Kinezyterapia - ważna strategia w dziedzinie fizjoterapii

Przejrzane i zatwierdzone przez: lekarz Leonardo Biolatto.

Napisany przez Rafael Victorino Muñoz

Ostatnia aktualizacja: 15 grudnia, 2022

Kinezyterapia to praktyka należąca do dyscypliny fizjoterapii. Polega na zastosowaniu serii ruchów i różnych technik, wykonywanych samodzielnie przez pacjenta lub przy pomocy terapeuty.

Ćwiczenia mają na celu optymalizację ogólnego stanu zdrowia mięśni i stawów poprzez ich rozciąganie i wzmacnianie. Pomaga to w procesach rehabilitacji, a także w profilaktyce zmian ruchowych.

Praktyka ta nie polega na stosowaniu masaży, nakładaniu maści czy bandaży. Wręcz przeciwnie, wiąże się to z technikami, takimi jak elektroterapia czy hydroterapia, a nawet z wykorzystaniem różnego rodzaju urządzeń, przyrządów i aparatury (np. ultradźwięki).

Kinezyterapia – na czym polega?

Kinezyterapia jest również znana jako kinezjatria. Termin, o którym mowa, pochodzi od greckiego słowa kinesis, które tłumaczy się jako „ruch”. Po dodaniu słowa terapia, dosłowne tłumaczenie brzmiałoby „terapia ruchowa”.

Jako taki, ten zestaw technik jest częścią szerszej dyscypliny: fizjoterapii. Właściwie można powiedzieć, że kinezyterapia polega na praktycznym zastosowaniu zasad kinezjologii. Jednak jej cel jest zarówno terapeutyczny, jak i profilaktyczny.

Dlatego jest zorientowany na leczenie, rehabilitację, powrót do zdrowia i zapobieganie urazom lub stanom związanym z ruchem.

Dlatego na początku leczenia terapeuta przeprowadza badanie oceniające jakość i rodzaj odpowiedzi mięśniowej poprzez zlokalizowanie obszarów dysfunkcyjnych lub czynności, które są wykonywane nieprawidłowo i mogą prowadzić do pogorszenia stanu stawów, mięśni, a nawet kości. Po ustaleniu rodzaju problemu kinezyterapeuta opracowuje plan podejścia.

Dlaczego kinezyterapia?

W kinezyterapii obserwuje się i analizuje reakcję mięśni i stawów na określone wysiłki w celu wykrycia ewentualnych zaburzeń równowagi. W ten sposób można korygować problemy z poruszaniem się i zapobiegać kontuzjom lub dolegliwościom związanym z nadmiernym wysiłkiem, siedzącym trybem życia czy niewłaściwą postawą.

To niefarmakologiczna alternatywa dla promocji zdrowia i leczenia objawów różnych dolegliwości, takich jak ból, sztywność czy ograniczenie ruchu.

W tym sensie jest lecznicza, zapobiegawcza, a nawet formacyjna. W przypadku tych technik chodzi również o edukację. Pacjent staje się świadomy swojego ciała i jego ruchów.

Ogólnie rzecz biorąc, cele kinezyterapii mają na celu rozwój lub pracę nad takimi aspektami, jak:

• Propriocepcja i postawa
• Moc: aby zwiększyć siłę mięśni
• Relaks: w celu złagodzenia napięcia mięśniowego
• Dokładność: aby poprawić ruch w określonych zadaniach
• Koordynacja: w użyciu różnych mięśni lub części ciała
• Wytrzymałość: aby utrzymać zdolność do pracy w czasie
• Rozciąganie: praca nad elastycznością i zakresem ruchu

Podziały kinezyterapii

Kinezyterapię można klasyfikować na kilka sposobów, w zależności od takich aspektów, jak czas, w którym się odbywa, jej cel, techniki i zasoby. Spójrzmy.

Zgodnie z chwilą

Po pierwsze, możemy mówić o kinezyterapii profilaktycznej. Jak sama nazwa wskazuje, ten rodzaj leczenia stosuje się przed wystąpieniem urazów lub problemów. A raczej robi się to, aby zapobiec ich wystąpieniu.

Leczniczy to ten, który jest praktykowany po chorobie lub urazie, aby pomóc w wyzdrowieniu. W tej kolejności pomysłów można zaproponować kompletny program rehabilitacji.

W zależności od aktywności pacjenta

Inna klasyfikacja wiąże się z aktywnością lub interwencją pacjenta przed zabiegiem. W związku z tym kinezyterapia może być bierna, jeśli ruchy nie są dobrowolnie wykonywane przez pacjenta, ale przez terapeutę.

Z kolei w ramach kategorii kinezyterapii biernej wyróżnia się dwa podtypy:

1. Zrelaksowany: Dzieje się tak, jeśli rozciąganie nie jest bardzo wymagające ani bolesne.
2. Wymuszone: Dzieje się tak, gdy ruchy osiągają granicę stawów.

Z kolei w przypadku kinezyterapii aktywnej to pacjent wykonuje ruchy dobrowolnie, choć często jest w tym wspomagany przez pracownika służby zdrowia. Kinezyterapia obejmuje dwa tryby:

1. Kinezyterapia wspomagana
2. Kinezyterapia oporowa

W pierwszym przypadku pacjent nie jest w stanie wykonać pełnego ruchu, więc jest całkowicie lub częściowo wspomagany manualnie lub instrumentalnie. W drugiej formie stosuje się opór ręczny lub instrumentalny (za pomocą bloczków, sprężyn, ciężarków, a nawet pod wodą).

Zgodnie z obszarem zastosowania

Najbardziej znanym obszarem zastosowania kinezyterapii jest dziedzina zdrowia – czyli opracowywanie programów rehabilitacyjnych lub zabiegów uzupełniających dla pacjentów z różnymi schorzeniami wpływającymi na ich ruch.

Z kolei w sporcie kinezyterapia współpracuje ze sportowcami na każdym poziomie, aby poprawić ich wyniki lub pomóc im w powrocie do zdrowia po kontuzji.

W obszarze edukacyjnym ma również szerokie pole do działania. Znajduje zastosowanie w pedagogice specjalnej, ośrodkach integracji psychomotorycznej i wczesnej stymulacji. Wynika to z faktu, że niektóre dzieci mogą wykazywać problemy ze stawami lub mięśniami, takie jak hipotonia.

W zależności od celu

Najczęściej kinezyterapia działa na aspekt motoryczny, czyli ruchowy. Odbywa się to w rehabilitacji pacjentów z urazami (takimi jak zapalenie ścięgien) lub z chorobami, takimi jak choroba zwyrodnieniowa stawów lub zapalenie stawów kręgosłupa.

Jednak stosuje się go również u osób przykutych do łóżka z powodu jakiejś choroby, u pacjentów z porażeniem czterokończynowym, a nawet u osób w śpiączce, w celu zachowania siły i ruchomości ich mięśni i stawów. Dodatkowo stosuje się ćwiczenia kinezyterapeutyczne poprawiające mechanikę oddychania. Odbywa się to na przykład u pacjentów z problemami, takimi jak przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP).

Wreszcie, jeśli chodzi o cel, istnieje również kinezyterapia posturalna, która pomaga poprawić sposób, w jaki siedzimy lub stoimy. W ten sposób można zapobiegać bólom karku i pleców.

Korzyści z kinezyterapii

Kinezyterapia pomaga od strony fizycznej i psychicznej i to nie tylko u osób, które doznały urazu lub choroby. Wśród różnych korzyści, które zapewnia, są następujące:

• Poprawia mechanikę krążeniowo-oddechową podczas ćwiczeń.
• Zmniejsza ból i sztywność stawów i mięśni.
• Kinezyterapia pomaga w radzeniu sobie ze stresem i lękiem.
• Zwiększa propriocepcję ruchu.
• Zakres ruchu osoby zostaje przywrócony.
• Wzmacnia muskulaturę.
• Pomaga zapobiegać kontuzjom.

Dla kogo jest polecana?

Z kinezyterapii może skorzystać każdy, bo nigdy nie jesteśmy wolni od kontuzji, przykurczu, złej postawy czy bólu. W szczególności jest zalecany w następujących przypadkach:

• Lumbago
• Paraliż twarzy
• Pacjenci w śpiączce
• Przykurcze mięśni
• Uraz ścięgna podkolanowego
• Osoby z hipotonią
• Nadmierny wysiłek barku
• Chondromalacja rzepki
• Problemy krążeniowo-oddechowe
• Układ nerwowy, zaburzenia czuciowe lub ruchowe
• Pacjenci z ankylozą, artropatią reumatyczną lub zapaleniem okołostawowym

Zagrożenia i przeciwwskazania

Niezależnie od wyżej wymienionych korzyści, istnieją sytuacje, w których kinezyterapia nie powinna być stosowana. Są to między innymi:

• Złamania
• Wysięk stawowy
• Nadpobudliwość
• Infekcje

Kinezyterapia to profesjonalne leczenie

Do kinezyterapii pacjent nie wymaga specjalnego przygotowania. Nie jest też wymagane znieczulenie. Ćwiczenia powinny być wykonywane pod okiem profesjonalnego fizjoterapeuty przy użyciu wysokiej jakości profesjonalnego sprzętu.

Podobnie opracowywanie planu pracy powinno odbywać się indywidualnie, zgodnie z potrzebami każdego pacjenta. Przede wszystkim plan musi być zatwierdzony przez lekarza, czy to traumatologa, czy lekarza innej specjalności.