Dlaczego temperatura ciała wzrasta podczas gorączki?
Gorączka czyli stan eutermii to objaw medyczny, które pojawia się, gdy temperatura ciała przekracza normalne wartości. Jest to mechanizm ochronny organizmu i większość populacji doświadczyła go w pewnym momencie swojego życia.
Powody, dla których mamy gorączkę, są bardzo zróżnicowane. Bardzo często wiąże się to z obecnością w ciele mikroorganizmów chorobotwórczych, które identyfikuje się jako substancje wrogie i obce.
Dlatego rodzi się pytanie, z jakich przyczyn temperatura ciała wzrasta podczas epizodów gorączki. Na pierwszy rzut oka gorączka może się wydawać zjawiskiem niekorzystnym. Wszystkie objawy związane z nietypowym wzrostem temperatury ciała powiększają bowiem dyskomfort wywołany przez obecność danego zarazka.
Jednak, podobnie jak wszystkie reakcje fizjologiczne człowieka, gorączka ma znaczenie ewolucyjne. W tym artykule wyjaśnimy, dlaczego jest ona konieczna do przetrwania.
Jaka temperatura ciała jest uważana za gorączkę?
Ogólna zasada jest taka, że każda temperatura ciała powyżej 37°C oznacza przypływ gorączki. W ramach gorączki mogą jednak wystąpić cztery rodzaje tego medycznego stanu:
- Niska gorączka lub stan podgorączkowy: gdy temperatura ciała nie przekracza 38°C. Wszyscy wiemy, że ma kilka dziesiątych.
- Umiarkowana gorączka: temperatura waha się między 38 a 39°C.
- Wysoka gorączka: ponad 39°C
- Hiperpyreksja: gdy temperatura jest równa lub wyższa niż 40°C
Kiedy pacjent wpada w hiperpyreksję, szybko pojawiają się komplikacje. Jeśli nie zostanie zapewniona natychmiastowa pomoc medyczna, może dojść do serii denaturacji białek układu nerwowego. Towarzyszy im wiele powiązanych nieprawidłowości a także wysokie prawdopodobieństwo śmierci.
Aby dowiedzieć się więcej, przeczytaj również ten artykuł: 6 pożytecznych nawyków, które pomogą Ci zwalczyć grypę
Dlaczego występuje tak wysoka temperatura ciała?
Ta reakcja organizmu na czynniki zewnętrzne może obrócić się przeciwko nam, jeśli nie będziemy jej kontrolować. Warto więc ponownie zadać pytanie o użyteczność gorączki. Dlaczego organizm zwiększa swoją temperaturę, jeśli może to być szkodliwe?
Przede wszystkim musimy postrzegać gorączkę jako wrodzony mechanizm obronny. Podwzgórze, część mózgu odpowiedzialna za regulację temperatury ciała, wysyła sygnały, aby ją zwiększyć, gdy identyfikuje we krwi cząsteczki zwane pirogenami.
Pirogen to każda substancja wywołująca wzrost temperatury ciała. Są to zwykle polisacharydy, na przykład szczątki lub produkty ściany komórkowej bakterii.
Układ odpornościowy, który uruchamia stan zapalny i gorączkę, reaguje, aby chronić organizm człowieka przed obecnością najeźdźców. Dlatego więc podwyższona temperatura ciała należy do elementów obrony.
Celem wewnętrznego systemu organizmu jest eliminacja wrogich ciał. W warunkach podwyższonej temperatury mikroorganizmy najbardziej wrażliwe na zmiany umierają pod wpływem wyższych wartości. Większość bakterii i wirusów wywołujących infekcje rozwija się w temperaturze 37,5ºC.
Wraz ze wzrostem temperatury mikroorganizmy przestają się rozmnażać. A przynajmniej nie robią tego tak szybko i skutecznie. W ten sposób wzrasta ich podatność na czynniki układu odpornościowego. Dlatego też gorączka jest mechanizmem ewolucyjnym, który ma jasny cel: osłabienie patogennych mikroorganizmów.
Możesz być zainteresowany również tym tematem: Czarny bez – jego właściwości przydatne w zwalczaniu wirusa grypy
Mechanizm użyteczny czy zwykła pozostałość po przodkach?
Gorączka pomaga zwalczać choroby, ale może również prowadzić do śmierci lub powodować nieodwracalne uszkodzenia w ciężkich stanach klinicznych. Czy lekarze powinni pozwolić na wzrost temperatury ciała? A jeśli tak, to do jakiej wartości?
W medycynie toczy się na ten temat prawdziwa debata. Część specjalistów jest za tym, aby gorączka była utrzymywana na średnim poziomie, aby układ odpornościowy reagował lepiej. Inni z kolei opowiadają się za próbami zmniejszenia jej za pomocą leków przeciwgorączkowych.
W tej kwestii nie ma jednomyślnej odpowiedzi. Jedno jest pewne: wszyscy zgadzają się co do tego, że gdy temperatura ciała przekracza 39ºC stan musi być w jakiś sposób poddany leczeniu.
Z tego powodu istnieją dostępne bez recepty leki, takie jak aspiryna lub paracetamol, obniżające temperaturę ciała. Ponieważ współczesna medycyna wyposażyła nas w antybiotyki i leki przeciwwirusowe, nie jest konieczne, abyśmy doświadczyli drastycznego wzrostu temperatury, aby zwalczyć chorobę.
Wysoka temperatura to powód do wizyty u lekarza
Gorączka jest kolejnym mechanizmem ochronnym, który organizm ludzki stosuje, aby wydalić ewentualne patogeny. Już sama wysoka temperatura ciała człowieka może zabić te patogenne mikroorganizmy, które są bardzo wrażliwe na zmiany temperatury. I bez wątpienia osłabi także te najbardziej odporne.
Natomiast niepokojącą sytuacją jest zwłaszcza dla rodziców stan podwyższonej temperatury ciała u dzieci. Musimy odróżnić początkową gorączkę o niskim stopniu nasilenia, która nie może przekraczać 38 º C, od gorączki, która podnosi się zbyt wysoko.
W każdym jednak przypadku wystąpienie gorączki powinno skłonić do wizyty u lekarza. Jeśli zauważymy wzrost temperatury ciała, najlepiej udać się do ośrodka zdrowia, aby znaleźć przyczynę i prawidłowo ją leczyć.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Escobar Tobón, Ana Ligia. “La fiebre en el niño: una mirada reflexiva a las prácticas de cuidado.” Avances en Enfermería 35.3 (2017): 333-344.
- Sánchez-Díaz, Jesús Salvador, et al. “Fiebre en el paciente críticamente enfermo:¿ tratar o no tratar?.” Medicina interna de México 33.1 (2017): 48-60.
- Ortiz-Gómez, J. R., I. Fornet, and F. J. Palacio. “Hiperpirexia maligna.” Revista Española de Anestesiología y Reanimación 60 (2013): 46-54.
- Cruz-Alvarenga, Abner Javier. “LOS ANTAGONISTAS FISIOLÓGICOS DE LOS PIRÓGENOS ENDÓGENOS Y SU PAPEL EN LA FIEBRE.” Revista Científica Ciencia Médica 22.2 (2019): 36-46.
