uniknąć niebezpiecznych chorób.
Podstawowe szczepienia – 6 najważniejszych
Mario Benedetti Arzuza

Napisane i zweryfikowane przez lekarz Mario Benedetti Arzuza.

Ostatnia aktualizacja: 09 sierpnia, 2022

Podstawowe szczepienia to jeden z najważniejszych elementów odpowiedniej profilaktyki zdrowotnej. Szczepionki skutecznie chronią Twój organizm! Podstawowe szczepienia chronią przed różnymi chorobami które zagrażają dzieciom, dorosłym i osobom starszym.

Szczepienia to substancje, które sprawiają, że jesteśmy odporni na choroby. Są one tworzone ze składników przypominających mikroorganizmy powodujące choroby lub z osłabionych mikrobów.

Jak działają podstawowe szczepienia?

Poprzez wprowadzanie szczepień do organizmu, stymulujemy układ odpornościowy. W ten sposób ciało rozpoznaje zagrożenie, niszczy je i zapamiętuje.

Ten system “zapamiętywania” sprawia, że ludzkie ciało jest w stanie rozpoznać i zniszczyć dane mikroorganizmy znacznie szybciej i skuteczniej, jeśli kiedyś nastąpi zarażenie chorobą. W ten właśnie sposób nabywamy odporności.

Niestety nie każdy docenia podstawowe szczepienia. Nie każdy też wie, na czym polega ich działanie. Wiele osób dorosłych nie zapewnia sobie należytej ochrony przed poważnymi chorobami.

Jeśli więc szukasz informacji na temat podstawowych szczepionek, znajdziesz je w tym artykule. Podpowiemy Ci z których szczepień najlepiej korzystać. Czytaj dalej!

1. Podstawowe szczepienia sezonowe: grypa

Występująca sezonowo grypa jest chorobą zaraźliwą wywoływaną przez wirusa. Jest ona bardziej niebezpieczna niż zwykłe przeziębienie. Kaszel, katar i kichanie sprawiają, że choroba bardzo szybko przenosi się na innych.

Każdy może zachorować na grypę, zwłaszcza osoby starsze i dzieci. Dlatego też podstawowe szczepienia są bardzo ważne.

Podstawowe szczepienia warto powtarzać – te na grypę można odnawiać co roku.

Najczęstsze objawy grypy to:

  • Gorączka
  • Kaszel
  • Ból głowy
  • Dreszcze
  • Ból gardła
  • Osłabienie
  • Bóle mięśni

Choć grypa zazwyczaj trwa zaledwie kilka dni, może ona prowadzić do poważnych komplikacji jeśli nie jest odpowiednio leczona. Wtedy mogą pojawić się takie problemy jak:

Podstawowe szczepienia dostępne co roku to najlepszy sposób na uchronienie się przed tą nieprzyjemną chorobą.

2. Wirus ospy wietrznej i półpaśca

Wirus ospy wietrznej i półpaśca to Varicella zoster virus, w skrócie VZV). Inna nazwa to ludzki herpeswirus typu 3, czyli HHV-3.

Każdy kto przyjął szczepienie lub przechodził ospę wietrzną może zachorować na półpaśca. Choć wirus ten jest w stanie przez długi czas przebywać w stanie spoczynku, może się uaktywnić i spowodować:

  • Bolesną wysypkę na skórze, zwłaszcza po jednej stronie ciała i twarzy
  • Bąble i pęcherze
  • Ogólny ból

Bez odpowiedniego leczenia, półpasiec może powodować zapalenie płuc, problemy ze słuchem, utratę wzroku, zapalenie mózgu a nawet śmierć. Aby uniknąć tego typu ryzyka, koniecznie należy przyjąć podstawowe szczepienia przeciwko wirusowi ospy wietrznej i półpaśca przed ukończeniem 60. roku życia.

Osoby które już zostały zaszczepione powinny przyjąć kolejną dawkę szczepionki, aby zapobiec chorobie.

3. Krztusiec

Krztusiec to infekcja bakteryjna przypominająca przeziębienie. Ale choroba ta może powodować także następujące problemy:

  • Silny kaszel
  • Wymioty
  • Trudności z oddychaniem.
Szczepienia na krztusiec powtarzane są co 10 lat.

Pomimo tego, że ilość zachorowań znacząco spadła od kiedy wynaleziono szczepienie, co trzy do pięciu lat krztusiec nawraca w formie epidemii.

Choroba ta roznosi się łatwo, ponieważ pacjenci kaszlą i kichają. Jeśli nie leczy się jej odpowiednio, może ona rozwijać się i powodować powikłania takie jak:

  • Długotrwałe, intensywne ataki kaszlu które sprawiają, że pacjentom trudno jest jeść i oddychać
  • Zapalenie płuc
  • Drgawki
  • Uszkodzenie mózgu
  • Śmierć

Aby uniknąć zachorowania, należy przyjmować szczepienia i powtarzać je co 10 lat.

4. Tężec

Tężec to infekcja, która powoduje między innymi:

  • Paraliż szczęki
  • Sztywność karku
  • Utratę zdolności ruchowej tułowia
  • Gorączkę
  • Podwyższone ciśnienie krwi
  • Silne skurcze i drgawki

Tężcem można się zarazić poprzez kontakt z łupieżem lub odchodami zwierząt jeśli mamy uszkodzoną skórę. Powikłania związane z tężcem to między innymi pęknięcia kręgosłupa i innych dużych kości. Ponadto tężec może wywołać śpiączkę i śmierć.

Aby uniknąć zachorowania na tę poważną chorobę, należy powtarzać co 10 lat szczepienia przeciwko tężcowi.

5. Błonica

Błonica to bardzo groźna i zaraźliwa choroba wywoływana przez bakterie i produkowane przez nie toksyny.

Pacjenci chorzy na błonicę mają trudności z oddychaniem.

Najczęstsze objawy to:

  • Gorączka
  • Dreszcze
  • Ogólnie złe samopoczucie
  • Ból gardła
  • Grube, gęste, szare błony ze śluzu które blokują drogi oddechowe
  • Kaszel
  • Chrypka

Błonicą można się zarazić w obecności kaszlącej i kichającej osoby chorej. Powikłania prowadzą do problemów z oddychaniem, paraliżu, kłopotów z sercem a nawet śmierci. Podobnie jak podstawowe szczepienia przeciwko tężcowi i krztuścowi, szczepienia przeciwko błonicy należy powtarzać co 10 lat.

6. Podstawowe szczepienia na pneumokoki

Pneumokoki to inaczej dwoinka zapalenia płuc. Mimo nazwy, bakterie te wywołują nie tylko zapalenie płuc, ale także zapalenie szpiku, opon mózgowo-rdzeniowych oraz szereg innych bardzo poważnych chorób.

Symptomy zachorowania to zazwyczaj:

  • Gorączka
  • Kaszel
  • Dreszcze
  • Bóle w klatce piersiowej
  • Płytki oddech
  • Sztywnienie karku
  • Dezorientacja
  • Nadwrażliwość na światło

Choroby wywoływane przez pneumokoki w wyniku komplikacji mogą prowadzić do utraty słuchu, uszkodzenia mózgu, konieczności amputacji kończyn oraz śmierci.

Aby uniknąć zachorowania, należy przyjść co najmniej dwie dawki szczepienia. Podstawowe szczepienia przeciwko pneumokokom zaleca się zwłaszcza dzieciom i osobom powyżej 65 roku życia oraz pacjentom młodszym którzy cierpią na określone choroby.

Szczepienia to jedyny sposób na ochronę organizmu przed chorobami które w przeciwnym razie mogą powodować nieodwracalne konsekwencje a nawet śmierć. Jeśli nie wiesz jakich konkretnie szczepień potrzebujesz, koniecznie skonsultuj się z lekarzem pierwszego kontaktu. Specjalista pomoże Ci dobrać odpowiedni zestaw szczepionek.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • 2018 recommended immunizations for adults by age in easy-to-read format. (2018).
    cdc.gov/vaccines/schedules/easy-to-read/adult-easyread.html
  • 2018 recommended immunizations for children from birth through 6 years old. (2018).
    cdc.gov/vaccines/parents/downloads/parent-ver-sch-0-6yrs.pdf
  • Adacel TDAP- clostridium tetani toxoid antigen (formaldehyde inactivated), corynebacterium diphtheriae toxoid antigen (formaldehyde inactivated), bordetella pertussis toxoid antigen (glutaraldehyde inactivated), bordetella pertussis filamentous hemagglutinin antigen (formaldehyde inactivated), bordetella pertussis pertactin antigen, and bordetella pertussis fimbriae 2/3 antigen injection, suspension. (2017).
    dailymed.nlm.nih.gov/dailymed/drugInfo.cfm?setid=a41b7601-34f2-4a88-a406-f53011fb7de1

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.