Mucocele, czyli śluzowiak: przyczyny, objawy i leczenie
Śluzowiak, lub mucocele są częstą przyczyną dyskomfortu w jamie ustnej podczas mówienia lub połykania pokarmu. Pojawiają się jako grudki lub worki na ustach, języku, podniebieniu a także na policzkach. Chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat? Przeczytaj więc uważnie resztę artykułu.
Obecnie uważa się, że śluzowiak jest najczęstszą łagodną zmianą w jamie ustnej człowieka. To nic innego jak niewielka torbiel wypełniona śluzem, która tworzy się w miejscach, w których znajdują się drobne gruczoły ślinowe. Badania szacują, że 96% mucocele występuje na dolnej wardze.
Ta zmiana nie przenosi jednak z osoby na osobę. Wiąże się natomiast z zaburzeniami przepływu śluzu i śliny w błonie śluzowej jamy ustnej. Ponadto w większości przypadków śluzowiaki ustępują samoistnie.
Czym są torbiele śluzówki, czyli mucocele?
Są to łagodne zmiany torbielowate powstałe w wyniku zaburzenia drobnych gruczołów ślinowych. Zwykle same zawierają śluz, są też wyścielone komórkami śluzowymi. Mogą być powierzchowne lub głębokie i różnić się wielkością od kilku milimetrów do 3 centymetrów.
Badania wskazują, że z histopatologicznego punktu widzenia obserwuje się w nich zjawisko wynaczynienia mucyny w otoczeniu odpowiedzi ziarninowej, z licznymi piankowatymi histiocytami. Mucocele występują częściej u dzieci a także u młodych dorosłych.
Typowe objawy
Śluzowiak objawia się nagle małym pęcherzem lub guzkiem wypełnionym śluzem w jamie ustnej, zwykle na dolnej wardze. Może mieć półprzezroczysty niebieski kolor lub utrzymywać ten sam odcień co błona śluzowa. Są to zmiany bezbolesne, chyba że dodatkowo towarzyszy im rana.
Niektórzy ludzie często mylą je z owrzodzeniami. Jednak te ostatnie stanowią wrzodziejące zmiany z czerwonawymi krawędziami i białymi środkami, które powodują też ból i dyskomfort. Chociaż najczęstszą lokalizacją jest dolna warga, mogą również tworzyć się na języku, podniebieniu, błonie śluzowej policzka i dnie jamy ustnej.
Natomiast mucocele zwykle znikają samoistnie po kilku dniach.
Jeśli ta zmiana w jamie ustnej utrzymuje się dłużej niż 2 tygodnie, należy zwrócić się o pomoc lekarską. Czasami te formacje jamy ustnej mogą również wskazywać na raka.
Możesz być zainteresowany przeczytaniem: Czynniki ryzyka raka jamy ustnej
Jakie są przyczyny mucocele?
Mucocele są wynikiem zmian chorobowych lub procesów obturacyjnych na poziomie przewodów lub drobnych gruczołów ślinowych. Niektóre z głównych powiązanych przyczyn to:
- Zgryzienie warg
- Kamica ślinianek
- Uderzenia bezpośrednie w twarz i kości policzkowe
- Zmiany po wewnętrznej stronie policzków spowodowane ortodoncją
- Wcześniejsze przypadki zespołu Sjogrena w rodzinie lub u samego pacjenta
Rodzaje mucocele
Mucocele można sklasyfikować według wieku i przyczyny. Oto charakterystyka każdego z typów:
- Przez wynaczynienie: Według badań ten typ torbieli stanowi 92% przypadków. Występują często u osób między 10 a 30 rokiem życia i powstają w wyniku urazowych procesów zachodzących w błonie śluzowej jamy ustnej z następczym wypływem śluzu z przewodów ślinowych. Ta zmiana jest pozbawiona nabłonka wyściółkowego i jest otoczona włóknistą tkanką łączną.
- Retencja: Jest to najrzadziej występująca postać i jest spowodowana niedrożnością światła przewodów gruczołów ślinowych. Może to być spowodowane przez kamień nazębny, kamicę ślinianek lub proliferację nabłonka. Częściej występuje u osób powyżej 40 roku życia i dotyczy dna jamy ustnej i podniebienia.
Leczenie śluzowiaka
Jak już wspomniano, większość powierzchownych mucocele znika samoistnie. Jednak w przewlekłych i uporczywych śluzowiakach najlepszym leczeniem jest zabieg chirurgiczny.
Zabieg polega na usunięciu śluzówki i przyległych drobnych gruczołów ślinowych. Ryzyko nawrotu po operacji jest bardzo niskie. To prosta i bezpieczna procedura, która po kilku dniach pozwala na skuteczny powrót do zdrowia.
Inną popularną opcją jest kriochirurgia z użyciem ciekłego azotu. Jeszcze inne formy leczenia obejmują ponadto:
- Laser
- Elektrochirurgia
- Doogniskowe wstrzyknięcie kortykosteroidu
- Stosowanie miejscowych sterydów o dużej sile działania
Przeczytaj następujący artykuł: Na czym polega radioterapia
Zmiana, której nie należy lekceważyć
Mucocele to łagodny, bezbolesny stan, który powoduje jednak dyskomfort w jamie ustnej. Na szczęście te grudki szybko znikają i same w sobie nie stanowią poważnego problemu zdrowotnego. Jednak tego typu zmian nie należy lekceważyć, ponieważ ich nawrót i utrzymywanie się może być oznaką leżących u ich podstaw guzów, które mogą nie być łagodne.
Z tego powodu nie należy zastanawiać się dwa razy przed wizytą u lekarza, jeśli masz w jamie ustnej jakiś guzek, który utrzymuje się przez dłuższy czas lub jeśli masz inne objawy, takie jak ból i krwawienie. Tylko lekarze i dentyści mają odpowiednie kwalifikacje, by leczyć tego typu schorzenia.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Ramírez Terán A, Fernández Rueda P, Martínez-Luna Eduwiges, Toussaint-Caire Sonia, et al. Mucocele oral. DermatologíaCMQ. 2016; 14(1):87-89.
- García-Benítez S, Fonseca-Lozada D, Sosa Luis R, Sánchez Francisco G. Mucocele de glándulas de Blandin Nuhn. Caso inusual y revisión de la literatura. Odontoestomatología. 2020 ; 22( 35 ): 72-79.
- Sabando Carranza J, Cortés Martinez M, Calvo Carrasco D. Experiencia en el tratamiento de los mucoceles en atención primaria. SEMERGEN – Medicina de Familia. 2016;42(2):114-116.
- Essaket S, Hakkou F, Chbicheb S. Mucocèle de la muqueuse buccale [Mucocele of the oral mucous membrane]. Pan Afr Med J. 2020 Apr 29;35:140.
- Khandelwal S, Patil S. Oral mucoceles – review of the literature. Minerva Stomatol. 2012 Mar;61(3):91-9.
- Delli K, Spijkervet FK, Vissink A. Salivary gland diseases: infections, sialolithiasis and mucoceles. Monogr Oral Sci. 2014;24:135-48.
