Endometrioza – przyczyny i leczenie

Endometrioza to choroba, która pojawia się w postaci małych rozsianych implantów i torbieli zbudowanych z przemieszczającej się błony śluzowej macicy m.in na jajnikach.

Przejrzane i zatwierdzone przez: lekarz José Gerardo Rosciano Paganelli.

Napisany przez Daniela Echeverri Castro

Ostatnia aktualizacja: 23 sierpnia, 2022

Endometrioza to choroba, która pojawia się w postaci małych rozsianych implantów i torbieli zbudowanych z przemieszczającej się błony śluzowej macicy m.in na jajnikach.

Dzieje się tak, gdy tkanka endometrium rozrasta się poza macicę, w takich obszarach, jak jajniki, więzadła macicy, pęcherz moczowy lub jelito. Rzadko pojawia się w innych częściach ciała, takich jak brzuch lub płuca.

Uważa się, że endometrioza jest jedną z głównych przyczyn niepłodności u kobiet. Szacuje się, że ponad 40% chorych ma problemy z zajściem w ciążę. Chociaż endometrium rośnie nie w swoim miejscu, utrzymuje jego aktywność hormonalną. Podczas menstruacji ta tkanka jest gromadzona, co powoduje szereg dyskomfortu.

 Endometrioza i jej rodzaje

Biorąc pod uwagę kształt i lokalizację , można wyróżnić trzy rodzaje endometriozy:

• Powierzchowna– Nazywana również endometriozą otrzewnową, to taka, w której tkanka endometrium znajduje się w najbardziej powierzchownej części jajników i otrzewnej. Pojawia się jako czerwonawe zmiany i z czasem może tworzyć małe blizny.
• Jajnikowa– w tej odmianie endometriozy pojawiają się małe torbiele w jajnikach, zwane również jako “torbiele czekoladowe”, ze względu na ich charakterystyczny wygląd. Czasami tworzą zrosty z pobliskimi tkankami jajowodów czy otrzewnej.
• Głęboka– to najbardziej złożona odmiana tej choroby, ponieważ ma poważne konsekwencje dla zdrowia kobiety. Charakteryzuje się tworzeniem małych guzków endometrium w najgłębszych warstwach otrzewnej i jamy miednicy, a także naraża nerki, moczowód, pęcherz moczowy i inne bardziej odległe obszary.

Przyczyny endometriozy

Chociaż nie została określona dokładna przyczyna występowania endometriozy, istnieje kilka hipotez, które próbują wyjaśnić pochodzenie tej choroby.

Niektóre z najbardziej uznawanych to:

• Metaplazja. Sugeruje, że endometrium ma zdolność do zastępowania innych tkanek w obszarze miednicy.
• Przeszczep naczyniowy. Mówi o tym że, niektóre fragmenty endometrium przemieszczają się i  implantują w odległych obszarach, podróżując przez krew i naczynia limfatyczne.
• Wsteczna menstruacja. Występuje, gdy wyściółka macicy przepływa wstecz, przez jajowody i do brzucha, zamiast być usuwana z organizmu w formie miesiączki. Tkanka ta osadza się na organach miednicy i narasta.

Czynniki ryzyka

Chociaż wcześniej opisane teorie zostały zaakceptowane jako możliwe przyczyny wszczepienia endometrium poza macicę, istnieją również inne czynniki ryzyka, które są związane z jego rozwojem.

Należą do nich:

• Predyspozycje genetyczne.
• Wcześniejsze przypadki w rodzinie.
• Początek menstruacji w młodym wieku.
• Częste miesiączki, trwające 7 lub więcej dni.
• Anatomiczne zmiany w drogach rodnych.
• Poprzednie interwencje chirurgiczne na macicy.
• Brak dzieci.

Objawy

Niezdolność lub trudności w zapłodnieniu są jednym z najczęstszych objawów endometriozy. Jednak z powodu zaburzonej gospodarki hormonalnej, która wiąże się z endometriozą, powoduje również objawy takie jak:

• Bóle brzuszne przed i podczas miesiączki.
• Skurcze na 1 lub 2 tygodnie przed i podczas menstruacji.
• Ból podczas i po stosunku.
• Bóle w dolnej części pleców.
• Ból podczas wypróżniania.
• Długie miesiączki.
• Krwawienie między miesiączkami.

Rozpoznanie

Przy podejrzeniu choroby lekarz rozpocznie diagnozę, przeprowadzając badanie fizyczne pacjentki. Następnie może przeprowadzić testy potwierdzające, takie jak: ultrasonografia przezpochwowa, magnetyczny rezonans  lub laparoskopię miednicy.

Leczenie

W terapii endometriozy istnieje kilka opcji leczenia, które są wybierane z uwzględnieniem takich czynników, jak: wiek, chęć zajścia w ciążę, symptomatologia (i ich nasilenie), lokalizacja i zakres choroby.

Bez względu na wybraną metodę, celem leczenia jest złagodzenie objawów, eliminacja zmian endometrialnych i przywrócenie płodności kobiety (w razie potrzeby).

Leczenie może obejmować serię leków, takich jak dostępne bez recepty leki przeciwbólowe i przeciwbólowe na receptę, tabletki antykoncepcyjne, tabletki progesteronowe lub zastrzyki i leki agonistyczne z gonadotropiny. W ten sposób operacja jest zarezerwowana dla najcięższych przypadków. Należy zauważyć, że operacja może być zachowawcza, radykalna lub ostateczna.

Jako uzupełnienie każdego rodzaju leczenia ważne jest, aby pacjentka próbowała poprawić swoje nawyki żywieniowe i wykonywała ćwiczenia fizyczne i relaksacyjne. Chociaż nie są one lekiem na endometriozę, pomagają kontrolować objawy, aby nie wpływały na jakość życia.