Nefropatia IgA - dlaczego występuje i jakie są jej objawy?

Nefropatia IgA jest jedną z najczęstszych chorób nerek. Niestety nie ma na nią lekarstwa i żadnych objawów we wczesnych stadiach choroby.

Nefropatia IgA to choroba polegająca na gromadzeniu się białka (immunoglobuliny A) w nerkach. To powoduje stan zapalny. W dłuższej perspektywie może poważnie wpływać na czynność nerek.

Nefropatia IgA nosi również nazwę „choroba Bergera” lub „nefropatia immunoglobuliny A”. Ewolucja tej choroby różni się znacznie w zależności od osoby. U niektórych z czasem zanika całkowicie, u innych prowadzi do schyłkowej niewydolności nerek.

Niestety, obecnie nie ma na nią lekarstwa. Istnieją jednak sposoby na powstrzymanie postępu choroby. Może się ona pojawić w każdym wieku, ale częściej występuje w okresie dojrzewania oraz w trzeciej dekadzie życia. Co więcej, częściej dotyka mężczyzn.

Nefropatia IgA – objawy

Nefropatia IgA jest chorobą wolno postępującą. Na początku nie ma zauważalnych objawów, dlatego choroba może utrzymywać się przez lata lub dekady bez wykrycia. Charakterystycznym objawem jest obecność krwi w moczu, ale często jest ona tak niewielka, że trudno ją zauważyć.

Czasami lekarze wykrywają chorobę w rutynowym badaniu moczu. Ujawnia to obecność białka i czerwonych krwinek, co budzi podejrzenia. Po przeziębieniu lub infekcji możliwe jest również, że mocz zmieni kolor na różowy lub brązowy. Ten kolor ujawnia obecność krwi.

Inne objawy mogą obejmować:

• Ciemny lub różowawy mocz po intensywnym wysiłku fizycznym.
• Pienisty mocz.
• Ból po jednej lub obu stronach pleców, w dolnej części żeber.
• Obrzęk dłoni i stóp.
• Wysokie ciśnienie krwi.
• Duża ilość albuminy w moczu, wykrywalna tylko w teście laboratoryjnym.

Jeśli dana osoba rozwinie nefropatię IgA, pojawiają się inne oznaki i objawy, zwykle 20 do 30 lat po jej wystąpieniu, takie jak:

• Podwyższone ciśnienie krwi.
• Małe lub brak oddawania moczu.
• Obrzęk.
• Ciemna i sucha skóra.
• Uogólnione swędzenie lub drętwienie.
• Skurcze ciała.
• Ból głowy.
• Nudności i wymioty.
• Utrata masy ciała.
• Zmęczenie, senność i utrata apetytu.
• Problemy ze snem.
• Trudności z koncentracją.

Co powoduje tę nefropatię?

Funkcją nerek jest filtrowanie krwi; w tym celu wysyła odpady do pęcherza w celu ich wydalenia. Z kolei przefiltrowana krew wraca do krwiobiegu. Z drugiej strony immunoglobulina A (IgA) to białko, które pomaga chronić organizm przed infekcjami.

W nerkach znajdują się malutkie filtry zwane kłębuszkami. To, co dzieje się w nefropatii IgA, polega na tym, że białko IgA gromadzi się w tych filtrach. W rezultacie tworzą się grudki i uszkadzają kłębuszki. To wtedy nerki zaczynają zawodzić i pozwalają krwi przejść do moczu.

Dla nauki nie jest jasne, dlaczego tak się dzieje. Jednak eksperci uważają, że może istnieć związek między nefropatią IgA a następującymi czynnikami:

• Geny. Jest bardziej powszechny w niektórych grupach etnicznych i niektórych rodzinach.
• Choroba wątroby. W szczególności przewlekłe zapalenie wątroby typu B lub C lub marskość wątroby.
• Celiakia. Wydaje się, że gluten odgrywa rolę w tej chorobie.
• Zakażenia bakteryjne i HIV.

Czynniki ryzyka nefropatii IgA

Nefropatia IgA jest powszechną chorobą nerek, ale eksperci odkryli pewne wzorce u osób na nią cierpiących. Na tej podstawie możemy powiedzieć, że czynniki ryzyka rozwoju tego stanu są następujące:

• Wiek: może wystąpić w każdym wieku, ale częściej pojawia się w okresie dojrzewania lub między 30 a 40 rokiem życia.
• Płeć: mężczyźni są trzy do sześciu razy bardziej narażeni na rozwój nefropatii IgA.
• Pochodzenie etniczne: choroba występuje częściej wśród białych i Azjatów niż wśród czarnych.
• Historia rodziny: W niektórych przypadkach ten stan jest dziedziczny, choć nie zawsze.

Możliwe powikłania nefropatii IgA

Najpoważniejszym powikłaniem tej choroby jest ostra lub przewlekła niewydolność nerek. Według szacunków u jednego na dziesięć do dwudziestu dzieci z nefropatią IgA rozwinie się niewydolność nerek. Stosunek u dorosłych wynosi jeden na cztery.

Inne mniej poważne i częstsze powikłania to:

• Podwyższone ciśnienie krwi. Uszkodzenie nerek powoduje wzrost ciśnienia, a to z kolei powoduje dalsze pogorszenie stanu nerek.
• Wysoki cholesterol. Zwiększa to ryzyko problemów z sercem.
• Zespół nerczycowy. Obejmuje objawy, takie jak wysoki poziom białka w moczu i niski poziom białka we krwi, podwyższony poziom cholesterolu i lipidów oraz obrzęk stóp, brzucha i powiek.
• plamica Henocha-Schönleina.

Jak to się diagnozuje?

Bardzo często na początku istnieje tylko podejrzenie, że choroba jest obecna. Lekarz bierze pod uwagę historię rodzinną i niektóre objawy, takie jak ból lub obrzęk.

Również wyniki badania krwi mogą sugerować nefropatię IgA. Gdy istnieje podejrzenie, następnym krokiem jest potwierdzenie diagnozy testami klinicznymi, takimi jak poniższe.

Analiza moczu

Lekarze zwykle wykonują test paskowy na albuminę i krew. Test polega na pobraniu próbki moczu i umieszczeniu w niej specjalnego papierka zwanego „bagnetem”. Jeśli w moczu jest albumina lub krew, papier zmienia kolor.

Lekarze mogą również wykonać test stosunku albuminy do kreatyniny. Polega to na porównaniu ilości obu substancji w moczu w ciągu 24 godzin. Jeśli na gram kreatyniny jest więcej niż 30 miligramów albuminy, jest to oznaką przewlekłej choroby nerek.

Badanie krwi

Badanie krwi pomaga określić, ile krwi filtrują nerki na minutę. Ten pomiar nazywa się eGFR. Wynik 60 wskazuje na normalne funkcjonowanie. Poniżej ta liczba sugeruje chorobę nerek. Jeśli jest mniej niż 15, prawdopodobna jest niewydolność nerek.

Biopsja nerki w celu wykrycia nefropatii IgA

Biopsja nerki jest złotym standardem badania nefropatii IgA. Chociaż inne testy dają cenne wskazówki, biopsja jest jedynym sposobem potwierdzenia diagnozy. Polega to na pobraniu kawałka tkanki z nerek do analizy pod mikroskopem.

Ten test wymaga znieczulenia miejscowego i lekkiej sedacji. Wyniki pozwalają zweryfikować, czy w kłębuszkach nerkowych, czyli małych filtrach nerkowych, znajdują się złogi IgA. Pozwala również lekarzom określić stopień uszkodzenia nerek i dostarcza ważnych wskazówek dotyczących leczenia.

Test klirensu jotalamianu

W tym teście stosuje się substancję kontrastową. Jest to substancja, która pozwala na lepszą wizualizację tego, jak nerki filtrują odpady. Nie jest to często wykonywany test.

Jakie zabiegi są dostępne?

Jak stwierdziliśmy na początku tego artykułu, nefropatia IgA nie może być wyleczona, ale leczenie może powstrzymać postęp choroby. Służy również łagodzeniu objawów i zapobieganiu powikłaniom.

Ogólnie rzecz biorąc, leczenie nefropatii IgA jest farmakologiczne i może obejmować następujące leki:

• Leki na nadciśnienie.
• Omega-3. Te kwasy tłuszczowe znajdują się w suplementach diety i mogą pomóc w zmniejszeniu stanu zapalnego kłębuszków nerkowych.
• Leki immunosupresyjne. Czasami przepisywane są te leki, które tłumią odpowiedź immunologiczną. Mogą jednak powodować poważne skutki uboczne.
• Terapia statynami. Pomagają obniżyć poziom cholesterolu i chronią przed uszkodzeniem nerek.
• Diuretyki. Służą one do usuwania nadmiaru płynu z krwi.

Istnieją poważne stany, w których należy zastosować dializę nerek. Jednak wszystko wskazuje na to, że przeszczep jest lepszy, bo daje lepsze efekty w wydłużeniu życia i zapobiega nawrotom choroby.

Skonsultuj się z lekarzem, jeśli cierpisz na nefropatię IgA

Nie ma możliwości zapobiegania nefropatii IgA. Jeśli jednak występuje którykolwiek z czynników ryzyka, najlepiej zachować czujność na objawy i skonsultować się z lekarzem w przypadku wykrycia jakichkolwiek nieprawidłowości.

Osoba z tym schorzeniem powinna mieć regularne kontrole lekarskie. Najlepiej mieć oko na wartości ciśnienia krwi, zmniejszyć ilość białka w diecie i w razie potrzeby szukać pomocy psychologicznej.