Kortykofobia lub strach przed kortykosteroidami

W ciągu ostatnich kilku dekad rośnie strach przed kortykosteroidami. Leki te mogą mieć różne poważne skutki uboczne, ale często występują, gdy nie przyjmujesz odpowiedniej dawki lub używasz ich przez dłuższy czas.

Kortykofobię lub strach przed kortykosteroidami można zdefiniować jako strach i odrzucenie określonego rodzaju leku: kortykosteroidów. Zdarza się to częściej w przypadkach stosowania ich w postaci kremu do leczenia atopowego zapalenia skóry u dzieci

Według niektórych statystyk od 20 do 83% pacjentów z atopowym zapaleniem skóry obawia się kortykosteroidów. Zakres procentowy wydaje się bardzo szeroki, i wskazuje, że kortykofobia czasem obejmuje większość użytkowników.

Najbardziej uderzające jest to, że istnieje duża liczba pracowników służby zdrowia, którzy również boją się kortykosteroidów. Tymczasem leki te, chociaż w określonych przypadkach mogą powodować działania niepożądane, są również najlepszą opcją leczenia wielu różnych schorzeń. Podobnie istnieje wiele mitów, które napędzają strach przez kortykosteroidami.

Czym są kortykosteroidy?

Ciało ludzkie naturalnie wydziela kortykosteroidy przez nadnercza i przy użyciu cząsteczek cholesterolu. Dzięki temu procesowi organizm wytwarza dwa rodzaje kortykosteroidów, znanych również jako kortykoidy. Dodatkowo wszystkie te naturalne substancje pełnią nieskończone funkcje, wśród których wyróżniają się metabolizowanie węglowodanów i białek oraz regulowanie układu odpornościowego a także reakcji na stres.

Pierwszy rodzaj tych naturalnych kortykosteroidów zawiera 21 atomów węgla. Dzielą się również na dwie grupy. Pierwsza grupa to glikokortykoidy, wśród których znajdziemy kortyzol czy hydrokortyzon. Druga grupa to mineralokortykoidy, wśród których znajduje się aldosteron.

Drugi rodzaj kortykosteroidów wytwarzanych przez organizm to te, które mają 19 atomów węgla. Tworzą one hormony, takie jak androgeny i estrogeny.

Syntetyczne kortykosteroidy to leki, które symulują działanie naturalnych kortykosteroidów. Chociaż kopiują funkcję tych hormonów, są również znacznie silniejsze niż naturalne kortykosteroidy. Z tego powodu są stosowane w leczeniu różnych schorzeń, takich jak zapalenie skóry, nieżyt nosa, astma lub łuszczyca.

Skutki uboczne kortykosteroidów

Ogólnie rzecz biorąc, jeśli prawidłowo stosujesz kortykosteroidy, we właściwej dawce i przez krótki czas, bardzo rzadko wystąpią skutki uboczne. Jednak skutki uboczne mogą pojawić się, jeśli nie zastosujesz się do wspomnianych wytycznych i wykroczysz poza limity zalecane przez nauki medyczne.

Niektóre działania niepożądane kortykosteroidów są wymienione poniżej:

• Przyrost masy ciała: powodują zatrzymywanie płynów i zmieniają metabolizm lipidów, co może powodować nieprawidłową dystrybucję tłuszczu w organizmie. Jednak ten efekt pojawia się dopiero po dłuższym przyjmowaniu.
• Choroby skóry: Twoja skóra może stać się cieńsza i bardziej delikatna; mogą wystąpić rozstępy, teleangiektazje lub rozszerzenie naczyń krwionośnych; skóra może stracić kolor (hipopigmentacja); wreszcie mogą wystąpić trądzikopodobne erupcje i nadmierne owłosienie w nieprawidłowych miejscach.
• Wzrost stężenia glukozy we krwi: kortykosteroidy zmieniają metabolizm glukozy i ostatecznie powodują wzrost poziomu cukru we krwi.

Istnieją ponadto doniesienia o podwyższonym ciśnieniu krwi i zwiększonym ryzyku zachorowania na osteoporozę. Kortykoidy zwiększają również ryzyko zarażenia się infekcjami, powodują nerwowość i wahania nastroju, a także mogą wpływać na rozwój zaćmy.

Strach przed kortykosteroidami

Wszystkie te możliwe działania niepożądane powodują kortykofobię. Jednak, jak już wspomnieliśmy, gdy stosujesz te leki we właściwej dawce i przez odpowiedni czas, jest bardzo mało prawdopodobne, że zobaczysz te skutki uboczne.

W większości przypadków szkodliwe efekty pojawiają się dopiero po długotrwałym stosowaniu przez kilka lat. Z tego powodu odpowiedzią na te zagrożenia nie powinien być irracjonalny strach przed kortykosteroidami, ale ich odpowiedzialne stosowanie, z zachowaniem wszelkich środków ostrożności.

Ponieważ jednak istnieje oczywiste ryzyko, pojawiło się również kilka bezpodstawnych mitów. Jeden z nich mówi, że leki te hamują rozwój mózgu dzieci. Nie ma naukowych dowodów na poparcie tego przekonania, ale mimo to wiele osób uważa, że to prawda i zwiększa to ich strach przed kortykosteroidami.

O czym należy pamiętać

Ważne jest, aby właściwie stosować te leki i znać skutki uboczne, aby móc im zapobiegać. Tymczasem strach przed kortykosteroidami powoduje poważny problem. Polega on na tym, że niektórzy ludzie za wszelką cenę unikają tych leków, utrudniając lub uniemożliwiając leczenie niektórych chorób.

Roztropność to jedno, ale strach oparty na uprzedzeniach, a nie na faktach, to zupełnie coś innego. Dlatego rozsądnie jest zawsze porozmawiać z lekarzem, aby rozwiać wszelkie wątpliwości.