Klindamycyna: zastosowania i wskazania

Klindamycyna to antybiotyk o szerokim spektrum działania z grupy linkozamidów. Ma głównie działanie bakteriostatyczne. Działa przeciwko Gram-dodatnim bakteriom tlenowym i wielu bakteriom beztlenowym.

Klindamycyna to półsyntetyczny antybiotyk o szerokim spektrum działania o charakterze bakteriostatycznym. Czy kiedykolwiek został ci przepisany lub czy słyszałeś o nim? Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat, zapraszamy do dalszej lektury tego artykułu. Mamy zamiar opowiedzieć Ci wszystko o tym leku.

Z góry możemy powiedzieć, że klindamycyna jest stosowana w leczeniu pewnych rodzajów infekcji bakteryjnych. Najczęściej stosuje się ją infekcji płuc, skóry, krwi, narządów wewnętrznych, a także narządów rodnych u kobiet.

Jak działa klindamycyna?

Jak już wspomnieliśmy poprzednio, klindamycyna jest antybiotykiem o szerokim spektrum działania. A konkretnie należy do grupy linkozamidów, ponieważ wykazuje głównie działanie bakteriostatyczne. Oznacza to, że działa przeciwko Gram-dodatnim bakteriom tlenowym i wielu bakteriom beztlenowym.

Klindamycyna działa poprzez wiązanie się z podjednostką 50S rybosomu bakterii. W ten sposób hamuje pierwsze etapy syntezy białek w komórce bakteryjnej. Chociaż jej działanie jest zasadniczo bakteriostatyczne, w wysokich stężeniach może mieć również działanie bakteriobójcze. Będzie to zależeć od wrażliwości szczepu i pożywki.

Po podaniu doustnym wchłania się prawie w 90% przyjętej dawki. Chociaż nie wiadomo, w jakim stopniu, przyjmowanie jej razem z pożywieniem opóźnia to wchłanianie.

Wskazania terapeutyczne klindamycyny

Lek ten przepisuje się w leczeniu infekcji wywołanych przez wrażliwe mikroorganizmy wywołujące takie choroby, takie jak:

• Zapalenie szpiku.
• Ropień płucny.
• Bakteryjne zapalenie pochwy.
• Infekcje zębów.
• Zapalenie narządów miednicy mniejszej.
• Infekcje skóry i tkanek miękkich.
• Zapalenie płuc wywołane przez Pneumocystis jiroveci.
• Nabyte zapalenie płuc wywołane przez Staphylococcus aureus.
• Toksoplazmoza mózgowa u pacjentów zakażonych wirusem HIV.
• Ostre zapalenie zatok u dzieci w wieku powyżej 1 miesiąca i poniżej 18 lat.
• Ostre zapalenie gardła i migdałków wywołane przez paciorkowce grupy A (S. pyogenes).

Ponieważ niektóre z tych infekcji są często również wywoływane przez pałeczki Gram-ujemne, klindamycyna jest stosowana z dodatkowymi antybiotykami. Miejscowo stosuje się ją ponadto w leczeniu trądziku.

Można ją jednak stosować w leczeniu zakażeń szczepami wrażliwymi na klindamycynę lub erytromycynę. Może się również zdarzyć, że niektóre szczepy są wrażliwe na jeden z antybiotyków, a odporne na drugi.

Niekorzystne skutki

Głównym działaniem niepożądanym klindamycyny jest biegunka związana z Clostridium difficile. Wiąże się z tym typem biegunki nawet u 10% leczonych pacjentów, niezależnie od drogi podania, w tym w leczeniu miejscowym.

Mogą również wystąpić reakcje nadwrażliwości. Podana doustnie, jeśli nie zostanie popita wodą, klindamycyna może powodować zapalenie przełyku.

Z drugiej strony u pacjentów leczonych klindamycyną mogą również wystąpić inne wtórne działania niepożądane, do których należą:

• Hematologiczne: zdarzały się przypadki ciężkiej leukopenii, leukocytozy, anemii i trombocytopenii.
• Układ sercowo-naczyniowy: U niektórych pacjentów klindamycyna może powodować ciężkie zaburzenia rytmu serca, takie jak migotanie komór, wydłużenie odstępu QT i polimorficzna arytmia komorowa.
• Ośrodkowy układ nerwowy: możliwe są pojedyncze przypadki blokady nerwowo-mięśniowej.
• Przewód pokarmowy: Leczenie klindamycyną może powodować biegunkę, nudności, wymioty i ból brzucha. Ponadto może wywoływać rzekomobłoniaste zapalenie jelita grubego w wyniku nadkażenia Clostridium difficile. Efekt ten jest jednak odwracalny po przerwaniu leczenia. Ponadto należy stosować środki wspomagające w połączeniu z podawaniem wankomycyny lub metronidazolu.
• Wątroba: antybiotyk ten może zwiększać poziom aminotransferazy asparaginianowej i aminotransferazy alaninowej, a także poziom bilirubiny z powodu bezpośredniego uszkodzenia wątroby.
• Nerki i układ moczowo-płciowy: jest związany z klindamycyną z obrazami kandydozy pochwy i zapalenia sromu i pochwy.
• Skóra: zdarzają się przypadki, w których można zaobserwować wysypkę o nasileniu od łagodnego do umiarkowanego.

Podczas leczenia miejscowego może wystąpić ponadto świąd twarzy, kontaktowe zapalenie skóry, obrzęk twarzy i wysypka plamkowo-grudkowa.

Inne działania niepożądane, które mogą wystąpić u osób leczonych klindamycyną, obejmują zespół Stevensa-Johnsona, reakcje nadwrażliwości u pacjentów zakażonych wirusem HIV oraz zapalenie węzłów chłonnych. Jednak takie reakcje są rzadkie.

Przeciwwskazania

Klindamycyna jest przeciwwskazana u pacjentów z reakcjami alergicznymi na ten lek i na linkomycynę zgłoszonymi w wywiadzie. Jeśli chodzi o karmienie piersią, należy wiedzieć, że ten lek przenika do mleka matki.

Z tego powodu oraz ze względu na możliwe poważne skutki dla niemowlęcia jego stosowanie w trakcie trwania karmienia jest przeciwwskazane.

Nie należy go również stosować w czasie ciąży, chyba że jest to bezwzględnie konieczne, ponieważ nie ma wystarczających badań lub danych na ten temat.

Czy klindamycyna jest bezpieczna?

Liczne badania kliniczne i bogate doświadczenie w zakresie nadzoru nad bezpieczeństwem farmakoterapii przemawiają za stosowaniem klindamycyny jako skutecznego leku między innymi w leczeniu infekcji szczękowo-twarzowych. Dlatego można powiedzieć, że jej stosowanie jest bezpieczne.

Jeśli przepisano ci ten lek w ramach leczenia problemu zdrowotnego, zawsze postępuj zgodnie z zaleceniami lekarza. A jeśli masz wątpliwości, zawsze porozmawiaj ze specjalistą przed podjęciem jakichkolwiek działań.