Omdlenie wazowagalne - objawy, przyczyny i leczenie
Omdlenie wazowagalne to stan, który objawia się krótkotrwałą utratą przytomności. Większość dorosłych na jakimś etapie doświadczyło jednego z tych epizodów lub przynajmniej objawów prowadzących do niego, zwanych stanem przedomdleniowym.
Większość przypadków omdleń wazowagalnych jest łagodna. Dlatego nie wymaga leczenia. Tylko niewielka część z nich odpowiada przejawom jakiegoś poważnego zaburzenia. Szacuje się, że tylko 3% omdleń tego typu prowadzi do konsultacji lekarskiej, a tylko 1% do hospitalizacji.
Najczęściej po omdleniu wazowagalnym nie ma innych następstw niż skutki samego upadku. Jednak niektórzy ludzie cierpią na tego typu epizody wielokrotnie, bez choroby, która je wyjaśnia.
W takich przypadkach zjawisko to znacząco wpływa na obniżenie jakości życia. Dlatego właśnie w dzisiejszym artykule omówimy omdlenie wazowagalne.
Omdlenie wazowagalne – czym jest?
Omdlenie wazowagalne jest tym, co powszechnie znamy jako omdlenie. Definiuje się jako krótką, nagłą i gwałtowną utratę przytomności. Oznacza to niezdolność do utrzymania się w pozycji stojącej i kontrolowania postawy ciała.
Powrót do dobrego stanu zdrowia następuje spontanicznie. Dlatego bardzo często stan ten nie jest poważny lub niepokojący.
Mechanizm omdlenia wazowagalnego jest aktywowany, gdy nerw błędny jest stymulowany przez jakiś czynnik wyzwalający. Prowadzi to do spowolnienia akcji serca i rozszerzania się naczyń krwionośnych w wyniku działania układu przywspółczulnego. W tych warunkach do mózgu dociera mniej krwi i dochodzi do omdleń i utraty przytomności.
Omdlenie wazowagalne zostało sklasyfikowane według czasu jego trwania. Z tego punktu widzenia istnieją jego trzy typy:
- Lekkie lub przedomdlenie. Występuje gdy nie dochodzi do utraty przytomności w ścisłym tego słowa znaczeniu. Jednak w trakcie doświadczane są silne zawroty głowy. Co ciekawe, nie każdy epizod kończy się samym omdleniem.
- Umiarkowany stan, który jest słaby i trwa przez kilka sekund dlatego nie jest poważny.
- Ciężkie omdlenie, które trwa 10-15 sekund i może prowadzić do napadu drgawkowego.
Objawy
Omdlenia wazowagalne stanowią 75% wszystkich przypadków omdleń. Najczęściej występują u zdrowych pacjentów. Dlatego zwykle nie otrzymują oni leczenia, ponieważ nie jest ono konieczne. Prawie wszyscy mają normalne ciśnienie krwi, chociaż okazuje się, że niewielka grupa cierpi na stan zwany niedociśnieniem ortostatycznym.
Objawy, które zwykle poprzedzają ten typ omdleń to między innymi:
- Ziewanie.
- Słabość.
- Uczucie gorąca.
- Lęk i hiperwentylacja.
- Zawroty głowy.
- Mdłości.
- Problemy z utrzymaniem równowagi.
- Bladość.
- Kołatanie serca.
- Zmniejszone pole widzenia.
- Dzwonienie lub uczucie zatykania uszu.
- Duszność i nieuchronne uczucie zbliżającego się omdlenia.
Te wcześniejsze objawy nie zawsze występują. Dlatego często okazuje się, że utrata przytomności jest nagła. Podczas omdleń często występuje bladość, zimna skóra, silne pocenie się i rozszerzone źrenice.
Po chwili zamętu i dezorientacji świadomość stopniowo wraca i pacjent odzyskuje przytomność. W niektórych przypadkach podczas omdlenia występuje nietrzymanie stolca lub moczu.
Może zainteresuje cię też artykuł: Oddziaływanie ciepła: kto jest najbardziej podatny?
Przyczyny
Nauka nie do końca odszyfrowała przyczyny omdlenia wazowagalnego. Podczas epizodu krew gromadzi się w nogach, co prowadzi do spadku ciśnienia krwi i omdleń z powodu braku dopływu krwi do mózgu.
Czynniki, które mają na to wpływ, to między innymi:
- Stanie przez długi czas.
- Wystawienie się na źródło ciepła przez długi czas.
- Pobieranie krwi lub u niektórych pacjentów sam widok krwi.
- Intensywny wysiłek fizyczny.
- Głód.
- Duszność.
- Zmiana wysokości.
- Silne zapachy.
Omdlenia są również bardzo częste z powodu nagłych zmian pozycji ciała lub stresu emocjonalnego. Dlatego warto monitorować swój stan psychiczny. Podobnie w niektórych przypadkach czynnikiem wyzwalającym jest spożycie alkoholu, brak soli w diecie lub alergia na niektóre leki.
Widać więc wyraźnie, że wpływ mają nawyki danej osoby.
Przeczytaj też artykuł: Utrata przytomności: dlaczego tak się dzieje?
Omdlenie wazowagalne – dostępne sposoby leczenia
Kiedy omdlenie wazowagalne występuje jednorazowo, na ogół nie jest konieczne żadne leczenie. Pacjent sam dojdzie do siebie po epizodzie omdlenia. W takiej sytuacji najwłaściwszą rzeczą jest położenie osoby i podniesienie jej nóg, aby krążenie krwi powróciło do normalnego stanu.
W przypadku nawracających omdleń najlepiej skonsultować się z lekarzem, który prawdopodobnie przeprowadzi test wysiłkowy i/lub test pochylenia. Na tej podstawie zaleci leczenie farmakologiczne lub zasugeruje zmianę stylu życia, aby uniknąć dalszych epizodów.
Dlatego nie należy ignorować powtarzających się epizodów. Jednak okazuje się, że w niektórych przypadkach konieczne jest na przykład stosowanie pończoch uciskowych, aby zmniejszyć gromadzenie się krwi w nogach.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Moya-i-Mitjans, Á., Rivas-Gándara, N., Sarrias-Mercè, A., Pérez-Rodón, J., & Roca-Luque, I. (2012). Síncope. Revista Española de Cardiología, 65(8), 755-765.
- Kay, M., Choe, E. K., Shepherd, J., Greenstein, B., Watson, N., Consolvo, S., & Kientz, J. A. (2017). Síncope vasovagal – Síntomas y causas – Mayo Clinic. Mayo Clinic.
- Vilas, L. A., Mompó, G. L., Sotolongo, P. C., Carrillo, P. C., Carrillo, C. C., & Gutiérrez, E. G. (2002). Síncope vasovagal como fenómeno médico frecuente. Revista Cubana de Medicina Militar.
