Kryptosporydioza: na czym polega to schorzenie?

Kryptosporydioza: na czym polega to schorzenie?

Napisany przez Edith Sánchez

Ostatnia aktualizacja: 09 sierpnia, 2022

Kryptosporydioza nie jest bardzo szkodliwa dla osób ze zdrowym układem odpornościowym. Jednak w przypadku pacjentów przyjmujących leki immunosupresyjne i u dzieci, które nie ukończyły jeszcze drugiego roku życia, może okazać się śmiertelna.

Kryptosporydioza to choroba pasożytnicza. Pierwszy przypadek odnotowano w 1972 r. Jednak została opisana w sposób formalny w 1976 r. przez F.A. Nime’a, J.D. Bureka i innych. Od tego momentu badało ją wielu ekspertów, ponieważ jest to nowa choroba.

Dotyka ona zarówno ludzi, jak i różne gatunki zwierząt, w tym często spożywane ptaki. W latach 70. badacze odkryli, że kryptosporydioza może prowadzić do śmierci pacjentów chorych na AIDS. To zwróciło uwagę innych ekspertów.

Jednak prawdziwa fala badań nad tym schorzeniem rozpoczęła się w 1993 r. W tym roku ognisko tego schorzenia pojawiło się w Wisconsin. To zaalarmowało społeczeństwo i rządy, zwracając ich uwagę na potencjalne niebezpieczeństwa związane z kryptosporydiozą.

Do dnia dzisiejszego ekspertom udało się zebrać znaczącą ilość danych i wiedzy dotyczącej tej choroby. Niektóre kwestie zasługują pod tym względem na specjalną uwagę, dlatego też poruszymy je poniżej. Czytaj dalej, aby je poznać!

Kryptosporydioza jest wywoływana przez pasożyty

Pasożyt pod mikroskopem
Kryptosporydioza jest wywoływana przez pasożyta, który potrzebuje ludzkich komórek, aby ukończyć swój cykl biologiczny.

Chorobę nazywaną kryptosporydiozą wywołują pasożyty nazywane Cryptosporidium. Do tej pory ekspertom udało się wyodrębnić 22 gatunki. Jednak obecnie uznaje się, że jest ich zaledwie 13.

Eksperci ustalili, że pasożyt przenika do komórek jelita swojego żywiciela. Jednak dokładne mechanizmy jego działania nie są jeszcze znane. Wiemy jednak, że nie musi wnikać do komórek, aby ukończyć swój cykl biologiczny.

Kiedy oocysty pasożyta zamieszkują w organizmie żywiciela, stopniowo zaczynają wchodzić w komórki nabłonkowe jelita cienkiego lub drzewa oskrzelowego. Następnie rozpoczynają następujące po sobie fazy reprodukcji bezpłciowego i płciowego. Następnie organizm wydala je wraz z kałem. W tym momencie może dojść do zakażenia.

Kryptosporydioza z łatwością się rozprzestrzenia

Wyżej wspomniany pasożyt może zakażać wiele ssaków, w tym bydło i prosięta. W przypadku ludzi do zakażenia dochodzi poprzez kontakt z innym człowiekiem lub ze zwierzęciem drogą fekalno-oralną. W dużym stopniu do zakażeń dochodzi w wyniku spożywania zakażonej wody.

Kryptosporydioza przenosi się przez odchody zwierzęce i ludzkie.  To właśnie w nich znajdują się oocysty, które zakażają pożywienie i/lub wodę. Dowody, które posiadamy, wskazują, że oocysty są niezwykle odporne na standardowe metody oczyszczania wody.

Ryzyko zakażenia jest niezwykle wysokie, głównie gdy dochodzi do niego przez zanieczyszczoną wodę. Podczas wybuchu epidemii w Wisconsin, zakaziło się 400.000 osób. Badania przeprowadzone przez ekspertów w Stanach Zjednoczonych wskazują, że pasożyt jest obecny w 90% ścieków, 75% wód rzecznych i 28% wód pitnych.

Odpowiedź immunologiczna jest zmienna

Układ odpornościowy
Organizmy immunokompetentne są w stanie z łatwością zwalczyć infekcję.

Immunokompetentne organizmy, to znaczy takie, które posiadają w pełni funkcjonalne układy immunologiczne, nie przechodzą zbyt ciężko kryptosporydiozy. Odpowiadają na nią w adekwatny sposób, a po przechorowaniu mają dużą odporność na reinfekcję.

Jednak jeśli pacjent cierpi na niedobory limfocytów lub gamma-globulin, może zmagać się z poważnymi lub chronicznymi infekcjami. Znaczącą rolę odgrywa również wiek i stan odżywienia organizmu. Najbardziej poważne przypadki odnotowano u dzieci, które nie ukończyły jeszcze drugiego roku życia.

Poza tym biegunka wywołana przez kryptosporydiozę stanowi bardzo poważny problem w przypadku pacjentów cierpiących na AIDS.

Diagnoza postawiona przez specjalistę jest najbardziej rzetelna

Rutynowe badania kału często nie są w stanie wykryć kryptosporydiozy. Dzieje się tak, ponieważ oocysty są wydalane w sposób przerywany i aby wykryć ich obecność należałoby przebadać kilka próbek.

Najczęściej stosowana technika diagnostyczna to mikroskopowe badanie kału. Zaliczamy do niej badanie pod mikroskopem z zastosowaniem kontrastu, czyli barwienia, używając takich technik jak barwienie metodą Ziehla-Neelsena lub Kinyoun. Poza tym laboranci wykorzystują również mikroskopię immunofluorescencyjną.

Poza tym warto również wykonać test immunoenzymatyczny, aby wykryć antygeny Cryptosporidium w kale. Czasami, aby postawić diagnozę, może zajść konieczność wykonania biopsji jelita.

Dowiedz się jeszcze więcej: 5 porad, jak wyeliminować pasożyty jelitowe

Lepiej zapobiegać niż leczyć

Najlepszy sposób na uniknięcie zakażenia kryptosporydiozą to mycie rąk pod bieżącą wodą z użyciem mydła. Powinnaś to robić, gdy przygotowujesz jedzenie, przed jedzeniem, kiedy wracasz do domu z zewnątrz, po oddawaniu moczu lub kału i po kontakcie ze zwierzętami.

Poza tym nie powinnaś mieć kontaktu z kałem ludzkim i zwierzęcym, a jeśli już ma do tego dojść, musisz zadbać o zachowanie bardzo dużych środków ostrożności. Poza tym nie używaj wody, która nie jest zdatna do spożycia. Kluczową rolę odgrywa zachowanie higieny.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Del Coco, V. F., Córdoba, M. A., & Basualdo, J. A. (2009). Criptosporidiosis: una zoonosis emergente. Revista argentina de microbiología, 41(3), 185-196.


Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.