Jak kontrolować wysokie ciśnienie krwi?

Spożycie pokarmów bogatych w przeciwutleniacze, potas i wapń ma pozytywny wpływ na kontrolowanie wysokiego ciśnienia krwi.
Jak kontrolować wysokie ciśnienie krwi?
Daniel Baldó Vela

Napisane i zweryfikowane przez Pielęgniarz Daniel Baldó Vela.

Ostatnia aktualizacja: 24 stycznia, 2023

Jakie kroki należy podjąć, aby kontrolować wysokie ciśnienie krwi? Ta patologia dotyka miliardy ludzi na całym świecie. Kontrola farmakologiczna tego zaburzenia wymaga ostatecznie terapii skojarzonych, które wiążą się z wysokimi kosztami opieki zdrowotnej.

Co ciekawe, wyeliminowanie spożycia soli okazuje się tak niepotrzebne jak i niewystarczające. Dlatego koniecznie trzeba podjąć środki niefarmakologiczne, które pozwolą skutecznie kontrolować wysokie ciśnienie krwi.

Aktualne badania pokazują, że prowadzenie zdrowego stylu życia to idealna metoda, aby kontrolować wysokie ciśnienie krwi. I wcale się to nie wiąże z przestrzeganiem restrykcyjnych wytycznych.

Co to jest nadciśnienie tętnicze?

Pojęcie ciśnienia krwi (BP) odnosi się do ciśnienia wywieranego przez krew na ściany tętnic. Mówimy o skurczowym ciśnieniu krwi (SYS – Systole) w odniesieniu do ciśnienia istniejącego w czasie, gdy serce kurczy się i wypuszcza krew do reszty ciała.

Z drugiej strony rozkurczowe ciśnienie krwi (DIA – Diastole) odnosi się do wartości ciśnienia krwi, gdy serce wypełnia się krwią. O nadciśnieniu tętniczym (HT) mówimy, gdy SYS> 140 mmHg i / lub DIA> 90 mmHg w 3 kolejnych pomiarach.

Nadciśnienie tętnicze krwi dotyka miliardy ludzi

Nadciśnienie tętnicze krwi uważa się za problem zdrowia publicznego, który dotyka miliardy ludzi na całym świecie. Szacuje się, że choruje na nie 30% populacji, a jej rozpowszechnienie przekracza 50% u osób powyżej 50. roku życia.

Według artykułu opublikowanego w The Medical Clinics of North America, gdy nie jest odpowiednio kontrolowane, poważnie uszkadza serce, mózg, oczy i nerki.

W rzeczywistości nadciśnienie tętnicze jest uważane za pierwszą przyczynę udaru i niewydolności serca oraz drugą przyczynę przewlekłej choroby nerek. Podobnie, stoi również za niektórymi z głównych przyczyn chronicznej ślepoty.

Ponadto według danych WHO nadciśnienie tętnicze jest przyczyną 15% zgonów na całym świecie.

Oczywiste jest więc, że należy kontrolować wysokie ciśnienie krwi. Jednak jego powszechne występowanie sprawia, że ​​koszt leczenia farmakologicznego staje się niemożliwy do zniesienia. Ponadto postępująca potrzeba dodatkowych skojarzonych terapii farmakologicznych oznacza jednocześnie wzrost skutków ubocznych.

Badanie ciśnienia krwi
Liczba pacjentów dotkniętych wysokim ciśnieniem krwi jest bardzo niepokojąca. W rzeczywistości choroba jest klasyfikowana jako problem zdrowia publicznego.

Co możemy zrobić, aby kontrolować wysokie ciśnienie krwi?

Styl życia jest jednym z czynników, które mają największy wpływ na genezę nadciśnienia tętniczego. Dobrą wiadomością jest natomiast to, że jest to czynnik w pełni modyfikowalny. Leczenie farmakologiczne powinno być zarezerwowane jedynie dla przypadków nadciśnienia tętniczego opornego na inne środki.

Do tej pory leczenie niefarmakologiczne opierało się prawie wyłącznie na ograniczaniu spożycia soli. Te sposób miał zapobiec zatrzymywaniu płynów, które podobno powoduje obecność dużej ilości soli w organizmie. Ale czy rzeczywiście jest to środek konieczny i wystarczający?

Unikanie spożycia soli nie jest konieczne

Aktualne dowody naukowe pokazują, że spożycie soli nie zwiększa ciśnienia tętniczego u wszystkich ludzi. Oto kilka przykładów:

  • Badanie przeprowadzone przez Bakera, Curhana, de Jonga, Formana, Gansevoorta i Schevena (2012) wykazało, że spożycie soli zwiększa ciśnienie tylko u osób z wcześniej istniejącym uszkodzeniem naczyń.
  • Badania Arósa i wsp. (2013) pokazały również, że pomimo wysokiej zawartości soli spożycie gazpacho było odwrotnie skorelowane z wartościami ciśnienia tętniczego.
  • Natomiast Badanie przeprowadzone przez Carmona, Crespo, López, Navas, Nolasco i Santamaría (2016) również nie wykazało związku między spożyciem sodu a nadcisnieniem krwi.

Spożycie soli wpływa tylko na ciśnienie tętnicze u tak zwanych „osób wrażliwych na sól”. Jednak stanowią one tylko 50% przypadków.

Związek przyczynowo-skutkowy nie jest więc dokładnie poznany i nie ma narzędzi, które pozwalają na proste wykrycie wyżej wymienionych wrażliwych osób. W każdym razie zaleca się rozważne spożywanie tej białej substancji (1 łyżeczka soli dziennie = 5 gramów soli dziennie odpowiada 2,3 grama sodu dziennie).

Spożywanie ultra przetworzonej żywności nie jest zalecane, ponieważ ma bardzo wysoką zawartość soli. Ponadto tego typu żywność jest szkodliwa z wielu innych powodów.

Jak kontrolować wysokie ciśnienie krwi poza spożyciem soli?

Ogólnie rzecz biorąc, odpowiednie podejście do kontroli nadciśnienia tętniczego polega na podjęciu wielotorowych działań. Mają ona na celu normalizować objętość płynów, zmniejszać lepkość krwi, zwiększać kaliber tętnic lub unikać sztywności tętnic.

Wyobrażenie sobie ciśnienia w rurze może pomóc nam zrozumieć tę strategię. Należy znormalizować przepływ, zmniejszyć zanieczyszczenia w wodzie, umieścić większe rury lub wykonać je z elastycznego materiału.

Zwiększ podaż potasu, wapnia i magnezu, aby kontrolować wysokie ciśnienie krwi

Korzystna rola potasu w regulacji ciśnienia krwi jest niepodważalna. Dzieje się tak, ponieważ wspomaga on wydalanie sodu z moczem, rozluźnia mięśnie gładkie i obniża opór obwodowy.

Innymi słowy: potas normalizuje objętość krążącej krwi i sprzyja zdolności adaptacji tętnic.

Zdrowe produkty
Spożywanie pokarmów bogatych w potas, takich jak awokado i banany, pomaga utrzymać poziom ciśnienia krwi w normalnych granicach.

Wykazano również, że wapń i magnez skutecznie pomagają kontrolować wysokie ciśnienie tętnicze krwi. Wapń umożliwia dobre kontrolowanie ciśnienia tętniczego poprzez hamowanie nadciśnieniowego czynnika przytarczyc (FPH).

Magnez natomiast robi to za pomocą mechanizmu, który jest wciąż nieznany. Jednak większą częstość występowania nadciśnienia krwi wykryto w populacjach z deficytowym spożyciem tego minerału.

Inne minerały, takie jak cynk, mangan i miedź, mogą być również zaangażowane w genezę wysokiego ciśnienia krwi. Jednak poziom badań na ten temat nie jest wystarczający, aby wyciągać jednoznaczne wnioski.

Odkryj również te ciekawe informacje: Czosnek lekiem na nadciśnienie – Jak go wykorzystać?

Zwiększ spożycie błonnika i białka

Spożycie 25-40 g błonnika dziennie wpływa na obniżenie ciśnienia krwi ze względu na następujące czynniki:

  • Zmniejsza się opór naczyniowy i poprawia dopływ i odpływ krwi przez serce.
  • Błonnik spowalnia aktywność enzymu (ACE) odpowiedzialnego za wytwarzanie substancji powodującej nadciśnienie (angiotensyna II) i hamującej działanie hipotensyjne (bradykinina).
  • Zwiększa ponadto retencję hipotensyjnych minerałów, takich jak potas czy magnez.
  • Pokarmy, które go zawierają, są zwykle bardzo bogate w przeciwutleniacze. Wykazano natomiast, że działają one korzystnie w kontrolowaniu ciśnienia krwi.

Beilin, Burke, Giangiulioi, Hodgson, Puddey i Rogers (2001) stwierdzili, że w połączeniu ze zwiększonym spożyciem białka efekt hipotensyjny błonnika jest większy.

Fundamentalne znaczenie witaminy D i K

Połączenie niskiego poziomu witamin D i K wiąże się ze wzrostem ciśnienia krwi. Obydwa składniki wydają się być aktywnie zaangażowane w regulację białka, które hamuje zwapnienie tętnic (MGP): witamina D zwiększa jego ilość, a witamina K aktywuje.

Jest to bardzo świeże odkrycie (pierwsze badanie w tej sprawie opublikowano w marcu 2017 r.). Dlatego konieczne są dalsze badania. Jednak badania Beulensa, Brouwera, Cepelisa, van Ballegooijena, van Schoora & Vissera (2017) zdecydowanie wykazały po przeanalizowaniu 171 osób, że obie witaminy będą odgrywać ważną rolę w rozwoju wysokiego ciśnienia krwi.

Zmniejsz spożycie węglowodanów o wysokim indeksie glikemicznym, aby kontrolować wysokie ciśnienie krwi

Nadmiar glukozy we krwi prowadzi do wzrostu lepkości krwi, a tym samym do wzrostu wartości ciśnienia tętniczego. W rzeczywistości u osób z cukrzycą często rozwija się również nadciśnienie tętnicze.

Unikaj spożywania szkodliwych tłuszczów

Transgeniczne kwasy tłuszczowe i większość tłuszczów nasyconych predysponują do nadciśnienia. Ich działanie wynika z gromadzenia się płytek miażdżycowych w tętnicach w wyniku wzrostu cząsteczek LDL i obniżenia HDL.

Przeczytaj więcej również na ten temat: Nadciśnienie – obniż je aktywnością fizyczną

Utrzymanie odpowiedniego nawodnienia pomaga kontrolować wysokie ciśnienie krwi

Odpowiednie nawilżenie organizmu sprzyja oczyszczeniu krwi i obniża jej lepkość. W efekcie oznacza to niższe wartości ciśnienia krwi.

Jak kontrolować wysokie ciśnienie krwi?
Odpowiednie nawodnienie ma kluczowe znaczenie w leczeniu nadciśnienia tętniczego.

Aktywność fizyczna typu cardio jest kluczem, aby kontrolować wysokie ciśnienie krwi

Osoby prowadzące najbardziej siedzący tryb życia mają o 30-50% większe ryzyko zachorowania na nadciśnienie tętnicze. Hiszpańska Fundacja Serca uważa, że ​​aktywność fizyczna pobudzająca układ sercowo-naczyniowy (na przykład chodzenie na spacery), stanowi jeden z najbardziej odpowiednich środków kontroli ciśnienia tętniczego.

Korzyści z zajęć kardio przypisuje się działaniu rozszerzającemu naczynia krwionośne a także |e usuwaniu sodu z organizmu wraz z potem. Nie bez znaczenia ma również rola takiej aktywności w utracie wagi.

Nadmiar tkanki tłuszczowej stwarza od 2 do 6 razy większe ryzyko nadciśnienia tętniczego. To zagrożenie jeszcze wzrasta, gdy tłuszcz gromadzi się w tułowiu (otyłość brzuszna lub „typ jabłka”).

Zapewnij odpowiedni sen

Dobry sen to podstawa. Różne badania łączą problemy ze snem z częstszym występowaniem wysokiego ciśnienia krwi. Wykazano również, że dobry sen pomaga wartości i obniżyć ciśnienie krwi.

Dobre zarządzanie stresem jest kluczem, aby kontrolować wysokie ciśnienie krwi

Stres aktywuje całą serię hormonów, które stymulują współczulny układ nerwowy, który bezpośrednio wiąże się z ciśnieniem tętniczym krwi. Tak więc nauka radzenia sobie ze stresem pociąga za sobą znaczne zmniejszenie wartości ciśnienia tętniczego.

Unikaj palenia tytoniu i picia alkoholu

Tytoń i alkohol to substancje toksyczne, które mogą wpływać na zwiększenie ciśnienia krwi. Nadciśnieniowe działanie tytoniu wynika z faktu, że zwiększa on lepkość krwi. Natomiast alkohol ma znaczącą rolę w genezie różnych schorzeń bezpośrednio związanych ze zwiększonym ciśnieniem krwi.

  • Niektóre przykłady to cukrzyca, hipercholesterolemia i otyłość brzuszna.

Mikrobiota jelitowa ma kluczowe znaczenie w kontrolowaniu nadciśnienia tętniczego

Podobnie jak w przypadku innych chorób przewlekłych, osoby cierpiące na nadciśnienie tętnicze mają podobne cechy mikroflory jelitowej, których nie stwierdzono u osób bez wysokiego ciśnienia. Niektóre hipotezy sugerują, że może to wynikać ze spożycia soli.

Badanie Alm i wsp. (2017) wykazało niższą obecność Lactobacillus w mikrobiocie jelitowej myszy, które przez kilka tygodni otrzymywały dietę bogatą w sól.

Zmniejszenie tej populacji bakterii miało z kolei wpływ na wzrost prozapalnych komórek T (H) 17, a zatem ze wzrostem ciśnienia tętniczego. Do identycznych wniosków doprowadziło również przeprowadzone badanie pilotażowe z udziałem 12 osób.

Zaburzenia mikrobioty jelitowej mogłyby dać odpowiedź na pytanie, dlaczego „tylko 50% osób z wysokim ciśnieniem krwi reaguje negatywnie na spożycie soli”.

Dieta również pomaga skutecznie kontrolować wysokie ciśnienie krwi

Jeśli chodzi o odżywianie, dieta śródziemnomorska to idealny sposób na zastosowanie wszystkich wymienionych wyżej zaleceń żywieniowych. Pamiętaj jednak, że konieczne jest prowadzenie zdrowego trybu życia, który obejmuje ponadto: dobry sen, aktywność fizyczną, radzenie sobie ze stresem i niestosowanie substancji toksycznych.

Dodatkowo suplementacja Lactobacillus mogłaby przyczynić się do osiągnięcia jeszcze lepszych efektów.

Najlepszym sposobem, aby kontrolować wysokie ciśnienie krwi jest zatem przyjęcie kompleksowego podejścia, które wykracza poza same ograniczenia w spożyciu soli.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Textor SC., Renal arterial disease and hypertension. Med Clin North Am, 2017. 101 (1): 65-79.
  • Forman JP., Scheven L., Jong PE., Bakker SJL., et al., Association between sodium intake and change in uric acid, urine albumin excretion, and the risk of developing hypertension. Circulation, 2012.
  • Medina Remón A., Vallverdú Queralt A., Arranz S., Ros E., et al., Gazpacho consumption is associated with lower blood pressure and reduced hypertension in a high cardiovascular risk cohort. Cross sectional study of the PREDIMED trial. Nutr Metab Cardiovasc Dis, 2013. 23: 944-52.
  • Navas Santos L., Nolasco Monterroso C., Elena Carmona C., López Zamorano MD., et al., Relación entre la ingesta de sal y la presión arterial en pacientes hipertensos. Enferm Nefrol, 2016.
  • Wilck N., Matus MG., Muller DN., Satl responsive gut commensal modulates TH17 axis and disease. Nature, 2017.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.