Krzyczenie na dzieci, a długoterminowe konsekwencje tego zachowania

Różne badania sugerują, że krzyczenie może zaszkodzić dzieciom emocjonalnie, psychicznie i fizycznie. W tym artykule dowiesz się wszystkiego na ten temat.
Krzyczenie na dzieci, a długoterminowe konsekwencje  tego zachowania

Napisany przez Antonella Grandinetti

Ostatnia aktualizacja: 26 maja, 2022

Krzyczenie na dzieci nigdy nie jest najlepszym sposobem na ich wychowywanie. Może trudno w to uwierzyć, ale krzyk jest również formą przemocy, niestety bardzo często stosowaną w rodzinach. Ponadto ten rodzaj znęcania się pozostawia długotrwałe ślady na osobowości i na mózgu dzieci.

W tym artykule powiemy ci, dlaczego lepsze efekty daje wychowanie oparte na szacunku i jakie szkody powoduje krzyczenie na dzieci. Nie przegap tego artykułu i odkryj, jak możesz zachowywać w domu dyscyplinę opartą na miłości i empatii.

Krzyczenie na dzieci ze strony rodziców

Warto zastanowić się i przeanalizować, kiedy zaczynamy krzyczeć? Pamiętaj, że wrzaski są niczym innym jak wyrazem utraty kontroli. Gdy przestajesz nad sobą panować, krzyczysz, bo chcesz wymusić posłuch i narzucić swoją wolę i sposób myślenia. Czy naprawdę wierzysz, że podniesienie głosu sprawi, że wiadomość lepiej dotrze do adresata?

Ciekawe dane opublikował psychiatra dr Joseph Shrand w swojej publikacji: „Jak przechytrzyć gniew: 7 strategii na rozładowanie naszej najbardziej niebezpiecznej emocji”. Doktor pisze, że kiedy zaczynasz podnosić głos, uaktywnia się układ limbiczny dziecka. Własnie ten układ jest odpowiedzialny za instynktowną reakcję „walcz lub uciekaj”.

Krzyczenie na dzieci
Krzyczenie to przejaw utraty kontroli nad sytuacją.

W ten sposób, krzycząc na dzieci, zamiast zmuszać je do słuchania i zwracania uwagi, osiągasz zupełnie odwrotny skutek. Twój krzyk powoduje, że w odpowiedzi dziecko też zaczyna krzyczeć. A czasem wręcz przeciwnie, wybiera ucieczkę całkowicie milknąc i zamykając się w sobie. I nie wiadomo, który wariant jest gorszy. 

Ponadto krzyczenie nie jest dobre, ani dla ciebie, ani dla twoich dzieci. Zobaczmy razem, jakie konsekwencje może przynieść krzyczenie na dzieci i jak szkodzi ich dla umysłom.

Jak poważne konsekwencje ma krzyczenie na dzieci

1. Krzyczenie powoduje zmiany w mózgu dziecka

W badaniu z 2011 r. stwierdzono, że wczesne i ciągłe narażenie na stres generowany przez krzyki może zmienić sposób, w jaki mózg przetwarza informacje otrzymywane drogą werbalną.

Bezmyślne krzyczenie na dzieci
Krzyczenie na dzieci może upośledzić ich mózg i rozwój emocjonalny.

Krzyczenie na dzieci może zmienić sposób rozwoju mózgu dziecka. Zaczyna szybciej i bardziej kompleksowo przetwarzać informacje i zdarzenia negatywne niż pozytywne. Innymi słowy, nastawia się na odbiór negatywnego przekazu.

2. Krzyczenie na dzieci powoduje depresję i niską samoocenę

Czy pamiętasz, jak się czułeś, gdy krzyczała na ciebie matka, ojciec lub nauczyciel? Kiedy krzyczysz na dzieci, wywołujesz w nich strach, frustrację i smutek. Jednak oprócz tych przejściowych emocji krzyk może poważnie zaburzyć psychikę dziecka.

Podnosząc głos, kiedy chcesz, by dziecko cię słuchało, wysyłasz mu głośny i jasny komunikat. Brzmi on: „Nie jesteś wystarczająco dobry, aby wykonywać rzeczy tak dobrze, jak się tego spodziewam”. Brak cierpliwości i tolerancji może sprawić, że malec poczuje, że nie spełnia Twoich oczekiwań. Tym samym niszczysz jego poczucie własnej wartości.

Z drugiej strony niektóre badania sugerują, że przemoc werbalna może być przyczyną problemów psychologicznych w wieku dorosłym. W rzeczywistości krzyki odbierane w dzieciństwie są źródłem depresji i stanów lękowych, a nawet działań autodestrukcyjnych. Należą do nich takie zachowania jak jak nadużywanie alkoholu i narkotyków lub ryzykowne czynności seksualne.

3. Przemoc emocjonalna zaostrza problemy behawioralne

Jak wyjaśniliśmy na początku artykułu, krzyczenie na dzieci powoduje, że ich układ limbiczny reaguje albo przez proces obrony, albo ucieczki. W wielu przypadkach, zamiast rozwiązać problem, podniesienie głosu dzieci może jeszcze pogorszyć sytuację. Użycie przemocy werbalnej zwiększa bowiem ich buntowniczość i upór, a nawet może wpędzić w niebezpieczne sytuacje.

Ojciec krzyczy na syna
Krzyki w żaden sposób nie rozwiązują konfliktów a raczej tylko pogarszają sytuację.

Naukowcy zaobserwowali, że 13-letnie dzieci, które doświadczyły stresujących sytuacji z powodu krzyków rodziców, nasiliły swoje negatywne zachowania w średnim okresie. Pamiętaj zatem, żeby unikać krzyczenia na dzieci, jeśli nie chcesz, aby sytuacja stała się jeszcze bardziej skomplikowana.

4. Krzyczenie na dzieci uczy ich złego sposobu radzenia sobie z tym, co się z nimi dzieje

Rodzice są lustrem, w którym przeglądają się ich dzieci. Jeśli my sami nie wiemy, jak zarządzać emocjami, to jak możemy oczekiwać, że dzieci będą to robić? Tracąc kontrolę i panowanie nad sobą, uczymy ich zachowywać się dokładnie tak jak my. Krzycząc, pokazujemy, że to jest jedyny sposób na uzyskanie tego, czego chcesz.

Dlaczego więc nie porozmawiamy zamiast krzyczeć? Dlaczego nie uczymy dzieci radzenia sobie z frustracjami w pozytywny sposób? Dajmy im przykład, aby w przyszłości stali się pewnymi siebie, empatycznymi i szanującymi się dorosłymi.

5. Krzyczenie może mieć wpływ na zdrowie fizyczne dzieci

Jak możesz się przekonać, niektóre badania wykazały, że stres doświadczany przez dzieci w obliczu ciągłego krzyku odbija się na ich zdrowiu fizycznym. Może prowadzić do chorób przewlekłych spowodowanych wydzielaniem hormonalnym, które jest odpowiedzią organizmu na stres. Wśród możliwych problemów fizycznych należy wymienić przede wszystkim:

Bezduszne krzyczenie na dzieci
Stres generowany przez krzyki szkodliwie wpływa na zdrowie dzieci.
  • Zapalenie stawów
  • Migrena lub silne bóle głowy
  • Problemy z plecami i szyją
  • Inny przewlekły ból.

Podsumowując, jeśli chcemy, aby nasze dzieci wyrosły na szczęśliwych, emocjonalnie empatycznych, odpornych i zdrowych dorosłych, musimy najpierw nauczyć się zarządzać emocjami. Krzyczenie na dzieci nie jest rozwiązaniem naszych problemów, ani nie sprawi, że dzieci będą się lepiej uczyć lub szybciej ubierać.

Przestań krzyczeć już od dzisiaj i wypróbuj pozytywne techniki edukacyjne oparte na szacunku i miłości. Kiedy poczujesz, że jesteś bliska eksplozji, zostaw dziecko na chwilę, wyjdź, żeby pooddychać i odzyskać spokój. A potem wróć, by porozmawiać ustawiając się na jego poziomie. Pamiętaj, że jesteś lustrem, w którym Twoje dziecko się przegląda. A ocena, którą samo sobie wystawi, zależy w dużej mierze od ciebie.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Devine, L. (2013). Outsmarting Anger: 7 Strategies for Defusing Our Most Dangerous Emotion. John Wiley & Sons. https://books.google.es/books?hl=es&lr=&id=72BcCwAAQBAJ&oi=fnd&pg=PR7&dq=Outsmarting+Anger:+7+Strategies+for+Defusing+Our+Most+Dangerous+Emotion&ots=ikZW2tZU_z&sig=xELqv65P6H_f1Pb_zwoQf23VCC0#v=onepage&q=Outsmarting%20Anger%3A%207%20Strategies%20for%20Defusing%20Our%20Most%20Dangerous%20Emotion&f=false
  • Tomoda, A., Sheu, Y. S., Rabi, K., Suzuki, H., Navalta, C. P., Polcari, A., & Teicher, M. H. (2011). Exposure to parental verbal abuse is associated with increased gray matter volume in superior temporal gyrus. Neuroimage, 54, S280-S286. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2950228/
  • Norman, R. E., Byambaa, M., De, R., Butchart, A., Scott, J., & Vos, T. (2012). The long-term health consequences of child physical abuse, emotional abuse, and neglect: a systematic review and meta-analysis. PLoS Med, 9(11), e1001349. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3507962/
  • Prieto, G. B. (2008). Hacia una educación de calidad. Revista Iberoamericana de Educación, 45(6), 3. http://www.cop.es/colegiados/m-13106/images/Art%C3%ADculoEducaciónCalidad.pdf
  • Miller, G. E., Chen, E., & Parker, K. J. (2011). Psychological stress in childhood and susceptibility to the chronic diseases of aging: moving toward a model of behavioral and biological mechanisms. Psychological bulletin, 137(6), 959. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3202072/

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.